Συνέντευξη στον Μ. Καϊτατζίδη
Αν δεν θέλουμε μεγάλες αυξήσεις στα τιμολόγια ηλεκτρικού, θα πρέπει να περιοριστεί η ζήτηση κατά τις καλοκαιρινές ώρες αιχμής. Εάν η ζήτηση αιχμής καλυπτόταν με μονάδες της επιχείρησης, η ΔΕΗ θα είχε επιβαρυνθεί με επενδύσεις κόστους 700 εκατομμυρίων ευρώ. Το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο θα κοστίσουν φέτος στη ΔΕΗ από 10-50% ακριβότερα, ενώ ο φόρος του διοξειδίου του άνθρακα ανεβάζει και το κόστος του λιγνίτη. Αυτή είναι μια πρώτη εικόνα που δίνει ο πρόεδρος της ΔΕΗ Ιωάννης Παλαιοκρασσάς, μιλώντας στην «Ε», για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η δημόσια επιχείρηση και για τα προβλήματα στο άμεσο μέλλον. Ο παλαιός πολιτικός, που βρίσκεται από τον Απρίλιο του 2004 επικεφαλής της ΔΕΗ, αλλά και στο επίκεντρο επιθέσεων από «εχθρικά αλλά και φίλια πυρά» (γιατί τάραξε τα νερά, όπως το ερμηνεύει ο ίδιος), εμφανίζεται αισιόδοξος για την πορεία της μεγάλης ΔΕΚΟ στο νέο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον. Η ΔΕΗ πρέπει να «βάλει πόδι» εκμεταλλευόμενη ευκαιρίες και στην Τουρκία και στην Ιταλία είτε μόνη της είτε σε συνεργασία με άλλες εταιρείες λέει και κρίνει ότι το καλοκαίρι του 2006 θα είναι το ίδιο κρίσιμο για το σύστημα, παρότι θα προστεθούν δύο νέες μονάδες σε Αττική και Θεσσαλονίκη.
· Τον περασμένο Ιούλιο και τις πρώτες μέρες του Αυγούστου περάσαμε μερικές μέρες κρίσιμες για το ηλεκτρικό σύστημα της χώρας. Από ό,τι φάνηκε, ξεπεράσαμε τον σκόπελο. Τι γίνεται όμως του χρόνου; Τι σχεδιάζει η ΔΕΗ για το καλοκαίρι του 2006;
Το καλοκαίρι του 2004, όταν συνέβη το μπλακ άουτ, το φορτίο είχε φτάσει τα 9.200 MW. Φέτος, και χωρίς καμία ουσιαστική προσθήκη στο παραγωγικό δυναμικό, φτάσαμε στις 3 Αυγούστου το μέγιστο στην ιστορία της ΔΕΗ φορτίο των 9.666 MW, χωρίς κανένα πρόβλημα. Σε τι οφείλεται αυτό το σημαντικό επίτευγμα; Κατ' αρχήν να ξεκινήσω από το γεγονός ότι όλοι, υπουργείο, ΔΕΣΜΗΕ, ΔΕΗ, ανησυχούσαμε. Ειδικότερα η επιχείρηση, αντίθετα από τον περσινό εφησυχασμό, και μέτρα πήρε και συνεχή αγωνία και επαγρύπνηση είχε. Συγκεκριμένα:
Πρώτον, μελετήθηκαν μέτρα διαχείρισης της ζήτησης, για τα οποία πίεζα από πέρσι, και εφαρμόστηκαν μετά την έκδοση της σχετικής υπουργικής απόφασης. Τα μέτρα απέδωσαν οικονομία περίπου 200 MW κατά τις ώρες της αιχμής. Επιπλέον έγινε σε συνεργασία με το υπουργείο και τους άλλους φορείς εντατική εκστρατεία μείωσης της κατανάλωσης.
Πυκνώσαμε τους πυκνωτές
Δεύτερον, οπλίσαμε το δίκτυο μεταφοράς και διανομής με μεγάλο αριθμό πυκνωτών και άλλου εξοπλισμού αντιστάθμισης των αέργων και γενικά ενίσχυσης της σταθερότητας και ισορροπίας του συστήματος.
Τρίτον, εκτός από την εντατική συντήρηση των μονάδων πριν από τη θερινή περίοδο, πήραμε και σειρά άλλων μέτρων για την απρόσκοπτη λειτουργία τους. Π.χ. βελτιώσαμε το μείγμα καυσίμου στους λιγνιτικούς σταθμούς, διασφαλίσαμε την ποιότητα του νερού στους λέβητες, αποκαταστήσαμε συνεχή συνεργασία ορυχείων και παραγωγής.
Τέταρτον, δώσαμε την αναγκαία προσοχή στον παράγοντα άνθρωπο, με συγκέντρωση όλων των στελεχών στην αρχή Ιουλίου και με συνεχή επαφή της διοίκησης με τους διευθυντές των σταθμών για την εμψύχωσή του προσωπικού και την άμεση επίλυση των προβλημάτων που εμφανίζονταν. Ετσι, με την ενθουσιαστική προσφορά του προσωπικού καταγράφηκε ρεκόρ διαθεσιμότητας όλων των μονάδων στο διάστημα από 25 Ιουνίου μέχρι σήμερα.
Σε ό,τι αφορά το καλοκαίρι του 2006, πρέπει πρώτον να σημειώσουμε ότι η ισχύς του συστήματος θα αυξηθεί κατά 800 MW, δηλαδή κατά περίπου 8%, με την προσθήκη των νέων μονάδων της ΔΕΗ στο Λαύριο και των ΕΛΠΕ στη Θεσσαλονίκη. Επιπλέον πιστεύω ότι χρειάζεται να αυξηθούν τα μέτρα διαχείρισης της ζήτησης, γιατί αν συνεχιστεί η κατά 5% διόγκωση της αιχμής που παρατηρήθηκε φέτος, τα πράγματα θα είναι εξίσου δύσκολα αν λάβει κανείς υπόψη του ότι η αύξηση δυναμικότητας στο κρίσιμο νότιο σύστημα θα είναι μόλις 4%.
**Οι τιμές πετρελαίου και του φυσικού αερίου, που τις ακολουθεί, τραβούν την ανηφόρα. Πόσο επηρεάζει αυτό τα τιμολόγια της ΔΕΗ και, κυρίως, ποιος είναι ο σχεδιασμός της επιχείρησης για την αντιμετώπιση της κρίσης τιμών;
Κάτω από τις σημερινές συνθήκες υψηλών τιμών πετρελαίου και φυσικού αερίου, που κατά την εκτίμησή μου θα διατηρηθούν, και το αυξημένο κόστος του λιγνίτη και άνθρακα, που προκαλεί η εφαρμογή του Πρωτοκόλλου του Κιότο, η ενέργεια γίνεται διεθνώς αγαθό εν ανεπαρκεία. Ως παραγωγοί είμαστε υποχρεωμένοι να προσαρμοστούμε σε αυτή την πραγματικότητα. Αυτό που δεν γίνεται εύκολα αντιληπτό, ιδίως στους πολιτικούς αλλά και τους καταναλωτές, είναι ότι στη σημερινή παγκοσμιοποιημένη αγορά ενέργειας αυτό περνά από την προσαρμογή των τιμών. Το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο και ο λιγνίτης θα κοστίσουν στη ΔΕΗ φέτος από 10%-50% ακριβότερα. Οι αναγκαίες νέες επενδύσεις για να έχουμε κάποια σχετική επάρκεια ηλεκτρικής ενέργειας στα προσεχή χρόνια (έστω με περιορισμένους ρυθμούς) δεν θα γίνουν αν δεν ανεβούν οι τιμές. Και αυτό ισχύει και για την αντικατάσταση των παλαιών μονάδων.
700 εκατ. ευρώ για λίγες μέρες τον χρόνο;
Με αυτά τα δεδομένα ο μόνος τρόπος να περιοριστεί κάπως η αναγκαία αύξηση των τιμολογίων είναι να περιοριστεί το ύψος της καλοκαιρινής αιχμής. Για να ικανοποιήσουμε τη φετινή αιχμή-ρεκόρ των 9.666 MW για τις 3-4 μέρες του καύσωνα, χρειαστήκαμε πρόσθετη ισχύ 1.500 MW. Το κόστος μόνο σε ακινητοποιημένες επενδύσεις είναι της τάξεως των 700 εκατ. ευρώ, που επιβαρύνει κατά 17% το τιμολόγιο. Είναι προφανές ότι ο περιορισμός της αιχμής συμφέρει τόσο τη ΔΕΗ όσο και τον καταναλωτή και εκεί πρέπει να επικεντρώσουμε τη προσοχή μας. Για τα συμφέροντα της ΔΕΗ το ιδεώδες πρότυπο κατανάλωσης είναι αυτό που δεν παρουσιάζει αυξομειώσεις και αυξάνεται σταθερά. Γιατί τότε έχομε την μέγιστη απόδοση του επενδυμένου κεφαλαίου, με τα χαμηλότερα δυνατά τιμολόγια.
**Πρόσφατα η ΔΕΗ πλειοδότησε σε διαγωνισμό για την απόκτηση μονάδας ηλεκτροπαραγωγής στη Βουλγαρία. Ασχέτως του αποτελέσματος του διαγωνισμού, που επηρεάστηκε από την πολιτική συγκυρία στη γειτονική χώρα, πιστεύετε ότι η έξοδος της ΔΕΗ από την Ελλάδα είναι προς το συμφέρον της επιχείρησης και των καταναλωτών;
Πράγματι πιστεύω ότι η ΔΕΗ πρέπει να βγει και εκτός Ελλάδος για τρεις λόγους:
Ευκαιρίες σε Ιταλία και Τουρκία
Πρώτον, γιατί παρουσιάζονται πολύ καλές επενδυτικές ευκαιρίες με υψηλή απόδοση, κυρίως στην παραγωγή αλλά και στη διανομή ηλεκτρικής ενέργειας. Οι ευκαιρίες δεν περιορίζονται στη Βαλκανική, αλλά και στην Ιταλία και -γιατί όχι- και στη γείτονα Τουρκία.
Δεύτερον, γιατί η συμμετοχή σ' αυτές τις αγορές που απελευθερώνονται μας δίνει σημαντικά πλεονεκτήματα αν είμαστε τοπικοί προμηθευτές. Π.χ. στην Ιταλία χάνουμε αυτή τη στιγμή ένα premium 5%-10% στις εξαγωγές μας επειδή δεν είμαστε αναγνωρισμένος προμηθευτής εκεί.
Τρίτον, γιατί με την επιβάρυνση που έχουμε ως παραγωγοί για την αγορά δικαιωμάτων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα μας συμφέρει να κάνουμε εισαγωγές. Κερδίζουμε περίπου 5%-6% στη τιμή της μεγαβατώρας. Ως προς το ποσοστό που θα καλύπτουν οι εισαγωγές, με τις σημερινές διασυνδέσεις δεν μπορεί να ξεπεράσει περίπου το 12%. Μελλοντικά όμως άνετα μπορεί να φτάσει το 20%.
Πιστεύω όμως ότι η καλύτερη στρατηγική είναι να πηγαίνουμε σ' αυτές τις επενδύσεις συνεταιρικά, π.χ. με μια άλλη ευρωπαϊκή εταιρεία ηλεκτρισμού.
**Φέτος έγινε φανερό ότι το σύστημα παραγωγής και μεταφοράς, και ιδίως το δεύτερο, πάσχει στο Νότο. Επιπλέον φάνηκε ότι η Πελοπόννησος εξελίσσεται σε αδύναμο κρίκο του συστήματος, λόγω της μεγάλης αύξησης της κατανάλωσης και της ανεπάρκειας της υποδομής. Ποιος είναι ο σχεδιασμός της ΔΕΗ για το πρόβλημα;
Νέες μονάδες από Αλιβέρι και κάτω
Πρώτα θα ήθελα να ξεκαθαρίσω ότι ο σχεδιασμός αυτός ανήκει στον ΔΕΣΜΗΕ και όχι στη ΔΕΗ. Από δικής μας πλευράς, στο πρόγραμμα των 1.600 MW, που πρόσφατα αποφασίσαμε, οι τρεις από τις τέσσερις μονάδες χωροθετούνται από το Αλιβέρι και κάτω.
Σε ό,τι αφορά το σύστημα μεταφοράς, αυτή τη στιγμή κατασκευάζονται και πάλι με εντολή του ΔΕΣΜΗΕ η σύνδεση Πάτρας-Ηπείρου με γραμμή 400 κιλοβόλτ μέσω της γέφυρας στο Ρίο, καθώς και οι γραμμές μεταφοράς 400 κιλοβόλτ, από Αθήνα-Κόρινθο και μετά μέχρι Πάτρα, ενώ ενισχύεται η γραμμή των 150 κιλοβόλτ από Αλιβέρι.
Παράλληλα ενισχύεται η ποιότητα και η σταθερότητα του συστήματος με πυκνωτές, αυτόματες προστασίες, τηλεχειρισμούς και άλλο εξοπλισμό.
*Τελευταία, ο Ιωάννης Παλαιοκρασσάς έχει γίνει στόχος επιθέσεων. Τον κατηγορεί η αντιπολίτευση ότι έχει φέρει τα πάνω-κάτω στη ΔΕΗ, ότι δεν έχει την εμπιστοσύνη των στελεχών της, ότι... ότι... ότι... Γιατί κατά την άποψή σας έχετε γίνει το επίκεντρο αυτών των επιθέσεων;
Μεθοδεύσεις και κομψές φωτογραφικές διατάξεις
Πιστεύω ότι ο κύριος λόγος είναι ότι «τάραξα τα νερά» προς πολλές κατευθύνσεις. Επεσήμανα τις μεθοδεύσεις και τις κομψές φωτογραφικές διατάξεις ορισμένων διακηρύξεων και αναθέσεων. Με αυτό ίσως διατάραξα την πρακτική της κατανομής της «δουλειάς για να είναι όλοι ευχαριστημένοι» και ασφαλώς ενόχλησα τη ραστώνη της διαπλοκής. Τόλμησα να βάλω ορισμένα ερωτηματικά στην αυθεντία μερικών στελεχών που, σε συνεργασία με τον διευθύνοντα, στην ουσία αποφάσιζαν για λογαριασμό του Δ.Σ.
Πρέπει να τονίσω ότι, ευτυχώς, αυτά αποτελούν εξαίρεση στον κανόνα. Το προσωπικό και τα στελέχη της ΔΕΗ διακρίνονται για την εντιμότητά τους και ιδίως την αφοσίωσή τους στην επιχείρηση, την οποία πράγματι την πονούν σαν μάνα τους. Αλλωστε, αν δεν υπήρχε αυτό και αν δεν υπήρχε φέτος και η κατάλληλη οργανωτική προετοιμασία, δεν θα καταφέρναμε να ανταποκριθούμε τόσο άνετα στην αιχμή των 9.666 MW, τη στιγμή που πέρσι είχαμε το γνωστό μπλακ άουτ με μόλις 9.200.
από την Ελευθεροτυπία (08/08/2005)