στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας REPowerEU της ΕΕ. Μάλιστα, το διάστημα Απριλίου 2024- Μαρτίου 2025, οι χώρες-μέλη μείωσαν την κατανάλωση κατά 15,6%, ξεπερνώντας τον ευρωπαϊκό στόχο για μείωση 15% το διάστημα αυτό. Εξαίρεση, πάντως, αποτελεί η Ελλάδα, με αύξηση κατανάλωσης φυσικού αερίου κατά 18,9% (και η Πολωνία με 1,3%).
Εξάλλου, η ίδια η Κομισιόν, την περασμένη εβδομάδα, ανακοίνωσε ότι η ΕΕ βρίσκεται σε καλό δρόμο, αν εφαρμοστούν πλήρως, οι τρέχουσες πολιτικές, προς τη μείωση των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 54% έως το 2030, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990 - ελάχιστα μακριά από τον νομικά δεσμευτικό στόχο της για μείωση κατά 55%.
Το σχέδιο REPowerEU, που ξεκίνησε τον Μάιο του 2022, στοχεύει στον τερματισμό της εξάρτησης του μπλοκ από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα έως το 2027. Τρία χρόνια μετά την έναρξη της εφαρμογής της εν λόγω στρατηγικής, τα κράτη-μέλη στρέφονται όλο και περισσότερο στην ενεργειακή αποδοτικότητα και τις ΑΠΕ για την ενίσχυση της ενεργειακής τους ασφάλειας και της ανταγωνιστικότητας.
Υπενθυμίζεται ότι, στο πλαίσιο του REPowerEU, οι χώρες της ΕΕ δεσμεύτηκαν οικειοθελώς να μειώσουν τη χρήση φυσικού αερίου μέσω ετήσιων στόχων για το 2022, το 2023 και το 2024. Για το πιο πρόσφατο διάστημα, μεταξύ Απριλίου 2024 και Μαρτίου 2025, τα κράτη-μέλη ενθαρρύνθηκαν να μειώσουν την κατανάλωση κατά τουλάχιστον 15% σε σύγκριση με τον μέσο όρο της περιόδου Απριλίου 2017 - Μαρτίου 2022.
Σύμφωνα με την έκθεση, αυτός ο στόχος επιτεύχθηκε και ξεπεράστηκε, με τη συνολική κατανάλωση φυσικού αερίου να μειώνεται κατά 15,6% σε σύγκριση με την περίοδο αναφοράς, αν και αυξήθηκε κατά 3,8% σε ετήσια βάση. Ενώ τα περισσότερα κράτη μέλη ξεπέρασαν τον στόχο, ορισμένα – ανάμεσα στα οποία η Ελλάδα και η Πολωνία - είδαν αυξήσεις στη χρήση φυσικού αερίου. Στο παρακάτω διάγραμμα του IEEFA απεικονίζεται η μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου που επιτεύχθηκε μεταξύ Απριλίου 2024 και Μαρτίου 2025 σε σύγκριση με την περίοδο αναφοράς:
Η Κομισιόν επανέλαβε τους στόχους της στον οδικό χάρτη για την πλήρη απαλλαγή από την ρωσική ενεργειακή εξάρτηση, που δημοσίευσε στις 6 Μαΐου, δηλώνοντας ότι η πλήρης εφαρμογή της ενεργειακής μετάβασης και του Σχεδίου Δράσης για Προσιτή Ενέργεια θα μπορούσε να οδηγήσει στην αντικατάσταση έως και 100 δισεκ. κυβ. μέτρων (bcm) φυσικού αερίου έως το 2030. Αυτό θα εξοικονομούσε πάνω από 15 bcm ετησίως και θα μείωνε τη ζήτηση φυσικού αερίου κατά 40 έως 50 bcm έως το 2027, διευκολύνοντας τη σταδιακή κατάργηση των ρωσικών εισαγωγών.
Μεταξύ 2021 και 2024, η κατανάλωση φυσικού αερίου στην ΕΕ μειώθηκε κατά περίπου 80 bcm ή ποσοστό 20%. Η αντικατάσταση άλλων 100 bcm έως το 2030 θεωρείται εφικτή με βάση την τρέχουσα πορεία. Το 2024, η ΕΕ εισήγαγε 275 bcm φυσικού αερίου και LNG - σημαντικά μεγαλύτερη ποσότητα σε σύγκριση με την αναμενόμενη ζήτηση των 233 bcm έως το 2030, εάν υλοποιηθούν οι προγραμματισμένες μειώσεις.
Σύμφωνα με το σενάριο REPowerEU που επικαλείται ο ACER, ο Οργανισμός Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας της ΕΕ, η ζήτηση φυσικού αερίου θα μπορούσε να μειωθεί στα 190 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα έως το 2030.
Η έκθεση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι, εάν συνεχιστούν αυτές οι τάσεις κατανάλωσης, η Ευρώπη δεν θα χρειαστεί πρόσθετες υποδομές φυσικού αερίου ή αυξημένες εισαγωγές για να καλύψει τη μελλοντική ζήτηση, εξέλιξη ευνοϊκή τόσο για τους στόχους ενεργειακής ασφάλειας όσο και για τους κλιματικούς στόχους.