Σύμφωνα με το κυβερνητικό σχέδιο διάσωσης της ΔΕΗ, όπως το παρουσίασε ο Κ. Χατζηδάκης, αυτό θα κινηθεί σε δύο άξονες και περιλαμβάνει μέτρα στήριξης και μέτρα εξυγίανσης. Στα μέτρα στήριξης περιλαμβάνεται η κατάργηση των ΝΟΜΕ που, όπως και εμείς έχουμε επισημάνει επανειλημμένα, πλήττουν οικονομικά την Επιχείρηση, αφού αυτή είναι υποχρεωμένη να πουλάει κάτω του κόστους και άρα να δουλεύει υπέρ των ανταγωνιστών της, οι οποίοι τώρα θα πρέπει να προσφύγουν στην Ημερησία Αγορά, αλλά και στη δική τους παραγωγή (για όσους διαθέτουν, κάτι που ισχύει για τέσσερις εταιρείες) προκειμένου να ικανοποιούν τις ανάγκες των πελατών τους.
Ως προς τα μέτρα στήριξης, αυτά περιλαμβάνουν ακόμα τη νομοθετική τακτοποίηση του θέματος των τελών για τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ), ώστε τα χρήματα αυτά που υπολογίζονται περίπου στα €300 εκ. να αποδοθούν άμεσα στη ΔΕΗ, αποτελώντας μια σημαντική ένεση ρευστότητας. Προς αυτή την κατεύθυνση, δηλ. της εξεύρεσης άμεσης οικονομικής ρευστότητας, θα κινηθεί και η διαδικασία έκδοσης Αποδεικτικών Διαθεσιμότητας Ισχύος (ΑΔΙ) από τη ΔΕΗ τα οποία θα αποφέρουν άμεσα έσοδα της τάξης των €100 εκ. Επιπλέον έσοδα, και μάλιστα άμεσα, μπορεί να εξασφαλίσει η ΔΕΗ μέσω της αναγκαστικής είσπραξης οφειλουμένων από τους λεγόμενους στρατηγικούς κακοπληρωτές και της συνέχισης του υφιστάμενου προγράμματος τιτλοποίησης ληξιπρόθεσμων οφειλών.
Σε ότι αφορά τα μέτρα εξυγίανσης που ανήγγειλε ο κ. Υπουργός, αυτά προϋποθέτουν ένα νέο business plan, υποθέτουμε διαφορετικό από το υπάρχον της McKinsey, που έχει ακολουθήσει μέχρι σήμερα η απερχόμενη διοίκηση Παναγιωτάκη. Έτσι, σύμφωνα με τον Κ. Χατζηδάκη, το νέο business plan, θα έχει στόχο «να απαλλαγεί η ΔΕΗ από το υπάρχον ασφυκτικό πλαίσιο, ώστε να μπορεί να λειτουργήσει με ευελιξία, αλλά και ανταγωνιστικά στην απελευθερωμένη αγορά ενέργειας. Βασικός δε πυλώνας του νέου business plan θα είναι η σταδιακή μετάβαση της εταιρείας στη μετά λιγνίτη εποχή». Προς αυτή την κατεύθυνση είναι και η απόφαση μεταφοράς των παγίων της Διανομής της ΔΕΗ στον ΔΕΔΔΗΕ, ώστε σταδιακά και κατά γεωγραφική περιοχή να μπορέσουν να πουληθούν τα δίκτυα διανομής με την προσέλκυση αξιόπιστων επενδυτών που ειδικεύονται στα δίκτυα. «Έτσι, θα αναδειχθεί η κρυμμένη αξία του ΔΕΔΔΗΕ και η ΔΕΗ θα έχει ξεκάθαρο ταμειακό όφελος από τη μερική ιδιωτικοποίησή του», επεσήμανε, μεταξύ άλλων, ο κ. Χατζηδάκης, συμπληρώνοντας ότι ένα ακόμα μέτρο εξυγίανσης αποτελεί ο στόχος για τον εξορθολογισμό της τιμολογιακής πολιτικής της ΔΕΗ, ώστε η στήριξη εσόδων της Επιχείρησης να εξισορροπηθεί απολύτως για τους καταναλωτές (λχ μείωση ΦΠΑ και ΕΤΜΕΑΡ).
Πέρα από τα ανωτέρω πολύ πρακτικά και εφαρμόσιμα μέτρα στα οποία αναφέρθηκε, ο κ. Χατζηδάκης τόνισε την επείγουσα ανάγκη όχι μόνο να σταματήσει η συρρίκνωση της ΔΕΗ από την προγραμματισμένη, ελέω 3ου Μνημονίου, απώλεια μεριδίου της στη λιανική αγορά, που προβλέπει τη μείωσή του στο 50% μέχρι τα τέλη του 2020 από το σημερινό 78%, αλλά και την ανάγκη αναστροφής της σημερινής τάσης, ώστε η ΔΕΗ να μπορέσει να ανακτήσει μέρος του μεριδίου που έχει απολέσει. Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο κ. Υπουργός, «θα διαπραγματευτούμε για να μεγαλώσει η ΔΕΗ, για να ανέβει το μερίδιο της». Αυτό αναμφίβολα θα αποτελέσει και τη μεγαλύτερη πρόκληση για τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, καθότι, όπως είμεθα σε θέση να γνωρίζουμε, η επιστροφή της ΔΕΗ σε δεσπόζουσα θέση στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας είναι το τελευταίο πράγμα που θέλει να ακούσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αφού όχι μόνο αντίκειται στους κανόνες ανταγωνισμού, αλλά θα δώσει το λάθος μήνυμα σε όλες τις μεγάλες καθετοποιημένες εταιρείες ηλεκτρισμού στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Υπό αυτή την έννοια, είναι, πιστεύουμε, ουτοπία να καλλιεργείται η εντύπωση ότι η ΔΕΗ θα μπορέσει -μετά από μια πορεία πολιτικά συμφωνημένης και ηθελημένης συρρίκνωσης του εγχώριου μεριδίου της- να αναστρέψει αίφνης την πορεία και να ανακτήσει την παλαιά κυρίαρχη θέση της. Για αυτό πιστεύουμε ότι αποτελεί απείρως πιο ρεαλιστική επιλογή η διαπραγμάτευση για τη συγκράτηση ενός μεριδίου στο 60% , με απώτερο στόχο τη δημιουργία μιας μικρότερης, ευέλικτης και κερδοφόρας Επιχείρησης που σταδιακά θα μπορέσει να επενδύσει εκτός συνόρων, αποκτώντας νέα πελατεία και assets, κάτι που συμβαδίζει απόλυτα με το σημερινό ευρωπαϊκό μοντέλο (βλέπε εξέλιξη ENEL, CEZ, Iberdrola, κλπ).
Η ανωτέρω αντίφαση στο κυβερνητικό πλάνο για τη στήριξη και εξυγίανση της ΔΕΗ είναι, πιστεύουμε, ενδεικτικό των σοβαρών προβλημάτων που, αργά ή γρήγορα, θα αντιμετωπίσει η κυβέρνηση στο σχέδιό της για ανόρθωση της Επιχείρησης. Προς θεού, δε θέλουμε να αποθαρρύνουμε τη νέα κυβέρνηση από την ανάληψη της γιγάντιας προσπάθειας που θα απαιτηθεί, αλλά θα πρέπει να είμαστε ρεαλιστές ως προς τις δυσκολίες, υπαρκτές και μέλλουσες να δημιουργηθούν, που θα υπάρξουν στο όλο εγχείρημα. Με άλλα λόγια, ο δρόμος εξυγίανσης και εκσυγχρονισμού της ΔΕΗ θα είναι γεμάτος αγκάθια, ανηφοριές και παγίδες. Θα χρειασθεί τιτάνια προσπάθεια, επιμονή, έξυπνες πρακτικές και κυρίως πολιτική βούληση για να μπορέσει να πραγματοποιηθεί έστω το 50% των στόχων που έχει θέσει η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη.