Τί συμβαίνει με το φυσικό αέριο και τον άνθρακα
Και ενώ όλα βαίνουν, φαινομενικά, καλώς στο αφήγημα της πράσινης μετάβασης κάτι μοιάζει να μην πηγαίνει καλά με τη συμμετοχή του φυσικού αερίου στο μείγμα ηλεκτροπαραγωγής, καθώς σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Υπουργείου το μερίδιο του καυσίμου-γέφυρα στην παραγωγή ηλεκτρισμού αναμένεται να μειωθεί κατά 72% σε σύγκριση με το 2022, και να πέσει στις 5,4 ΤWh το 2030, από τις 19 ΤWh πρόπερσι!
Η Ελλάδα δεν είναι η μόνη χώρα που επηρεάζεται από τις εξελίξεις. Οι συμβατικές μονάδες ηλεκτροπαραγωγής σε ευρωπαϊκό επίπεδο θα αντιμετωπίσουν ανάλογα προβλήματα από το επόμενο έτος και θα πάψουν να είναι βιώσιμες οικονομικά, όπως αναφέρει ο ENTSO-E σε πρόσφατη έκθεσή του για την επάρκεια του συστήματος, στην οποία έχουν συμπεριληφθεί και τα νέα στοιχεία από τα επικαιροποιημένα ΕΣΕΚ.
Μάλιστα, ο Ευρωπαϊκός Σύνδεσμος Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς, υποστηρίζει ότι έως το 2028 η εξαιτίας του ότι των προβλημάτων βιωσιμότητας, θα υπάρξει σημαντική απόσυρση μονάδων θερμικής ισχύος.
Ακόμη, ο ΕΝΤSO-E προειδοποιεί για σοβαρούς κινδύνους που ελοχεύουν για τις θερμικές μονάδες, καθώς εξαιτίας των προβλημάτων που θα ανακύψουν και λόγω των υψηλότερων τιμών κατά τη διάρκεια της ημέρας, θα μειωθούν τα κίνητρα για νέες επενδύσεις σε σταθμούς φυσικού αερίου.
Ο ευρωπαϊκός Διαχειριστής τονίζει ότι η τάση που καταγράφεται σήμερα, παραπέμπει σε σημαντικές αποσύρσεις θερμικής ισχύος στην Ευρώπη, «με αποκορύφωμα 48 γιγαβάτ το 2028»!
Είναι χαρακτηριστικό ότι αναμένονται περισσότερες αποσύρσεις μονάδων φυσικού αερίου σε σχέση με αντίστοιχες καύσης λιγνίτη και λιθάνθρακα.
Τα νέα στοιχεία είναι επιβεβαιώνουν τις παραπάνω δυσμενείς προβλέψεις, αφού στο 23% του ενεργειακού μείγματος της ΕΕ υποχώρησαν τα ορυκτά καύσιμα τον Απρίλιο, από το 27% στο οποίο βρέθηκαν τον Μάιο του 2023.
Σύμφωνα με έκθεση του Ember, στα μερίδια καυσίμου στο ενεργειακό μείγμα τα ποσοστά του άνθρακα και του φυσικού αερίου βρίσκονται στο 9% και 12% αντίστοιχα.
Στη χώρα μας το αντίστοιχο ποσοστό διαμορφώθηκε στο 31%, που επιμερίζεται σε 29% για το φυσικό αέριο και στο 2% για τον λιγνίτη, σύμφωνα με το δελτίο του Χρηματιστηρίου Ενέργειας, ενώ την Παρασκευή, 10 του μήνα, το μερίδιο του φυσικού αερίου ήταν μόλις 26,1%.
Ακόμη, την προηγούμενη εβδομάδα, η παραγωγή θερμικής ενέργειας στην περιοχή της ΝΑ Ευρώπης υποχώρησε κατά -20,62% σε σύγκριση με το τελευταίο επταήμερο του Απριλίου, καθώς η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας υποχώρησε. Κατά συνέπεια, η ίδια περιοχή παρουσίασε μείωση της παραγωγής θερμικής ενέργειας κατά το ίδιο χρονικό διάστημα στις 4.446,08 GWh που επιμερίζονται σε μείωση κατά -4,74% στην παραγωγή με καύση άνθρακα, που ανήλθε σε 2.450,28 GWh και κάθετη πτώση -34,10% στην παραγωγή με καύση φυσικού αερίου, που ανήλθε σε 1.995,80 GWh.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η γειτονική Τουρκία παρουσίασε αύξηση της παραγωγής με καύση άνθρακα κατά +2,82%, ενώ η παραγωγή με καύση φυσικού αερίου υποχώρησε κατά -20,75%. Στην Βουλγαρία η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από άνθρακα και φυσικό αέριο μειώθηκε κατά -24,07% και -9,31% αντίστοιχα, ενώ η Ιταλία παρουσίασε χαμηλότερη παραγωγή από άνθρακα και φυσικό αέριο κατά -11,15% και -41,27% αντίστοιχα.
Όσο για την χώρα μας, η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη πραγματοποίησε «βουτιά», στη 1,02 GWh. Η παραγωγή από φυσικό αέριο μειώθηκε επίσης κατά -45,48%!
Η αντιστροφή της τάσης αποτυπώνεται και στην υποτονική λειτουργία του τερματικού σταθμού LNG της Ρεβυθούσας που μετά τις μηδενικές εισαγωγές τον Απρίλιο, για πρώτη φορά από το 2019, τα φορτία που εκτιμάται ότι θα καταφθάσουν αυτό τον μήνα, δεν θα ξεπεράσουν τα δύο, σε μια ακόμη απόδειξη της κατακόρυφης μείωσης της κατανάλωσης αερίου, και σε συνέχεια των όσων συνέβησαν και τους μήνες Φεβρουάριο και Μάρτιο, με τα 3 και 2 φορτία που κατέφθασαν, αντίστοιχα.
Η ευρύτερη εικόνα
Οι χώρες που τρέχουν προγράμματα απολιγνιτοποίησης στην ΕΕ, δεν έχουν απομακρυνθεί από τη χρήση φυσικού αερίου. Είναι ενδεικτικό ότι η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από φυσικό αέριο το 2023 έφθασε πάνω από 30% σε χώρες όπως η Μάλτα, η Ιταλία, η Ιρλανδία, η Ολλανδία και η Ελλάδα σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat.
Από αυτές, η Ιταλία αποτελεί τον μεγαλύτερο παραγωγό ηλεκτρικής ενέργειας με καύση φυσικού αερίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς η παραγωγή της ισούται με της Γερμανίας και της Ισπανίας από κοινού! Το μερίδιο του φυσικού αερίου στο μείγμα ηλεκτροπαραγωγής της χώρας ανέρχεται σταθερά σε ποσοστά εγγύς του 50%, ήτοι σχεδόν τριπλάσιο του μέσου όρου της ΕΕ.