Στις όχθες του ποταμού Σαβάνα, στη Νότια Καρολίνα, ένας στρατός 2.000 εργατών δουλεύει σε ένα από τα πλέον φιλόδοξα πυρηνικά εργοτάξια των τελευταίων δεκαετιών. Οταν το έργο ολοκληρωθεί, τουλάχιστον 43 τόνοι πλουτωνίου κατάλληλου για πυρηνικά όπλα θα αναμιχθούν με ουράνιο για να μετατραπούν σε πυρηνικά καύσιμα, τύπου «μικτών οξειδίων» (ΜΟΧ).
«Μετατρέπουμε σπαθιά σε άροτρα» δήλωσε ένας από τους μεγαλύτερους υπερασπιστές του έργου, ο γερουσιαστής Λίντσεϊ Γκρέιαμ από τη Νότια Καρολίνα. Ομως, 11 χρόνια μετά την ανάθεση του έργου, το κόστος έχει πενταπλασιαστεί, φθάνοντας τα 5 δισ. δολάρια. Ο τεράστιος σκελετός από τσιμέντο και σίδερο είναι ημιτελής και η κυβέρνηση δεν έχει βρει ακόμη ούτε έναν αγοραστή, παρόλο που προσφέρει επιδοτήσεις.
Τώρα, η πυρηνική κρίση στην Ιαπωνία, όπου ένας από τους αντιδραστήρες χρησιμοποιεί καύσιμα ΜΟΧ, οξύνει τη μακροχρόνια διαμάχη σχετικά με τη λογική των καυσίμων αυτών. Δεν είναι ακόμη σαφές σε ποιο βαθμό υπερθερμάνθηκε το ΜΟΧ στον αντιδραστήρα 3 της Φουκουσίμα, ενώ τα επίπεδα πλουτωνίου που έχουν μέχρι στιγμής ανιχνευθεί γύρω από το εργοστάσιο δεν είναι επικίνδυνα. Αλλά η κατάσταση παραμένει ρευστή και οι επίδοξοι αγοραστές του καυσίμου παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις. Μελέτες αναφέρουν ότι σε περίπτωση ατυχήματος το πλουτώνιο προξενεί 30% περισσότερους καρκίνους από ό, τι το ουράνιο.
Το αμερικανικό υπουργείο Ενέργειας επισημαίνει ότι, πέρα από την Ιαπωνία, έξι άλλες χώρες έχουν δώσει άδεια για χρήση καυσίμων τύπου ΜΟΧ. «Το ΜΟΧ δεν είναι τίποτα καινούργιο» είπε η εκπρόσωπος του υπουργείου. Εστω και έτσι, οι επικριτές δηλώνουν ότι αυξάνονται οι πιθανότητες το έργο στη Νότια Καρολίνα να μην τελειώσει ποτέ και να μετατραπεί σε «εργοτάξιο προς το πουθενά». Αν συμβεί αυτό, οι ΗΠΑ δεν θα ξέρουν τι να κάνουν με τους 43 τόνους πλεονάζοντος πλουτωνίου που διαθέτουν.
Μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, οι ΗΠΑ και η Ρωσία φοβούνταν η μία για την άλλη ότι μπορεί να χρησιμοποιήσουν τα αποθέματα πλουτωνίου που τους είχαν απομείνει για να φτιάξουν νέα πυρηνικά όπλα και συμφώνησαν από κοινού να τα ξεφορτωθούν.
Μια οικονομικότερη εναλλακτική λύση, ο εγκλωβισμός του πλουτωνίου σε γυαλί, εγκαταλείφθηκε από την κυβέρνηση Μπους. Ο υπουργός Ενέργειας της κυβέρνησης Μπους, Σπένσερ Εϊμπρααμ, είναι τώρα μη εκτελεστικός διευθυντής της γαλλικής Areva, του μεγαλύτερου παραγωγού ΜΟΧ στον κόσμο, η οποία κατασκευάζει και τις εγκαταστάσεις στη Νότια Καρολίνα.
(μετάφραση: Καθημερινή)