Η πορεία προς την απανθρακοποίηση, η προστασία ναυτικών και ο «σκιώδης» στόλος ήταν στο επίκεντρο συνάντησης στο Λονδίνο μεταξύ του προέδρου της INTERTANKO, Rolf Westfal-Larsen Jr., και του γενικού γραμματέα του IMO, Arsenio Dominguez.
Μετά τις πρόσφατες διεργασίες για την απανθρακοποίηση της ναυτιλίας στο πλαίσιο της Επιτροπής Προστασίας Θαλάσσιου Περιβάλλοντος (MEPC), όπου εγκρίθηκε η εφαρμογή ενός παγκόσμιου συστήματος τιμολόγησης του άνθρακα για τη ναυτιλία από το 2028, με στόχο τον περιορισμό των εκπομπών CO2, αλλά και η δυνατότητα στις ναυτιλιακές να αγοράζουν ή να πωλούν δικαιώματα εκπομπών, προωθώντας επενδύσεις σε καθαρότερες τεχνολογίες και ενεργειακή αποδοτικότητα, ο Westfal-Larsen Jr. συνεχάρη τον γενικό γραμματέα για την επίτευξη συμφωνίας επί σχεδίου ψηφίσματος, εν όψει της έκτακτης συνόδου του Οκτωβρίου.
Ο κ. Dominguez εμφανίστηκε συγκρατημένα αισιόδοξος για την καθιέρωση του πλαισίου Net Zero του IMO ως του ενιαίου, παγκόσμιου μηχανισμού ρύθμισης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στη διεθνή ναυτιλία.
Στο επίκεντρο της συζήτησης βρέθηκε και το θέμα της δίκαιης μεταχείρισης των ναυτικών, που αποτελεί βασική προτεραιότητα του IMO.
Σημειώνεται ότι ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός (ΙΜΟ) ενέκρινε νέες κρίσιμες κατευθυντήριες γραμμές για την προστασία των ναυτικών από άδικη μεταχείριση όταν κρατούνται σε ξένες δικαιοδοσίες σε σχέση με φερόμενα εγκλήματα που διαπράχθηκαν στη θάλασσα.
Ο ίδιος εξέφρασε επίσης την πρόθεσή του να ολοκληρωθεί έως το 2031 η αναθεώρηση της Σύμβασης STCW, διασφαλίζοντας ότι ο οργανισμός θα διαθέτει τους αναγκαίους πόρους για την υποστήριξη της διαδικασίας.
Όσον αφορά τον «σκιώδη στόλο», η συζήτηση επικεντρώθηκε στην ανάγκη εξάλειψης φαινομένων που αφορούν τη λειτουργία υποβαθμισμένων πλοίων, τα οποία δεν συμμορφώνονται με τις βέλτιστες πρακτικές του κλάδου.
Ο κ. Dominguez υπογράμμισε την αυξημένη επικινδυνότητα των πλοίων αυτών για την ασφάλεια και το θαλάσσιο περιβάλλον, καθώς και την ανάγκη τα κράτη-μέλη να ενισχύσουν τους ελέγχους και να εφαρμόσουν πλήρως τα πρότυπα του ΙΜΟ.
Αυστηρότεροι κανονισμοί
Σημειώνεται ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση εντείνει τον έλεγχο των πλοίων που διέρχονται από τα ύδατά της, καθιστώντας υποχρεωτική την παροχή αποδεικτικών ασφαλιστικής κάλυψης με τροποποίηση συγκεκριμένης οδηγίας.
Η Ε.Ε., από κοινού με την INTERTANKO, έχει χαρακτηρίσει την έλλειψη διαφάνειας «σοβαρή αιτία ανησυχίας», καλώντας σε ενισχυμένους ελέγχους και αυστηρότερες κυρώσεις για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος και τη διασφάλιση της ναυτιλιακής ασφάλειας.
Αυτή η κίνηση έρχεται μετά την ανησυχητική διαπίστωση ότι πάνω από το 20% των πλοίων που επιλέχθηκαν κατά τη διάρκεια οκτάμηνης δοκιμαστικής περιόδου αρνήθηκαν να αποκαλύψουν την ασφαλιστική τους κατάσταση.
Η άρνηση αυτή προκαλεί ανησυχία για την ικανότητα των κρατών να αποζημιωθούν σε περίπτωση ατυχημάτων, όπως πετρελαιοκηλίδες από ανασφάλιστα πλοία που μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο.
Λίστα παραβατών
Η Ε.Ε. έχει ήδη εντάξει 52 πλοία σε απαγορευτικό κατάλογο, τα περισσότερα εκ των οποίων σχετίζονται με παραβίαση των δυτικών κυρώσεων κατά της Ρωσίας.
Η νέα πολιτική προβλέπει ότι πλοία χωρίς ασφαλιστική τεκμηρίωση μπορούν να κρατηθούν στο αγκυροβόλιο, ενώ επιβάλλονται πρόστιμα στους ιδιοκτήτες ή διαχειριστές.
Σε περίπτωση επαναλαμβανόμενων παραβάσεων, τα πλοία μπορεί να αποκλειστούν από τα ευρωπαϊκά λιμάνια.
Σύμφωνα με στοιχεία που υποβλήθηκαν στον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό, σχεδόν 150 πλοία δεν ανταποκρίθηκαν σε αιτήματα ευρωπαϊκών παράκτιων κρατών να αποκαλύψουν την ασφαλιστική τους κατάσταση.
Η άρνηση αυτή, όπως αναφέραμε παραπάνω, προκαλεί ανησυχία για την ικανότητα των κρατών να αποζημιωθούν σε περίπτωση ατυχημάτων, όπως πετρελαιοκηλίδες από υποβαθμισμένα και πιθανώς ανασφάλιστα δεξαμενόπλοια που μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο.
Υπενθυμίζεται ότι οι κυρώσεις της G7 απαγορεύουν στους δυτικούς ασφαλιστές να καλύπτουν πλοία που εμπλέκονται σε παραβίαση του πλαφόν τιμής στο ρωσικό πετρέλαιο.
«Είναι ανησυχητικό το γεγονός ότι το 20% έως 22% των πλοίων που προσεγγίστηκαν δεν παρείχαν καμία πληροφορία», αναφέρεται σε εισήγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του ομίλου ιδιοκτητών δεξαμενόπλοιων Intertanko.
Από τον Ιούνιο, ορισμένα κράτη-μέλη του μπλοκ των 27 κρατών άρχισαν να συλλέγουν εθελοντικά τα ασφαλιστικά στοιχεία των πλοίων που διέρχονται από τα ευρωπαϊκά ύδατα.
Η απαίτηση από τα πλοία να παρέχουν έγγραφα ασφάλισης και αστικής ευθύνης θα επιτρέψει στα παράκτια κράτη να ακολουθήσουν όλες τις νομικές οδούς σε περίπτωση διαρροής, σύμφωνα με την εισήγηση προς τον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό.