Πρόκειται, στην πραγματικότητα, για τη διευθέτηση μιας εκκρεμότητας η οποία χρονολογείται από την εποχή του αείμνηστου Τάσσου Παπαδόπουλου, οπότε και η Κύπρος έστρεψε με πολλές φιλοδοξίες το βλέμμα της στους θαλάσσιους υδρογονάνθρακες της περιοχής, ως εργαλείο για τη γεωπολιτική της αναβάθμιση.
Η οριοθέτηση με τον Λίβανο είχε ουσιαστικά συμφωνηθεί από το 2007, ωστόσο η επικύρωσή της από το λιβανικό κοινοβούλιο προσέκρουε στις αντιρρήσεις της Χεζμπολλάχ (η οποία εκτός από ένοπλη οργάνωση είναι και πολιτικό κόμμα), λόγω των συνεπαγωγών της σε σχέση με τυχόν διευθέτηση των διαφιλονικούμενων θαλάσσιων δικαιοδοσιών με το Ισραήλ.
Έκτοτε, όμως, μεσολάβησαν δύο σημαντικές ανατροπές: αφενός, οι θαλάσσιες δικαιοδοσίες Λιβάνου-Ισραήλ οριοθετήθηκαν, κατόπιν αμερικανικής μεσολάβησης, το 2022, με τη συγκατάθεση και της Χεζμπολλάχ, αφετέρου δε η σιιτική οργάνωση αποδυναμώθηκε δραματικά από τα πλήγματα που της επέφερε το εβραϊκό κράτος την τελευταία διετία, εν μέσω της δίνης που κινητοποίησαν οι επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου 2023. (Αρκεί να αναλογισθεί κανείς ότι η επίσκεψη του Κύπριου προέδρου Νίκου Χριστοδουλίδη στην πρωτεύουσα του Λιβάνου ήρθε ελάχιστα 24ωρα με την ισραηλινή επιδρομή την Κυριακή στη Νότια Βηρυτό, από την οποία εξοντώθηκε ο υπ' αριθμόν δύο της Χεζμπολλάχ και επικεφαλής του στρατιωτικού της σκέλους, Αλί Ταμπαταμπάι, παρά την ισχύουσα από πέρσι τον Νοέμβριο εκεχειρία).
Σε πολιτικό επίπεδο, οι νέοι αυτοί συσχετισμοί αποτυπώθηκαν στην ανάληψη της προεδρίας της Δημοκρατίας του Λιβάνου τον περασμένο Ιανουάριο από τον φιλοδυτικό πρώην αρχηγό του στρατού Ζοζέφ Αούν και κατόπιν στον σχηματισμό της κυβέρνησης του Ναουάφ Σαλάμ. Πρόκειται για τον πρόεδρο που θερμά υποδέχθηκε χθες τον Κύπριο ομόλογό του και για την κυβέρνηση η οποία εργάσθηκε εντατικά για την επίλυση της εκκρεμμότητας με τη Λευκωσία. Όπως και με τη συμφωνία Λιβάνου-Ισραήλ, η επικύρωση προήλθε με προεδρικό διάταγμα, δίχως ψηφοφορία στο λιβανικό κοινοβούλιο.
Στη Βηρυτό ο Νίκος Χριστοδουλίδης προσήλθε κρατώντας το "χαρτί” της επικείμενης ανάληψης από την Κυπριακή Δημοκρατία της προεδρίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, κατά την οποία προγραμματίζεται να προωθηθούν ευρωπαϊκά προγράμματα στο πλαίσιο της Μεσογειακής Συμφωνίας, με σύνοδο αρχηγών κρατών στη μεγαλόνησο τον Απρίλιο, να προετοιμασθεί ολοκληρωμένη στρατηγική συμφωνία Λιβάνου-Ε.Ε., καθώς και να εκταμιευθεί το πρώτο ήμισυ της υπεσχημένης χρηματοδοτικής βοήθειας της Ε.Ε. προς την Χώρα των Κέδρων, συνολικού ύψους ενός δισ. ευρώ. Η ευρωπαϊκή πλευρά ενδιαφέρεται ιδιαίτερα να στηρίξει και τον στρατό του Λιβάνου, ενόψει της δέσμευσης της κυβέρνησης Σαλάμ να αφοπλίσει την Χεζμπολλάχ.
Χαρακτηριστικά, ο κ. Χριστοδουλίδης αναφέρθηκε ενώπιον του προέδρου Αούν στις "προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο Λίβανος” και τις προσπάθειες του οικοδεσπότη του "από την πρώτη ημέρα της εκλογής” του για αντιμετώπισή τους.
Πέραν της ορθιοθέτησης των ΑΟΖ, η επίσκεψη Χριστουδουλίδη έβγαλε την επιπλέον "είδηση” ότι οι δύο πλευρές μελετούν την ηλεκτρική τους διασύνδεση με την στήριξη της Παγκόσμιας Τράπεζας και την πιθανή χρηματοδότηση του Περσικού Κόλπου.
Η ίδια η οριοθέτηση ανοίγει τη δυνατότητα συνεκμετάλλευσης τυχόν αξιοποιήσιμων κοιτασμάτων, προοπτική την οποία οι δύο πλευρές αντιμετωπίζουν θετικά, ενώ δημιουργεί προηγούμενο και για πιθανό καθορισμό των ΑΟΖ Κύπρου-Συρίας. Το ενδεχόμενο αυτό προκαλεί ανησυχία στην Τουρκία (τα μέσα ενημέρωσης της οποίας κάλυψαν εκτενώς την επίσκεψη Χριστοδουλίδη στη Βηρυτό, κάνοντας λόγο για παραβίαση των δικαιωμάτων του ψευδοκράτους), καθώς πλήττει το δόγμα της "Γαλάζιας Πατρίδας”. Η επιθυμία του καθεστώτος της Δαμασκού να "κανονικοποιηθεί” στα μάτια της Δύσης (βλ. την πρόσφατη επίσκεψη Αλ-Σάραα στις ΗΠΑ) και να διαφοροποιήσει τις πηγές στήριξής του σε σχέση με την έως τώρα αποκλειστική εξάρτηση από την Άγκυρα είναι μια παράμετρος που θα πρέπει να συνυπολογισθεί.
Πίσω από όλα αυτά θα πρέπει να αναγνωρίσουμε την επιθυμία της Ουάσιγκτον να δημιουργήσει ένα περιβάλλον περισσότερο ασφαλές για το Ισραήλ και να οικοδομήσει μια συνθήκη "συμπερίληψης” όλων των κρατών της περιοχής στην εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων της ανατολικής Μεσογείου, αποκλειομένων των γεωπολιτικών της ανταγωνιστών.
(από capital.gr)