ενδιαφέρον αλλά και αναδεικνύει την ανησυχία όλων των εμπλεκομένων μερών να ενεργήσουν άμεσα προκειμένου να ενισχύσουν την ασφάλεια εφοδιασμού και την περαιτέρω διαφοροποίηση των πηγών προμήθειας του καυσίμου.
Η ενεργοποίηση του Κάθετου Διαδρόμου, που θα γίνει μέσω της κατάλληλης αναβάθμισης των δικτύων των χωρών της περιοχής, θα ανοίξει το δρόμο για τη μεταφορά φυσικού αερίου από τον ευρωπαϊκό Νότο προς τον ευρωπαϊκό Βορρά και αντίστροφα, με χρήση των συστημάτων μεταφοράς φυσικού αερίου και LNG, και με πλήρη αξιοποίηση των δυνατοτήτων που προσφέρουν πλέον οι δεκάδες μονάδες αποθήκευσης και επαναεριοποίησης αερίου –FSRU- που λειτουργούν και πρόκειται να λειτουργήσουν σύντομα σε όλη την ευρωπαϊκή ήπειρο.
Καθώς τίθενται σε λειτουργία αυτές οι νέες υποδομές που ενισχύουν την τροφοδοσία της ΝΑ Ευρώπης με φυσικό αέριο, αναδεικνύεται περαιτέρω ο κομβικός ρόλος της Ελλάδας ως κόμβος υποδοχής και διανομής του ορυκτού καυσίμου, σε όλες τις εμπορικές μορφές του.
Η περίοδος είναι κρίσιμη και θυμίζει, εν πολλοίς, τα όσα συνέβαιναν πριν από μια εικοσαετία, όταν η ΝΑ Ευρώπη αντιμετώπιζε σοβαρό πρόβλημα τροφοδοσίας, εξαιτίας της διαμάχης –προοίμιο της υφιστάμενης- ανάμεσα στην Ρωσία και την Ουκρανία αναφορικά με τη διαμετακόμιση φυσικού αερίου, γεγονός που ώθησε την κυβέρνηση της Μόσχας να διακόψει τις ροές, τον χειμώνα του 2006 και μετά πάλι, τον χειμώνα του 2009!
Αποτέλεσμα των ενεργειών του Κρεμλίνου ήταν, μεγάλο μέρος της περιοχής αλλά και της ανατολικής Ευρώπης να βρεθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης αφού χωρίς αέριο για θέρμανση, οι πολίτες ξεπάγιασαν.
Από εκείνη την περίοδο είχε ξεκινήσει, ουσιαστικά, η συζήτηση σχετικά με το ποια ανταγωνιστικά έργα αγωγών θα μπορούσαν να μεταφέρουν με μεγαλύτερη ασφάλεια τα αχανή αποθέματα φυσικού αερίου που διέθεταν χώρες όπως το Αζερμπαϊτζάν και το Τουρκμενιστάν στην Ευρώπη. Και ήταν επίσης τότε που άρχισε να γίνεται δειλά-δειλά, κουβέντα για το ποιο σύστημα θα παρείχε την αναγκαία ενεργειακή ασφάλεια στην ΕΕ. Σημειώνουμε ότι εκείνα τα χρόνια, δεν υπήρχαν οι διασυνδέσεις που υπάρχουν σήμερα, και οι περισσότερες υποδομές ήταν σχεδιασμένες και λειτουργούσαν αποκλειστικά για να εξυπηρετούν την προμήθεια της ηπείρου με ρωσικό φυσικό αέριο.
Η χώρα μας, με τους υφιστάμενους και σχεδιαζόμενους πλωτούς τερματικούς σταθμούς παραλαβής, προσωρινής αποθήκευσης και αεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου, LNG, και τις ολοένα και αυξανόμενες διασυνδέσεις αγωγών με τις γειτονικές χώρες, αναδεικνύεται σε διεθνές hub και έχει ζωτικό ρόλο στην ενίσχυση του ενεργειακού εφοδιασμού της ευρύτερης περιοχής.
Ο νέος αγωγός με την Βουλγαρία, συνολικού μήκους 182 χιλιομέτρων και αξίας 249 εκατομμυρίων ευρώ, θα επιτρέψει στην γειτονική χώρα να αξιοποιήσει τις προμήθειες φυσικού αερίου από την Ελλάδα και να μειώσει κάθετα την μεγάλη εξάρτησή της από το ρωσικό φυσικό αέριο. Ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, έχει δηλώσει πως τα έργα ενεργειακών υποδομών που βρίσκονται σε εξέλιξη, από κοινού με τις διασυνδέσεις που υπάρχουν με την Βόρεια Μακεδονία και με την Ιταλία, ενισχύεται η ενεργειακή ασφάλεια και η ασφάλεια εφοδιασμού για όλη την διασυνδεδεμένη περιοχή.
Από τον πρόσφατα λειτουργικό αγωγό Trans Adriatic Pipeline έως τον πρόσφατα εγκαινιασμένο IGB, η Ελλάδα βρίσκεται στο κέντρο ενός αναπτυσσόμενου, υποστηριζόμενου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, δικτύου αγωγών φυσικού αερίου που εκτείνεται από την Κασπία Θάλασσα έως την Κεντρική Ευρώπη. Το δίκτυο αυτό θα ενισχυθεί περαιτέρω με τον μελλοντικό αγωγό East Med από την Ανατολική Μεσόγειο προς την Ελλάδα, τον σχεδιαζόμενο αγωγό IGI Poseidon που θα συνδέει την Ελλάδα με την Ιταλία και έναν ειδικό διασυνδετήριο αγωγό μεταξύ της Ελλάδας και της γειτονικής της χώρας, της Βόρειας Μακεδονίας.
Στις δυνατότητες της χώρας, πέραν του δικτύου αγωγών, πρέπει να προστεθούν οι νέες επενδύσεις σε FSRU καθώς και για την ολοκλήρωση της κατασκευής της υπόγειας αποθήκης της Νότιας Καβάλας που ανάγουν την Ελλάδα σε πύλη για εισαγωγές LNG από όλο τον κόσμο.
H επιλογή του φυσικού αερίου ως μεταβατικό καύσιμο για την ενεργειακή μετάβαση σηματοδοτεί και την απομάκρυνση από τις χιμαιρικές επιδιώξεις ιδίως μιας ομάδας ευρωπαϊκών χωρών, να καταργήσουν από το μείγμα καυσίμου τις ορυκτές πρώτες ύλες.
Στην πρόσφατη COP28, στο Ντουμπάι, συμφωνήθηκε να υπάρξει, μεν, μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα, κυρίως σε ό,τι αφορά στη ζήτηση και όχι στην παραγωγή τους, κάτι που σημαίνει ότι το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο θα παραμείνει σε χρήση από τα μελλοντικά ενεργειακά συστήματα κατά τις επόμενες δεκαετίες.