Στην τελική ευθεία για την έναρξη του νέου προγράμματος «Εξοικονομώ – Αυτονομώ» βρίσκεται το επιτελείο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ). Η προδημοσίευση του οδηγού με τις βασικές τεχνικές λεπτομέρειες αναμένεται να γίνει εντός της εβδομάδας (πιθανώς και σήμερα) ώστε οι μηχανικοί να έχουν μια πρώτη ενημέρωση και να προετοιμαστούν για την υποβολή των αιτήσεων μέχρι τη δημοσίευση του τελικού οδηγού. 

«Πρόκειται για ποσό πολύ μεγαλύτερο από οποιοδήποτε ανάλογο πρόγραμμα εξοικονόμησης του παρελθόντος (σ.σ. ύψους 850 εκατ. ευρώ), το οποίο θα ακολουθήσουν ακόμη μεγαλύτερα προγράμματα εξοικονόμησης στο μέλλον.

Οι πόροι που θα προέλθουν μόνο από το Ταμείο Ανάκαμψης για τα προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας μέχρι και το 2023, θα φτάσουν συνολικά τα 3 δισεκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων τουλάχιστον 600 εκατ. ευρώ θα κατευθυνθούν σε προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης επιχειρήσεων του δευτερογενούς και τριτογενούς τομέα. Συνολικά η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης του κτιριακού αποθέματος της χώρας αναμένεται να οδηγήσει σε αύξηση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας κατά 8 δισ. ευρώ μέχρι το 2030, αλλά και στη δημιουργία πάνω από 22 χιλιάδων θέσεων εργασίας πλήρους απασχόλησης», τόνισε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κωστής Χατζηδάκης, μιλώντας την Παρασκευή στο συνέδριο Athens Investment Forum.

Το νέο «Εξοικονομώ - Αυτονομώ» θα …τρέξει από Νοέμβριο με νέα εργαλεία. Σύμφωνα με τις γενικές κατευθύνσεις, οι οποίες έχουν δημοσιοποιηθεί από το ΥΠΕΝ, ο βασικός του πυλώνας του παραμένει η θωράκιση των κτιρίων ώστε να επιτυγχάνεται εξοικονόμηση ενέργειας. Ωστόσο, προστίθεται πλέον και η διάσταση της ενεργειακής αυτονομίας μέσα από «πράσινα» συστήματα παραγωγής και αποθήκευσης ενέργειας (π.χ. φωτοβολταϊκά στις στέγες), αλλά και τη διαχείριση της ενέργειας με «έξυπνα» συστήματα».  

Ειδικότερα, στο «Εξοικονομώ - Αυτονομώ» εκτός από τις κλασικές παρεμβάσεις που περιελάμβαναν και τα δύο προηγούμενα προγράμματα ( αντικατάσταση κουφωμάτων, θερμομόνωση κλπ.) θα μπορούν επίσης να επιδοτηθούν:    

  • Φωτοβολταϊκά συστήματα για την κάλυψη των αναγκών της κατοικίας (netmetering) 
  • Συσσωρευτές για αποθήκευση ενέργειας, ώστε να μπορεί να αποθηκεύεται η περίσσεια ενέργειας των φωτοβολταϊκών όταν δεν χρησιμοποιείται.   
  • Φορτιστές ηλεκτρικών οχημάτων.   
  • Ψηφιακά συστήματα έξυπνης διαχείρισης του συστήματος θέρμανσης/ψύξης (π.χ. έξυπνοι θερμοστάτες), τεχνολογίες έξυπνου φωτισμού (π.χ. έξυπνες πρίζες, φωτισμός χαμηλής κατανάλωσης LED), σύστημα απομακρυσμένου ελέγχου (π.χ. έξυπνοι αισθητήρες διαρροής, υγρασίας κλπ) 

Επίσης, παραμένουν στον κατάλογο των επιλέξιμων παρεμβάσεων οι εξής:  

  • Αντικατάσταση Κουφωμάτων. Δίδεται και η δυνατότητα αντικατάστασης υαλοπινάκων και σε κτίρια προστατευόμενα ή ιστορικής αξίας ή ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής.  
  • Τοποθέτηση ή αντικατάσταση θερμοκάλυψης κελύφους. 
  • Αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης – ψύξης. Επιλέξιμη παρέμβαση θεωρείται και η αποξήλωση καυστήρων πετρελαίου και των σχετικών δεξαμενών. Καταργείται η επιλεξιμότητα για καυστήρες πετρελαίου, όπως και για ενεργειακά τζάκια σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη 
  • Σύστημα Ζεστού Νερού Χρήσης (ΖΝΧ) με χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ). Υποχρεωτική εγκατάσταση για τις περιπτώσεις που δεν υπάρχει εγκατεστημένο σύστημα ΖΝΧ. 

Στο πρόγραμμα και ο μηχανικός αερισμός

Πληροφορίες αναφέρουν ότι, στις επιλέξιμες παρεμβάσεις θα περιληφθεί και ο μηχανικός αερισμός των κατοικιών, δηλαδή η τοποθέτηση συστημάτων που επιτρέπουν τη φυσική «αναπνοή» του κτιρίου (π.χ. με δίκτυο αεραγωγών), δίχως να επιβάλλεται το άνοιγμα των παραθύρων, με ότι αυτό συνεπάγεται σε απώλειες θερμότητας. Οι νέες τεχνολογίες πλέον στον μηχανικό αερισμό επιτρέπουν την είσοδο φρέσκου αέρα, φιλτραρισμένου από σκόνες και άλλα σωματίδια, ακόμη και με ανάκτηση θερμότητας, συμβάλλοντας έτσι στην εξοικονόμηση ενέργειας κατά τη  λειτουργία των συστημάτων θέρμανσης  και κλιματισμού.   

Για πρώτη φορά εισάγεται και μια κατηγορία παρεμβάσεων σε πολυκατοικίες, οι οποίες αφορούν μόνο στους κοινόχρηστους χώρους. Για την αναβάθμιση ανελκυστήρων  επιλέξιμες θα είναι όσες παρεμβάσεις απαιτούνται για την πιστοποίηση τους, βάσει της νομοθεσίας. Επίσης, υποχρεωτική θα είναι η εγκατάσταση inverter προκειμένου να επιτυγχάνεται μείωση του ενεργειακού τους αποτυπώματος δίχως να επηρεάζεται η ασφάλεια και η λειτουργικότητά τους. Για την αναβάθμιση του συστήματος φωτισμού προβλέπεται, μεταξύ άλλων, αντικατάσταση λαμπτήρων με χαμηλής κατανάλωσης (π.χ. LED), αντικατάσταση του συστήματος χρονισμού με έξυπνο σύστημα διαχείρισης και  του κυκλώματος ενεργοποίησης με αισθητήρες κίνησης.  

Υπαγωγή στο πρόγραμμα 

Μια κατοικία για να υπαχθεί στο νέο πρόγραμμα   θα πρέπει να χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία (βάσει του  Ε1 του προσώπου που τη χρησιμοποιεί), να μην είναι αυθαίρετη, να μη διατηρεί αυθαίρετες χρήσεις, να μην έχει κριθεί κατεδαφιστέα και να ανήκει  (βάσει του Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης -ΠΕΑ) σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Γ.  

Επίσης, αίρεται ο περιορισμός που ίσχυε στα προηγούμενα προγράμματα της μιας αίτησης ανά ωφελούμενο. Ο μέγιστος επιλέξιμος προϋπολογισμός παρεμβάσεων ανά αίτηση δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 50.000 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.  ή τις 100.000 ευρώ ανά ΑΦΜ. Όσο για τις παρεμβάσεις σε κοινοχρήστους χώρους, μπορεί να φτάσει τις  80.000 ευρώ. Ανώτατος επιλέξιμος προϋπολογισμός για τις παρεμβάσεις εξοικονόμησης  ενέργειας πιθανώς θα είναι 1,2 ευρώ ανά εξοικονομούμενη ΚWh, αν και πληροφορίες αναφέρουν ότι  ενδέχεται να αυξηθεί. 

Επιλέξιμες είναι οι παρεμβάσεις που πραγματοποιούνται μετά την έκδοση του πρώτου Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (ημερομηνία έναρξης επιλεξιμότητας), ενώ παρέχεται κάλυψη της δαπάνης για την αμοιβή του ενεργειακού επιθεωρητή, του συμβούλου έργου και κόστη τυχόν μελετών, ενώ σε περίπτωση τραπεζικού δανεισμού μέσω του Προγράμματος, το δάνειο είναι άτοκο. Επίσης, ως προς τον έλεγχο των εργασιών, θα ισχύσει υποχρέωση επιβεβαίωσης της υλοποίησης τους με φωτογραφικά ντοκουμέντα, προκειμένου να εγκρίνονται οι χρηματοδοτήσεις. 

Εισοδηματικές κατηγορίες και επιχορηγήσεις   

*COVID-19 premium:  Λόγω των οικονομικών δυσχερειών που επέφερε η πανδημία  προστίθεται 10% για τις αιτήσεις που θα υποβληθούν τα έτη 2020-2021 

**Ενεργειακό premium: Για μεμονωμένα διαμερίσματα και μονοκατοικίες ενεργειακής κατηγορίας Η και Ζ προστίθεται 10% στο βασικό ποσοστό επιχορήγησης, εφόσον επιτευχθεί αναβάθμιση σε τουλάχιστον Β ενεργειακή κατηγορία. 

***Λιγνιτικές περιοχές Δυτικής Μακεδονίας και Μεγαλόπολης: Προσαύξηση 10% στο βασικό ποσοστό επιχορήγησης.