ΙΕΝΕ και ΔΣΑ Ανοίγουν τον Φάκελλο “ΑΟΖ”: Αναχρονιστική η Επίκληση του Διεθνούς Δικαίου 

ΙΕΝΕ και ΔΣΑ Ανοίγουν τον Φάκελλο “ΑΟΖ”: Αναχρονιστική η Επίκληση του Διεθνούς Δικαίου
του Αδάμ Αδαμόπουλου
Τρι, 30 Ιανουαρίου 2024 - 11:00

Η νομική διάσταση και φύση του πολύπλοκου ζητήματος της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, (ΑΟΖ), όπως έχει εξελιχθεί με υπαιτιότητα της Ελλάδας εδώ και δεκαετίες, απασχόλησε τη χθεσινή εκδήλωση που διοργάνωσαν από κοινού το Ινστιτούτου Ενέργειας ΝΑ Ευρώπης (ΙΕΝΕ) και ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών (ΔΣΑ) στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών. Από τον ακριβή 

προσδιορισμό της έννοιας, ΑΟΖ, που περιλαμβάνει την υφαλοκρηπίδα, τα υφαλοπρανή και τα ηπειρωτικά ανυψώματα, τις εκκρεμότητες που σκοπίμως και εκ συστήματος αφήνει η χώρα μας όσον αφορά στα κυριαρχικά της δικαιώματα, την σοβαρή ενεργειακή διάσταση του θέματος και τέλος την παραπομπή της Ελλάδας στο Δικαστήριο της ΕΕ τον περασμένο Δεκέμβριο, επειδή δεν «διασφάλισε την ορθή εφαρμογή της οδηγίας 2014/89 σχετικά με τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό», ενώ δεν έχει ακόμη εκπονήσει και υποβάλει στην Επιτροπή τα θαλάσσια χωροταξικά της σχέδια, οι ομιλητές διέτρεξαν όλο το φάσμα μιας υπόθεσης που κατά τα φαινόμενα θα παραμείνει στις ελληνικές καλένδες για πολλά χρόνια ακόμη.

Tην εκδήλωση άνοιξε με εισαγωγικά του σχόλια ο Πρόεδρος και Εκτελεστικός Διευθυντής του ΙΕΝΕ, κ. Κωστής Σταμπολής, ο οποίος μεταξύ άλλων δήλωσε, «Το θέμα της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ), της ανακήρυξης της και της οριοθέτησης της, είναι πολύ σοβαρό για την εθνική κυριαρχία και υπόσταση για να αγνοηθεί και να μην συζητηθεί σε βάθος, και να μην φωτιστούν όλες οι πτυχές του. Η δε παρούσα συγκυρία, μετά την πρόσφατη παραπομπή της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για την μη συμμόρφωση στις απαιτήσεις του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού, θεωρείται απόλυτα κρίσιμη για μια συνολική συζήτηση για το πάντα επίκαιρο αυτό θέμα.»«Μια συζήτηση που ενδεχομένως να μην αρέσει σε ορισμένους, καθότι μπορεί να θεωρηθεί ότι υποσκάπτει την τρέχουσα εξωτερική πολιτική ιδίως μετά την υπογραφή του Συμφώνου της Αθήνας με την Άγκυρα. Με την προώθηση του θέματος της ΑΟΖ να δημιουργεί δυσφορία σε όσους υποστηρίζουν  μια τακτική επιλεκτικών υποχωρήσεων και κατευνασμού έναντι των σταθερών και εν πολλοίς παράλογων διεκδικήσεων της Τουρκίας εις βάρος της Ελλάδας.»

Τον πρόεδρο του ΙΕΝΕ διαδέχτηκαν στο βήμα ο αντιπρόεδρος του ΔΣΑ, Αλέξανδρος Μαντζούτσος και η επίκουρη καθηγήτρια ΕΜΠ και δικηγόρος παρ΄Αρείω Πάγω, Ευγενία Τζαννίνη, η οποία είναι εταίρος και μέλος της ΔΕ του Ινστιτούτου. Στα εισαγωγικά τους σχόλια και οι δύο ομιλητές αναφέρθηκαν σε συγκεκριμένες νομικές πτυχές της ΑΟΖ και της Υφαλοκρηπίδας αντίστοιχα.

Βασική διαπίστωση όλων όσοι έλαβαν το λόγο στην εκδήλωση ήταν ότι οι αβελτηρίες της χώρας μας στο θέμα του καθορισμού ΑΟΖ δίνουν διαρκώς σε μια αναθεωρητική Τουρκία τη δυνατότητα να εκβιάζει και να απαιτεί και να αμφισβητεί, με την απειλή της χρήσης στρατιωτικής βίας, τα κυριαρχικά μας δικαιώματα στο Αιγαίο, και νότια της Κρήτης.

Όπως είπε χαρακτηριστικά στην ομιλία του ο Άγγελος Συρίγος, καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής, στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και βουλευτής Α΄Αθηνών με την Νέα Δημοκρατία, η ανακήρυξη και οριοθέτηση ΑΟΖ θα δώσει στην χώρα τη δυνατότητα να αξιοποιήσει τον θαλάσσιο και υποθαλάσσιο πλούτο της, όχι μόνο σε ό,τι αφορά στους υδρογονάνθρακες, αλλά και στην εκμετάλλευση του τεράστιους αιολικού δυναμικού που υπάρχει στο Αιγαίο, ιδίως με την ανάπτυξη εκατοντάδων πλωτών ανεμογεννητριών που θα είναι πακτωμένες στο βυθό της θάλασσας.

Ανέφερε δε ότι ένα μεγάλο τμήμα του Αιγαίου, που εκτείνεται από τα Δαρδανέλια μέχρι την Κάρπαθο αποτελεί στην πραγματικότητα, το δεύτερο μεγαλύτερο αιολικό πεδίο της Μεσογείου, ωστόσο επέστησε την προσοχή στο γεγονός ότι εξαιτίας της εκκρεμότητας που σοβεί με τα χωρικά ύδατα της χώρας, δεν μπορούμε να τοποθετήσουμε πλωτές ανεμογεννήτριες πέραν των έξι μιλίων! Όπως είπε χαρακτηριστικά, στο κλειστό περιβάλλον της Μεσογείου, ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα ταυτίζονται.

Στη συνέχεια μίλησε μέσω σύνδεσης με skype ο ομότιμος καθηγητής οικονομικών του Πανεπιστημίου του Μέριλαντ και πρώην μέλος της ελληνικής αντιπροσωπείας στον ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας,  Θεόδωρος Καρυώτης, ο οποίος υποστήριξε πως «η υφαλοκρηπίδα έχει πεθάνει, αφού η ΑΟΖ καλύπτει πλέον όλες τις νομικές παραμέτρους», ενώ υποστήριξε πως η Τουρκία δεν διαθέτει σύνορα ΑΟΖ με την Αίγυπτο, την Κύπρο και την Λιβύη.

Επεσήμανε πως όλες οι χώρες του κόσμου, με εξαίρεση την Ελλάδα, έχουν οριοθετήσει τις δικές τους Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες επί τη βάση της μέσης γραμμής και πως «όλοι ψάχνουν για υδρογονάνθρακες, εκτός από εμάς!»

Χαρακτήρισε δε ως παγκόσμια πρωτοτυπία τη συμφωνία με την Αίγυπτο για μερική οριοθέτηση της ΑΟΖ.

Ακολούθως, ο καθηγητής Ευρωπαϊκού Δικαίου στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών του Οικονομικού Πανεπιστημιου Αθηνών, Αστέριος Πλιάκος, αναφέρθηκε εκτενώς στη συμβολή της ΕΕ στην επίλυση θεμάτων ΑΟΖ στην Ένωση, και τόνισε πως έχουν αναληφθεί πολλές δράσεις προς αυτή την κατεύθυνση. Αναρωτήθηκε όμως για το πώς μπορούμε ως χώρα να προωθήσουμε τις εθνικές θέσεις μας στο ζήτημα όταν στην πραγματικότητα «σιωπούμε» .

Το λόγο πήρε στη συνέχεια ο Δρ Κωνσταντίνος Νικολάου, αντιπρόεδρος της Energean και εταίρος του ΙΕΝΕ, ο οποίος τόνισε πως μόνον οι γεωτρήσεις μπορεί να δείξουν αν υπάρχουν όντως κοιτάσματα υδρογονανθράκων και χαρακτήρισε ανεύθυνα τα όσα ακούγονται για «πακτωλό» κοιτασμάτων αερίου στις υποθαλάσσιες δομές της χώρας.

Υποστήριξε δε πως στην Ανατολική Μεσόγειο διεξάγεται εδώ και χρόνια, ένας πόλεμος «χαρτών», αναφερόμενος στους χάρτες που εκδίδει κάθε τόσο η γείτονα με τους οποίους αμφισβητεί την ελληνική κυριαρχία παντού στο Αιγαίο και στην ανατολική Μεσόγειο.

«Η Τουρκία παρεμβαίνει στο πεδίο με εργαλείο την κρατική εταιρεία της πετρεωαίου την οποία και εξοπλίζει με όλα τα σύγχρονα μέσα για αυτό το σκοπό» είπε ο κ Νικολάου για να καταλήξει λέγοντας, πως ο «δαίμονας» της Τουρκίας είναι η μέση γραμμή χάραξης ΑΟΖ! 

Σημαντική ήταν και η παρέμβαση του καθηγητή του Πανεπιστημιου Πειραιώς, και πρώην Υπουργού Ενέργειας, Γιάννη Μανιάτη, ο οποίος διέτρεξε την ελληνική πολιτική στο θέμα της ΑΟΖ και των ερευνών υδρογονανθράκων από τη δεκαετία του 2000 έως σήμερα.

Υπογράμμισε μεταξύ άλλων πως είχε τόση επιτυχία η πολιτική που χαράχτηκε επί ημερών του, ώστε ακόμη και οι Τούρκοι,τοποθέτησαν τη γραμμή του τουρκολυβικού συμφώνου στα όρια των συντεταγμένων που είχε δημοσιεύσει η χώρας μας επί ημερών του.

Μίλησαν ακόμη η Δρ Κέρη Μαυρομάτη, Νομικός και Διδάκτωρ Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας  της Νομικής Σχολής Αθηνών, καθώς και ο καθηγητής Γιάννης Βαληνάκης, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κέντρου Αριστείας ΕΚΠΑ και πρώην υφυπουργός Εξωτερικών, ο Δρ Γεώργιος Ανθρακεύ, νομικός και ειδικός σύμβουλος του ΙΕΝΕ σε θέματα ΑΟΖ, όπως επίσης και οι κύριοι Γεώργιος Κρεμλής και Γιάνης Γρηγορίου.