Μετά την ανακοίνωση των λεγόμενων «δασμών της ημέρας της απελευθέρωσης», η συμβατική σοφία σχετικά με την οικονομία των ΗΠΑ έγινε πολύ απαισιόδοξη. Μια νέα συναίνεση δημιουργήθηκε βασισμένη σε ανησυχίες για τους δασμούς, τις πολιτικές όπως οι περιορισμοί στη μετανάστευση, τα μη χρηματοδοτούμενα μεγάλα δημοσιονομικά ελλείμματα, τις απειλές για την ανεξαρτησία της Ομοσπονδιακής Τράπεζας και τη διάβρωση του κράτους δικαίου.
Το επιχείρημα ήταν ότι η αμερικανική ιδιαιτερότητα έχει τελειώσει - η οικονομία των ΗΠΑ αντιμετώπιζε στασιμοπληθωρισμό, η χρηματιστηριακή αγορά ήταν έτοιμη να μπει σε ύφεση ή σε ακόμη χειρότερη κατάσταση και το υπερβολικό προνόμιο του δολαρίου ως το σημαντικότερο παγκόσμιο αποθεματικό θα διαβρωνόταν. Καθώς οι ΗΠΑ θα χρησιμοποιούσαν το νόμισμά τους ως όπλο, η αξία του δολαρίου θα άρχιζε να μειώνεται ραγδαία με την πάροδο του χρόνου.
Σε μια πρόσφατη επιστημονική εργασία μου και σε μια συνοδευτική εργασία του συναδέλφου μου από το Χάντσον Μπέι, Τζέισον Κάτλερ, απορρίπτουμε μια τέτοια απαισιοδοξία και έχουμε μια πολύ πιο θετική προοπτική για την οικονομία και τις αγορές των ΗΠΑ σε βάθος χρόνου.
Πρώτον, η πειθαρχία της αγοράς, οι λογικοί σύμβουλοι και η ανεξαρτησία της Fed παρείχαν ασφαλιστικές δικλείδες ενάντια στις χειρότερες πολιτικές μετά την «ημέρα της απελευθέρωσης».
Καθώς οι αγορές διορθώθηκαν απότομα λίγο αργότερα, ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ αναγκάστηκε να αλλάξει και να διαπραγματευτεί πιο λογικές εμπορικές συμφωνίες. Έτσι, οι ΗΠΑ πέρασαν για μερικά τρίμηνα ύφεση στην ανάπτυξη (αύξηση του ΑΕΠ κάτω από το πλήρες δυναμικό της οικονομίας) και μια μέτρια αύξηση του πληθωρισμού αντί για μια σοβαρή στασιμοπληθωριστική ύφεση. Μέχρι το επόμενο έτος, η ανάπτυξη θα ανακάμψει καθώς η νομισματική χαλάρωση και τα δημοσιονομικά κίνητρα βρίσκονται ακόμη σε εξέλιξη, ενώ οι χρηματοοικονομικές συνθήκες έχουν χαλαρώσει και οι ούριοι άνεμοι από τις κεφαλαιακές δαπάνες που σχετίζονται με την τεχνητή νοημοσύνη θα συνεχιστούν.
Δεύτερον, η αμερικανική ιδιαιτερότητα θα συνεχιστεί καθώς οι ΗΠΑ (μαζί με την Κίνα) προηγούνται στις σημαντικότερες βιομηχανίες του μέλλοντος, συμπεριλαμβανομένης της Τεχνητής Νοημοσύνης και της μηχανικής μάθησης, της ρομποτικής, της κβαντικής υπολογιστικής, της εμπορευματοποίησης του διαστήματος και της αμυντικής τεχνολογίας.
Εκτιμώ ότι η ετήσια δυνητική ανάπτυξη των ΗΠΑ θα μπορούσε να αυξηθεί από 2% σε 4% μέχρι το τέλος αυτής της δεκαετίας, ενώ οι στασιμοπληθωριστικές πολιτικές θα μπορούσαν να τη μειώσουν κατά 0,5 ποσοστιαίες μονάδες. Έτσι, η τεχνολογία υπερισχύει των δασμών. Αν η αμερικανική ιδιαιτερότητα κυριαρχούσε όταν η δυνητική ανάπτυξη ήταν 2%, θα ενισχυθεί καθώς η ανάπτυξη θα αυξηθεί προς το 4%.
Το ίδιο ισχύει και για τις αποδόσεις των μετοχών: όταν η ετήσια ανάπτυξη ήταν 2% τις τελευταίες δύο δεκαετίες, οι αποδόσεις των αμερικανικών μετοχών ήταν περίπου διψήφιες, πολύ υψηλότερες από εκείνες άλλων προηγμένων οικονομιών και αναδυόμενων αγορών. Αν η ανάπτυξη πρόκειται να είναι πολύ υψηλότερη αυτή τη δεκαετία καθώς και σε αυτές που θα έρθουν, οι αποδόσεις των μετοχών θα είναι ακόμη υψηλότερες. Οι δείκτες αποτίμησης τιμής-κερδών μπορούν να παραμείνουν υψηλοί εάν η ταχύτερη αύξηση των κερδών προκαλείται από την αυξημένη οικονομική ανάπτυξη. Φυσικά, θα υπάρξουν προσωρινές διορθώσεις στην αγορά και οι τεχνολογικές διαταραχές θα οδηγήσουν σε νικητές και ηττημένους. Ωστόσο, η διαδεδομένη σήμερα άποψη ότι η χρηματιστηριακή αγορά των ΗΠΑ βρίσκεται σε μια τεράστια φούσκα και ότι είναι καταδικασμένη σε κατάρρευση είναι λανθασμένη μεσοπρόθεσμα.
Όσον αφορά τη βιωσιμότητα του χρέους, το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου εκτιμά ότι το δημόσιο χρέος προς το ΑΕΠ θα αυξηθεί απότομα με βάση την υπόθεση ότι η πραγματική οικονομική ανάπτυξη θα ανέλθει κατά μέσο όρο σε 1,6% ετησίως από το 2025 έως το 2055. Εάν η δυνητική ανάπτυξη είναι ελαφρώς υψηλότερη, στο 2,3%, ο λόγος [ενν. του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ] σταθεροποιείται με την πάροδο του χρόνου. Με ανάπτυξη στο 3% ή και περισσότερο, ο λόγος μειώνεται με την πάροδο του χρόνου και παραμένει βιώσιμος, με την προϋπόθεση ότι το μέρισμα ανάπτυξης δεν σπαταλιέται με ακόμη περισσότερες δαπάνες. Τυχόν μεγαλύτερη αύξηση του ΑΕΠ μπορεί να οδηγήσει σε υψηλότερες πραγματικές αποδόσεις ομολόγων, αλλά ένα μεγάλο θετικό σοκ συνολικής προσφοράς που οφείλεται στην τεχνολογία θα μπορούσε να μειώσει τον πληθωρισμό σχεδόν στο μηδέν με την πάροδο του χρόνου, καθώς το κόστος παραγωγής αγαθών και υπηρεσιών μειώνεται απότομα, ενώ η αύξηση της παραγωγικότητας αυξάνεται. Έτσι, ο καθαρός αντίκτυπος στις ονομαστικές αποδόσεις των ομολόγων θα μπορούσε να είναι αρνητικός με την πάροδο του χρόνου.
Ακόμα και οι εξωτερικές υποχρεώσεις των ΗΠΑ είναι βιώσιμες, καθώς τα μεγαλύτερα ελλείμματα τρεχουσών συναλλαγών – εξαιτίας της αύξησης των κεφαλαιουχικών δαπανών που οφείλονται στην τεχνολογία - θα χρηματοδοτηθούν από εισροές μετοχικού κεφαλαίου σε στοιχεία ενεργητικού σε δολάρια. Οι ΗΠΑ θα μοιάζουν με οικονομία αναδυόμενης αγοράς όπου μια άνθηση των φυσικών πόρων ή της παραγωγικότητας οδηγεί σε άνθηση των επενδύσεων.
Ενώ το δολάριο έχει αποδυναμωθεί φέτος για διάφορους λόγους, όπως η αναστάτωση σχετικά με τους δασμούς, η χαλάρωση της Fed και οι συζητήσεις για συμφωνίες πολιτικής με στόχο την αποδυνάμωση του δολαρίου, με την πάροδο του χρόνου οι πραγματικές συναλλαγματικές ισοτιμίες ισορροπίας εξαρτώνται από τις διαφορές στον ρυθμό ανάπτυξης. Εάν η ανάπτυξη των ΗΠΑ επιταχυνθεί ενώ η Ευρωζώνη παραμένει στάσιμη μεσοπρόθεσμα, το δολάριο θα ανατιμηθεί σε σχέση με το ευρώ.
Φυσικά, παραμένουν διάφοροι κίνδυνοι που μπορεί να προκαλέσουν ύφεση, συμπεριλαμβανομένων των γεωπολιτικών πιέσεων και των διαταραχών που προκαλούνται από πρωτοφανείς τεχνολογικές καινοτομίες. Ωστόσο, μεσοπρόθεσμα, η οικονομία και οι αγορές των ΗΠΑ βρίσκονται στην καλύτερη θέση μεταξύ των προηγμένων οικονομιών. Θα συνεχίσουν να επωφελούνται από το γεγονός ότι οι ΗΠΑ είναι η πιο καινοτόμος προηγμένη χώρα.