Εν τω μεταξύ, την εβδομάδα που έληξε στις 28 Ιανουαρίου, οι τιμές στην ευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρικής ενέργειας υποχώρησαν περαιτέρω σε σύγκριση με το αμέσως προηγούμενο επταήμερο, εξαιτίας των ηπιότερων του συνήθους καιρικών συνθηκών, της διατήρησης σε χαμηλά επίπεδα των τιμών αναφοράς του φυσικού αερίου – αν και έκλεισε χθες πάνω από τα 30 ευρώ/MWh για πρώτη φορά έπειτα από αρκετές εβδομάδες- της υψηλότερης παραγωγής ηλιακής ενέργειας, καθώς και της αύξησης της παραγωγής αιολικής ενέργειας σε ορισμένες αγορές.
Στην ΝΑ Ευρώπη οι τιμές χονδρικής ηλεκτρικής ενέργειας μειώθηκαν σε όλες τις αγορές της περιοχής, με εξαίρεση την Τουρκία, με τη μέση ποσοστιαία πτώση να φθάνει στο -6,00%. Πιο συγκεκριμένα, η Κροατία, η Ουγγαρία και η Σερβία κατέγραψαν τις υψηλότερες ποσοστιαίες μειώσεις κατά -12,33%, -7,84% και -6,04% αντίστοιχα, ενώ η Ελλάδα και η Ιταλία σημείωσαν τις χαμηλότερες ποσοστιαίες μειώσεις κατά -1,25% και -2,84% αντίστοιχα.
Ακόμη, την προηγούμενη εβδομάδα, η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας στην ίδια περιοχή παρέμεινε πρακτικά αμετάβλητη με την αντίστοιχη του αμέσως προηγούμενο επταήμερου, χάρη στις σχετικά ήπιες θερμοκρασίες που επικράτησαν, με αποτέλεσμα η συνολική ζήτηση να μειωθεί κατά μόλις -0,07% από την εβδομάδα που έληξε στις 21 Ιανουαρίου και αντιστοιχούσε σε 17.405,22 GW.
Πιο συγκεκριμένα, η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας μειώθηκε στην Ουγγαρία κατά -2,78%, αυξήθηκε στην Ελλάδα και τη Βουλγαρία κατά 3,81% και 2,96% αντίστοιχα, ενώ παρέμεινε σταθερή στην Ρουμανία, την Κροατία, την Τουρκία, τη Σερβία και την Ιταλία.
(Παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και ακαθάριστη κατανάλωση μεταξύ 2006-2030 στην περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων- Πηγή: researchgate.net)
Επίσης, η παραγωγή από ΑΠΕ στην ΝΑ Ευρώπη το ίδιο χρονικό διάστημα αυξήθηκε από την εβδομάδα που έληξε στις 21 Ιανουαρίου κατά 16,3% και έφθασε τις 2.749,18 GWh, γεγονός που αποδίδεται κυρίως στην υψηλότερη παραγωγή ηλιακής ενέργειας και δευτερευόντως στη μέτρια αυξημένη παραγωγή αιολικής ενέργειας. Πιο συγκεκριμένα, η αιολική παραγωγή σε ολόκληρη την περιοχή αυξήθηκε κατά 7,3% , στις 2.166,26 GWh, με την Ιταλία να καταγράφει άλμα 161,4%.
Επιπλέον, η ηλιακή παραγωγή στην ΝΑ Ευρώπη αυξήθηκε κατά 69,3%, για να ανέλθει σε 582,92 GWh. Σχεδόν όωες οι χώρες κατέγραψαν άνοδο, εκτός από την Τουρκία, με την Ιταλία και την Ελλάδα να σημειώνουν τις υψηλότερες αυξήσεις σε εβδομαδιαία βάση, κατά 163,3% και 46,2% αντίστοιχα.
Ακόμη, η παραγωγή από ΑΠΕ στη χώρα μας αυξήθηκε την περασμένη εβδομάδα κατά 8,7%, για να φθάσει σε 532,91 GWh. Ταυτόχρονα, η παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας στην περιοχή της ΝΑ Ευρώπης αυξήθηκε κατά το ίδιο χρονικό διάστημα, κατά 18,81% από την εβδομάδα που έληξε στις 21 Ιανουαρίου, ως αποτέλεσμα της υψηλότερης παραγωγής στις αγορές της Ιταλίας και της Τουρκίας. Αντίθετα, στην Κροατία η παραγωγή από τα μεγάλα υδροηλεκτρικά μειώθηκε κατά -10,71%, ενώ μικρόγτερη ήταν η μείωση στην Ελλάδα.
Ανοδικά κινήθηκε, ακόμη η παραγωγή θερμικής ενέργειας στην περιοχή της ΝΑ Ευρώπης την προηγούμενη εβδομάδα, με το ποσοστό της αύξησης να φθάνει στο +24,36%.
Στην Τουρκία υπήρξε πτώση της ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα κατά -2,57%, και αύξηση της παραγωγής ηλεκτρισμού με καύση φυσικού αερίου κατά +25,56%. Στην Ιταλία η ηλεκτροπαραγωγή από άνθρακα και φυσικό αέριο αυξήθηκε κατά +124,12% και κατά +130,15% αντίστοιχα, ενώ στην χώρα μας, η παραγωγή λιγνίτη και φυσικού αερίου μειώθηκε κατά -52,14% και -13,26% αντίστοιχα κατά την προηγούμενη εβδομάδα.
Στο διασυνοριακό εμπόριο ηλεκτρισμού, οι καθαρές εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας ήταν υψηλότερες κατά 24,71% σε ολόκληρη την περιοχή της ΝΑ Ευρώπης την εβδομάδα που έληξε στις 28 Ιανουαρίου, που αντιστοιχούν σε 2.041,87 GWh. Πιο συγκεκριμένα, οι εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας από τις χώρες της περιοχής μειώθηκαν κατά -21,8%, στις 97,48 GWh, ενώ οι εισαγωγές αυξήθηκαν κατά +21,4%, σε 2.139,35 GWh. Η Ελλάδα, η Βουλγαρία και η Ιταλία είδαν τις καθαρές εισαγωγές τους να αυξάνονται σε σύγκριση με την εβδομάδα που έληξε στις 21 Ιανουαρίου κατά 283,6%, 36,27% και 17,59% αντίστοιχα. Επίσης, η Βουλγαρία προχώρησε σε αυξημένες εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας για να καλύψει τις ανάγκες της με τη διαφορά ότι δεν το έπραξε επειδή δεν αρκούσε η εγχώρια παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά επειδή ήταν φθηνότερη η αγορά της από τρίτες χώρες!
Τέλος, το δυναμικό ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στην Βόρεια Μακεδονία αυξήθηκε κατά 551,2 MW από το 2022, εκ των οποίων 399 MW αφορούσε μόνο για πέρυσι! Η γειτονική χώρα διατηρεί την πρώτη θέση μεταξύ των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στην ενεργειακή μετάβαση. Αυτό έγινε δυνατό χάρη στο συνδυασμό μεταρρυθμίσεων του θεσμικού πλαίσιου και της ραγδαίας ανάπτυξης φωτοβολταϊκών έργων της κρατικής εταιρείας ηλεκτρισμού Elektrani na Severna Makedonija (ESM).
Είναι χαρακτηριστικό ότι η αρμόδια Ρυθμιστική Επιτροπή Ενέργειας, Υπηρεσιών Ύδρευσης και Υπηρεσιών Διαχείρισης Δημοτικών Αποβλήτων (RKE) ανέφερε ότι εξέδωσε πέρυσι άδειες για έργα ισχύος σχεδόν 399 MW για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ. Πρόκειται για άλμα +162% από την εγκατεστημένη ανανεώσιμη δυναμικότητα το 2022.
Ωστόσο, δεν λείπουν τα προβλήματα, αφού οι επενδύσεις σε νέα έργα ΑΠΕ παρεμποδίζονται από χρονοβόρες και πολύπλοκες γραφειοκρατικές διαδικασίες, ιδίως σε ό,τι αφορά στη σύνδεση με το εθνικό δίκτυο, ενώ η χωρητικότητά του θεωρείται ακόμη ανεπαρκής. Είναι ενδεικτικό της κατάστασης ότι μια ακόμη προσπάθεια για την κατασκευή του υδροηλεκτρικού σταθμού αντλησιοταμίευσης, Čebren, απέτυχε για 14η φορά!
Παρά ταύτα, η κυβέρνηση των Σκοπίων, σε σύμπραξη με διεθνή χρηματοδοτικά ιδρύματα και αναπτυξιακές τράπεζες, προωθεί σχέδιο ύψους 3 δισεκατομμυρίων ευρώ για τη σταδιακή κατάργηση του άνθρακα έως το 2030 και τη Δίκαιη Μετάβαση των περιοχών εξόρυξής του στη χώρα.