Η πιθανότητα ενός νέου διεθνούς εξευτελισμού μοιάζει όλο και πιο πιθανή στις Βρυξέλλες, καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση παραμένει χωρίς ένα συγκεκριμένο κλιματικό σχέδιο. Υπενθυμίζεται πως η ΕΕ έχασε την ευκαιρία να παρουσιάσει το επικαιροποιημένο σχέδιό της για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ που πραγματοποιήθηκε τον Σεπτέμβριο στη Νέα Υόρκη. Με τις ασυμφωνίες για μία σειρά θεμάτων μεταξύ των 27 να παραμένουν, το ενδεχόμενο της μη ολοκλήρωσης του σχεδίου πριν την έναρξη του COP30 στη Μπελέμ είναι πλέον ορατή. Αν οι φόβοι αυτοί επαληθευτούν, θα πρόκειται για ένα διπλό “Βατερλό” για την πάλαι ποτέ ηγέτιδα στη μάχη κατά της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες, το ναυάγιο στις διαπραγματεύσεις οφείλεται στις διαφορετικές προσεγγίσεις που καταγράφονται από τις 27 κυβερνήσεις. Στο επίκεντρο των διαφωνιών βρίσκεται ο γενικός στόχος για περιορισμό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 90% μέχρι το 2040. Χώρες όπως η Ιταλία και η Πολωνία επιθυμούν μείωση του στόχου με το επιχείρημα του υψηλού οικονομικού κόστους, χώρες όπως η Γαλλία ζητούν ελαστικότητα του στόχου, ενώ χώρες όπως η Ισπανία και η Σουηδία αναμένουν πιο φιλόδοξους στόχους.
Ένα δεύτερο ζήτημα που έχει προκαλέσει τριβές είναι η δυνατότητα αξιοποίησης πιστώσεων άνθρακα από τρίτες χώρες. Η Κομισιόν έχει προτείνει οι ξένες πιστώσεις άνθρακα να αποτελούν το 3% της συνολικής ευρωπαϊκής αγοράς. Την πρόταση αυτή υιοθετεί και η Γερμανία, ενώ κράτη όπως η Γαλλία και η Πολωνία απαιτούν ποσοστό τουλάχιστον 5%. Αντιθέτως, χώρες όπως η Δανία αρνούνται να αποδεχτούν πιστώσεις άνθρακα εκτός ΕΕ. Αξίζει να σημειωθεί πως η τελευταία διετία έχει χαρακτηριστεί από μία σειρά σκανδάλων όσον αφορά τις πιστώσεις άνθρακα από τρίτες χώρες, με πολλά έργα όχι απλώς να μην πληρούν τα κριτήρια, αλλά να έχουν ελάχιστη σχέση με τη διαχείριση ρύπων.
Ευρύτερα, η αδυναμία συμφωνίας των 27 αναδεικνύει τα χάσματα που γιγαντώνονται μεταξύ των κυβερνήσεων, με ορισμένους να επιμένουν πως η πράσινη μετάβαση οφείλει να επιβραδυνθεί ή και να ακυρωθεί, ενώ άλλοι παραμένουν πιστοί στα φιλόδοξα σχέδια που είχε καταρτίσει η προηγούμενη Επιτροπή. Στην πραγματικότητα, οι “κυβιστήσεις” της φον ντερ Λάιεν έχουν επιτρέψει στις εθνικές ηγεσίες να προωθήσουν τη δική τους πολιτική ατζέντα, υπονομεύοντας τη συνοχή της ευρωπαϊκής στρατηγικής. Βαρύνουσα είναι και η εμπλοκή της Ουάσιγκτον, με την αμερικανική κυβέρνηση να πιέζει για φρένο των πράσινων πολιτικών.
Πλέον, η Πρόεδρος της Κομισιόν ευελπιστεί σε ένα συμβιβασμό της τελευταίας στιγμής από τους αρμόδιους Υπουργούς της ΕΕ στις 4 Νοεμβρίου, ώστε να έχει κάτι να παρουσιάσει στη Συνδιάσκεψη των ηγετών του COP30 στις 6 Νοεμβρίου.