Σε διάστημα ελάχιστων ημερών, η Τουρκία απασχολεί τα διεθνή ΜΜΕ χάρη σε μία σειρά αδιαμφισβήτητων επιτυχιών. Αρχικά, το μεγάλο θέμα που έπεσε σαν κεραυνός εν αιθρία στην Ελλάδα, δηλαδή η ολική μεταστροφή της Λιβύης προς την Τουρκία, αφενός με τη βελτίωση των σχέσεων Άγκυρας- Χαφτάρ, και αφετέρου τη συμφωνία θαλάσσιων ερευνών λιβυκής NOC και τουρκικής ΤΡΑΟ. Η δεύτερη επιτυχία, και σίγουρα σοβαρό πλήγμα για την ελληνική αμυντική στρατηγική, ήταν οι διπλές ειδήσεις ότι η Τουρκία όχι απλώς θα αγοράσει τα ευρωπαϊκής κατασκευής Eurofighter, αλλά θα επανενταχθεί και στο πρόγραμμα των αμερικανικών F-35. Η τρίτη επιτυχία, οι επιπτώσεις της οποίας δεν έχουν ακόμα διαφανεί πλήρως, είναι η είδηση πως Τουρκία και Συρία βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο διαπραγματεύσεων για τον καθορισμό ΑΟΖ. Παρόλο που οι άριστες σχέσεις Άγκυρας και Δαμασκού είναι γνωστές, η ταχύτητα με την οποία η τουρκική κυβέρνηση έχει καταφέρει να κλείσει εκκρεμότητες και να δημιουργήσει ευκαιρίες μετά την πτώση Άσαντ είναι άξια μελέτης.
Αν αυτές οι ειδήσεις είναι ανησυχητικές, τότε η τέταρτη— που έπαιξε πολύ λιγότερο στα ελληνικά ΜΜΕ— είναι τουλάχιστον τρομακτική. Πριν το τέλος του 2025, η Τουρκία θα θέσει σε λειτουργία τον πρώτο της πυρηνικό αντιδραστήρα. Ο ένας από τους τέσσερις συνολικά αντιδραστήρες του εργοστασίου Ακκούγιου, το οποίο βρίσκεται ακριβώς βόρεια της Κύπρου και υπό τη διαχείριση της ρωσικής Rosatom, θα ξεκινήσει επισήμως να παράγει ενέργεια μέσα στους επόμενους μήνες. Όμως, αυτό είναι μόνο το πρώτο βήμα για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τουρκίας. Η κυβέρνηση Ερντογάν έχει ανακοινώσει την κατασκευή ακόμα δύο πυρηνικών εργοστασίων, ένα στη Σινώπη του Πόντου και ένα στην Ιγνέαντα της Ανατολικής Θράκης. Αν εξετάσει κανείς τους χάρτες με τα μεγάλα ρήγματα στην Τουρκία, θα παρατηρήσει πως και οι τρεις μονάδες βρίσκονται κοντά σε γνωστά σημεία έντονης σεισμικής δραστηριότητας. Και δεδομένης της κοντινής απόστασης, σε περίπτωση οποιουδήποτε ατυχήματος, η μόλυνση που θα προκληθεί αναπόφευκτα θα επηρεάσει τον ελλαδικό χώρο.
Από την άλλη πλευρά, και ενδεχομένως πιο κρίσιμα, η Τουρκία πλέον αναπτύσσει το πυρηνικό της πρόγραμμα. Μπορεί μέχρι στιγμής η ρητορική να μένει στο επίπεδο της «ειρηνικής χρήσης», αλλά αυτό δεν παύει να είναι ανησυχητικό για την Ελλάδα. Καταρχάς, οφείλει κανείς να αναφέρει πως το Ιράν επίσης αναφέρει ότι το πυρηνικό πρόγραμμά του έχει ειρηνικούς σκοπούς, όμως οι δυτικές χώρες δεν φαίνονται να πιστεύουν ιδιαίτερα αυτή την προσέγγιση. Πώς μπορεί η Αθήνα να είναι σίγουρη ότι δεν θα βρεθεί ξαφνικά προ δυσάρεστων εκπλήξεων; Ο πιο γνωστός τρόπος είναι οι επιθεωρήσεις της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ), η οποία ελέγχει την τήρηση της Συνθήκης για τη μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων.
Ευτυχώς, η Τουρκία έχει επικυρώσει τη Συνθήκη ήδη από το 1980. Δυστυχώς, ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, δήλωσε πρόσφατα πως η Συνθήκη είναι «δομικά άδικη». Πιο συγκεκριμένα, αναφερόμενος στη Συνθήκη, ο Φιντάν ανέφερε ότι πρόκειται για «ένα έγγραφο όπου τα μη-πυρηνικά κράτη αποδέχονται τη στρατιωτική ανωτερότητα των πυρηνικών κρατών στο διηνεκές», αμφισβητώντας την προσήλωση της σημερινής τουρκικής κυβέρνησης στην τήρηση των κανόνων του Διεθνούς Δικαίου. Εξάλλου, το καθεστώς Ερντογάν έχει αποχωρήσει από μία σειρά διεθνών συμφωνιών την τελευταία δεκαετία.
Οι δηλώσεις του Φιντάν έγιναν με αφορμή τον πόλεμο Ισραήλ-Ιράν. Ως γνωστόν, Τουρκία και Ισραήλ βρίσκονται σε ανοιχτή διαμάχη με αφορμή τους βομβαρδισμούς στη Γάζα, αν και οι ενδείξεις ότι η Ουάσιγκτον πιέζει για συμφιλίωση των δύο πλευρών πληθαίνουν. Το Ισραήλ διαθέτει ένα διόλου αμελητέο πυρηνικό οπλοστάσιο, το οποίο κανείς δεν μπορεί να εκτιμήσει ακριβώς καθώς το Τελ-Αβίβ δεν έχει επικυρώσει την προαναφερθείσα Συνθήκη για τη μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων. Ως εκ τούτου, η ΙΑΕΑ δεν έχει πρόσβαση στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ισραήλ ώστε να πραγματοποιήσει ελέγχους. Αναπόφευκτα, αυτή η «πυρηνική αμφισημία» του Ισραήλ κρέμεται ως Δαμόκλειος Σπάθη πάνω από τις χώρες που θα επιθυμούσαν να κλιμακώσουν την ένταση εναντίον του, μεταξύ αυτών και η Τουρκία. Επομένως, αν η Άγκυρα σχεδιάζει να αντιπαρατεθεί με το Ισραήλ μέσα στις επόμενες δεκαετίες, η απόκτηση πυρηνικού οπλοστασίου φαντάζει απαραίτητη.
Φυσικά, κάτι τέτοιο δεν θα ήταν εύκολο. Οι αντιδραστήρες Ακκούγιου, δηλαδή το σύνολο του πυρηνικού προγράμματος της Τουρκίας σήμερα, βρίσκονται υπό τον έλεγχο της ρωσικής Rosatom, και κατ’επέκταση του Κρεμλίνου. Αυτό δεν αποκλείει πως η Μόσχα θα μπορούσε να προχωρήσει σε μία συμφωνία με την Άγκυρα ώστε να βοηθήσει πιο άμεσα και στην ανάπτυξη πυρηνικών όπλων. Ιστορικά, είναι γνωστό πως η ΕΣΣΔ— όπως και οι ΗΠΑ— είχε βοηθήσει μία σειρά άλλων κρατών να αποκτήσουν πυρηνικό οπλοστάσιο κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, αλλάζοντας τις γεωπολιτικές ισορροπίες παγκοσμίως. Πέραν της Ρωσίας, η Τουρκία έχει και τον στενό της σύμμαχο, το Πακιστάν, αν χρειαστεί βοήθεια. Το Πακιστάν είχε βοηθήσει τη Βόρεια Κορέα στο δικό της πυρηνικό πρόγραμμα, ενώ είχε προσφέρει και στήριξη στα αρχικά στάδια του ιρανικού προγράμματος. Ως εκ τούτου, αν η Τουρκία σκοπεύει να αναδειχθεί σε πυρηνική δύναμη, κάτι που έχει αφήσει να υπονοηθεί ο Πρόεδρος Ερντογάν, σίγουρα έχει “φίλους” ώστε να απευθυνθεί για βοήθεια.