μεταφορών ή σε κανονιστικές διευκολύνσεις. Αντιθέτως, απαιτεί ανθεκτικές αλυσίδες εφοδιασμού καυσίμων και εναλλακτικών καυσίμων, με παραγωγικές μονάδες και διυλιστήρια που θα πρέπει να είναι εγκατεστημένα κατά κύριο λόγο εντός της επικράτειας της Ε.Ε. Πρόκειται για μια προσέγγιση που συνδέει άμεσα την ενεργειακή ασφάλεια με τη στρατηγική αυτονομία και τη συλλογική άμυνα της Ένωσης, ιδίως σε μια περίοδο κατά την οποία ακούγονται ολοένα και περισσότερο φωνές που μιλούν για επικείμενη απειλή πολέμου με την Ρωσία.
Η συγκεκριμένη κατεύθυνση αποκτά ιδιαίτερη σημασία ενόψει των διαπραγματεύσεων που ξεκινούν για την Πρόταση Κανονισμού περί Στρατιωτικής Κινητικότητας, την οποία παρουσίασε πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καλεί τώρα το Συμβούλιο και την Επιτροπή να ενσωματώσουν πιο καθαρά την ενεργειακή διάσταση στον σχεδιασμό της άμυνας, και προειδοποιεί για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει η αποδυνάμωση των ευρωπαϊκών μονάδων διύλισης προϊόντων πετρελαίου.
Όπως επισημαίνεται στο έγγραφο, χωρίς μια σαφή και μακροπρόθεσμη προοπτική ζήτησης για καύσιμα, ακόμη και τα πιο ανταγωνιστικά ευρωπαϊκά διυλιστήρια κινδυνεύουν να παροπλιστούν, ή να μετατραπούν απλώς σε αποθηκευτικούς και διαμετακομιστικούς τερματικούς σταθμούς. Ένα τέτοιο σενάριο θα έπληττε όχι μόνο την ασφάλεια εφοδιασμού της Ε.Ε., αλλά και την αμυντική της ετοιμότητα, ιδίως σε περιόδους κρίσης.
Το πρόβλημα γίνεται εντονότερο αν ενσωματωθεί ως σενάριο στο πλαίσιο της πράσινης μετάβασης. Χωρίς ένα συνεκτικό και βιώσιμο επιχειρηματικό μοντέλο για τον χαμηλού άνθρακα μετασχηματισμό των διυλιστηρίων, η Ευρωπαϊκή Ένωση διατρέχει τον κίνδυνο πρόωρης συρρίκνωσης της παραγωγικής της ικανότητας σε καύσιμα και διυλισμένα προϊόντα πετρελαίου, τη στιγμή που η ζήτηση αναμένεται να διατηρηθεί ισχυρή για τα χρόνια που έπονται. Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο και ιδίως σε περίπτωση γεωπολιτικής έντασης ή ένοπλης σύγκρουσης, ορισμένες ευρωπαϊκές περιφέρειες θα μπορούσαν να βρεθούν υπέρμετρα εξαρτημένες από εισαγωγές ενέργειας από τρίτες χώρες.
Την ανησυχία αυτή αποτυπώνει με σαφήνεια και η γενική διευθύντρια της FuelsEurope, Λιάνα Γούτα, η οποία τονίζει ότι ζητούμενο είναι η διατήρηση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας καυσίμων, ακόμη και κατά τη διάρκεια της μετάβασης σε καύσιμα χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Όπως επισημαίνει, αυτό προϋποθέτει ένα θεσμικό πλαίσιο που θα είναι φιλικό προς τις επιχειρήσεις και, κυρίως, ένα σταθερό και μακροπρόθεσμο σήμα ζήτησης για υγρά καύσιμα στις μεταφορές.
Σε διαφορετική περίπτωση, προειδοποιεί, η Ευρώπη κινδυνεύει να δει τη βιομηχανική της βάση να διαβρώνεται, να χάνονται θέσεις εργασίας υψηλής εξειδίκευσης και να υπονομεύεται η ικανότητά της να διατηρεί επιχειρησιακή ετοιμότητα σε περιόδους κρίσης.
Υπό το φως αυτών των παραδοχών, η FuelsEurope δηλώνει έτοιμη να στηρίξει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην προσπάθεια να δημιουργηθεί ένα ισχυρό θεσμικό πλαίσιο για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας και της στρατηγικής αυτονομίας της Ε.Ε., σε μια συγκυρία όπου η σύνδεση της ενέργειας με τα θέματα ασφαλείας αποκτά ολοένα και μεγαλύτερο χαρακτήρα.
Σημειώνουμε ότι η άμυνα της Ευρώπης εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από αεροπορικά καύσιμα με βάση την κηροζίνη για τις αεροπορικές και χερσαίες δυνάμεις, καθώς και από ναυτιλιακό ντίζελ για τα πολεμικά πλοία. Ωστόσο, η εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα δημιουργεί σοβαρούς κινδύνους για το μέλλον. Η τάση αφορά πλέον στην εξασφάλιση προμηθειών συνθετικών καυσίμων (e-fuels) και βιοκαυσίμων που θα παράγονται σε ευρωπαϊκά διυλιστήρια, τα οποία μπορούν να αναμειχθούν με υφιστάμενους τύπους καυσίμων για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και τη μείωση της εξάρτησης από ασταθή παγκόσμια ενεργειακά δίκτυα.