Μετά από ένα πολυήμερο θρίλερ, το περασμένο Σάββατο ο Τζό Μπάιντεν εξελέγη ο 46ος Πρόεδρος των ΗΠΑ. Και ενώ ο ενθουσιασμός της διεθνούς κοινότητας για την επιστροφή των ΗΠΑ στην κανονικότητα δεν έχει ακόμη κοπάσει, οι γεωπολιτικές εξελίξεις είναι ραγδαίες  και δεν αφήνουν κανένα περιθώριο εφησυχασμού. Ειδικά όσον αφορά την Ελλάδα και την Κύπρο

Το θετικό στην περίπτωση του Μπάιντεν είναι ότι είναι άριστος γνώστης των ελληνοτουρκικών θεμάτων καθώς υπήρξε επί χρόνια επικεφαλής της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων. Διατηρεί πολύ καλή επαφή με την ελληνοαμερικανική κοινότητα, ενώ έχει και προσωπική σχέση με τον Έλληνα Πρωθυπουργό.

Ως αντιπρόεδρος, είχε επισκεφθεί την Ελλάδα τον Ιούνιο του 2017 και είχε συναντηθεί με τον Κυριάκο Μητσοτάκη. «Έχω έρθει πολλές φορές στην Ελλάδα και αισθάνομαι Έλληνας», έχει δηλώσει χαρακτηριστικά, ενώ το 2012 στην προεκλογική περίοδο μπήκε στην καφετέρια “Μόκα Καφέ” στο Οχάϊο πλησιάσε μια παρέα που μιλούσαν ελληνικά και τους είπε: «Γεια σας. Είμαι ο Τζο Μπαϊντενόπουλος». Μάλιστα στο πρόσφατο προεκλογικό μανιφέστο του προς την ελληνική κοινότητα είχε δηλώσει ότι σε αντίθεση με τον πρόεδρο Τραμπ ότι  θα αντιδράσει στην τουρκική συμπεριφορά που παραβιάζει το Διεθνές Δίκαιο ή τις συμμαχικές δεσμεύσεις της στο ΝΑΤΟ.

Ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν θα έρθει σε ευθεία σύγκρουση με την Άγκυρα. Ούτε βέβαια θα εξαντλήσει την αυστηρότητά της απέναντι στην  προκλητική και «κακομαθημένη» Τουρκία. Εξαιρετικά διαφωτιστικές ήταν οι δηλώσεις του  Μάικλ Κάρπεντερ, συμβούλου επί θεμάτων εξωτερικής πολιτικής στην εκστρατεία του Μπάιντεν, στη διαδικτυακή συζήτηση του ΕΛΙΑΜΕΠ την περασμένη Δευτέρα. Τι είπε λοιπόν ο κ. Κάρπεντερ; Ότι «η Τουρκία που είναι σύμμαχος του ΝΑΤΟ συμπεριφέρεται ανεύθυνα και επιθετικά, υποσκάπτοντας τις προσπάθειες του ΝΑΤΟ» και ότι « ΗΠΑ και Ευρώπη μαζί έχουν τρόπους να πιέσουν την Τουρκία να αλλάξει συμπεριφορά».

Δεν συμφώνησε όμως με τις θέσεις του Εμανουέλ Μακρόν, που ζητά να παγώσουν οι συζητήσεις με την Τουρκία για την αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης, αλλά ούτε και με την  επιβολή σκληρών κυρώσεων εις βάρος της Άγκυρας. Ο σύμβουλος του Τζο Μπάιντεν εκτιμά πως έχουν τρόπο να πιέσουν την Τουρκία χωρίς να επιβάλλουν κυρώσεις, που μπορεί να οδηγήσουν στην κατάρρευση της τουρκικής οικονομίας. Τρόπο που ακόμη ωστόσο είναι προς αναζήτηση,  καθώς η Άγκυρα δεν λαμβάνει υπόψη της τις συνεχείς προειδοποιήσεις των Ευρωπαίων για κυρώσεις τον Δεκέμβριο.  Κυρώσεις βέβαια που μεταφέρονται από την μια Σύνοδο στην άλλη, χωρίς να πείθουν κανέναν.

Εν ολίγοις, αυτό που έχουν ξεκαθαρίσει σε όλους τους τόνους και διαχρονικώς οι ΗΠΑ είναι ότι επιθυμούν με κάθε τρόπο να διατηρήσουν την Τουρκία στο άρμα της Δύσης. Και η Άγκυρα γνωρίζει πολύ καλά τον σημαντικό γεωστρατηγικό της ρόλο, με τον Ερντογάν, αν και αρχικά μουδιασμένο από την αποχώρηση του Τραμπ, να προχωρεί  γρήγορα σε μια κίνηση καλής θέλησης, αποπέμποντας τον γαμπρό του από την κυβέρνηση όπως και τον κεντρικό τραπεζίτη. Ο βασικός λόγος που ουσιαστικά  καρατομήθηκε εν μια νυκτί ο πρώην υπουργός Οικονομικών Μπεράτ Αλμπαϊράκ  είναι ότι ο Ερντογάν θέλησε να απομακρύνει έναν άνθρωπο που μπορεί να βρεθεί στο στόχαστρο της κυβέρνησης Μπάιντεν για την υπόθεση της τράπεζας  Halkbank, η οποία αναμένεται να εκδικαστεί  τον προσεχή Μάρτιο. Η Halkbank  κατηγορείται για ξέπλυμα χρήματος που αφορά το Ιράν. Ο Ερντογάν θεωρεί πως αν στην υπόθεση  Halkbank εμπλακούν τα ονόματα του κεντρικού του τραπεζίτη (πρώην πλέον) και του γαμπρού του (πρώην πλέον Υπουργό Οικονομικών) τότε το σκάνδαλο που θα προκύψει σε συνδυασμό με την σταδιακή κατάρρευση της τουρκικής οικονομίας, θα επιφέρει τεράστιο πλήγμα στον ίδιο και την κυβέρνησή του και θα βρεθεί σε δυσμενή θέση στις συνομιλίες με την νέα αμερικανική κυβέρνηση.

Διόλου τυχαίο ότι μετά τις διαδοχικές καρατομήσεις του Σαββατοκύριακου,  ο Ερντογάν απέστειλε χθες συγχαρητήριο μήνυμα και μάλιστα ιδιαιτέρως εγκάρδιο στο Τζο Μπάιντεν. Στο μήνυμά του ο Τούρκος πρόεδρος, προσφωνώντας τον Τζο Μπάιντεν «Αγαπητέ εκλεγμένε πρόεδρε», αναφέρεται στις σχέσεις Τουρκίας-ΗΠΑ, κάνοντας λόγο για «στρατηγικής φύσης, βασισμένες σε καλά εδραιωμένα θεμέλια». «Τα αποτελέσματα των εκλογών ελπίζω να είναι επωφελή για τον λαό. Πρόεδρε, όπως συζητήσαμε επίσης πολλές φορές, οι σχέσεις Τουρκίας-ΗΠΑ είναι στρατηγικής φύσης, βασισμένες σε καλά εδραιωμένα θεμέλια. Σήμερα αντιμετωπίζουμε δοκιμές, κοινές προκλήσεις και αξίες σε παγκόσμιο και περιφερειακό επίπεδο. Επαναλαμβάνω την αποφασιστικότητά μας να συνεργαστούμε στενά με την κυβέρνηση των ΗΠΑ προς αυτήν την κατεύθυνση κατά την προσεχή περίοδο, και πιστεύω ότι η ισχυρή συνεργασία και ο συμμαχικός δεσμός μεταξύ των χωρών μας θα συνεχίσει να συμβάλλει ζωτικά στην παγκόσμια ειρήνη στο μέλλον, όπως ήταν μέχρι σήμερα. Εκφράζω τις ειλικρινείς ευχές μου για ειρήνη και ευημερία του λαού των Ηνωμένων Πολιτειών», ανέφερε ο Ερντογάν στο μήνυμά του.

Μετά από αυτές τις ενέργειες, γίνεται αντιληπτό ότι ουδείς μπορεί να προβλέψει ποιες θα είναι οι επόμενες κινήσεις του Ερντογάν στο πεδίο των ελληνοτουρκικών. Άραγε, θα προσπαθήσει να εκμεταλλευτεί το κενό εξουσίας που δημιουργείται μέχρι τις 20 Ιανουαρίου, ημέρα της ορκωμοσίας του νέου Προέδρου, προκαλώντας εκ νέου την Ελλάδα ή θα δείξει δείγματα καλής θέλησης προκειμένου να προσεγγίσει και πάλι την Δύση και κυρίως την νέα αμερικανική κυβέρνηση; Άλλωστε ο πολύ έμπειρος Ερντογάν έχει αποδείξει ότι προσαρμόζεται με άνεση στις εκάστοτε αλλαγές της διεθνούς πολιτικής σκηνής.

Όσον αφορά το Κυπριακό, ο Τούρκος Πρόεδρος έχει ήδη δείξει τις προθέσεις του. Κινείται με ταχύτατους ρυθμούς ώστε να δημιουργήσει τετελεσμένα πριν ακόμη ορκιστεί ο νέος πρόεδρος στις 20 Ιανουαρίου. Κατάφερε να επιβάλλει την εκλογή του εκλεκτού του Ερσίν Τατάρ στα κατεχόμενα, ο οποίος τάσσεται υπέρ της διχοτόμησης της Κύπρου και δηλώνει «περήφανος Τούρκος», ενώ άνοιξε την περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου, με τη διεθνή κοινότητα να φαίνεται ανήμπορη να αντιδράσει.  Σε μια ακόμη επίδειξη θρασύτητας, ο Τούρκος Πρόεδρος δήλωσε ότι στις 15 Νοεμβρίου, επέτειο της ίδρυσης του ψευδοκράτους, θα βρίσκεται στην Αμμόχωστο, μαζί με τον ηγέτη του ακροδεξιού κόμματος MHP Ντεβλέτ Μπαχτσελί και θα κάνουν πικνίκ στην περίκλειστη πόλη! Και θα έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον αν θα υπάρξει αντίδραση από το επιτελείο του Μπάιντεν, Κι εφόσον υπάρξει, αν αυτή στη συνέχεια μετουσιωθεί σε κάτι πιο ουσιαστικό.