αλλά και το γενικότερο ρυθμιστικό πλαίσιο για την πράσινη μετάβαση, θέτουν μία σειρά από προκλήσεις.
Δεν είναι τυχαίο ότι ο εκτελεστικός διευθυντής στον τομέα προμηθείας και εμπορίου της Mytilineos Παναγιώτης Κανελλόπουλος, μιλώντας στο 23ο World LNG Summit, πού έλαβε χώρα πριν ολίγες ημέρες στην Αθήνα, έθεσε μία σειρά από αβεβαιότητες.
Πιο συγκεκριμένως, ανέφερε ότι η εξέλιξις της ζητήσεως σε συνάρτηση με τα θεμελιώδη της αγοράς, οι γεωπολιτικές εντάσεις, πού μπορεί να επηρεάσουν την ασφάλεια του εφοδιασμού, τα μακροοικονομικά δεδομένα καί ἡ δυνατότης προσβάσεως σέ χρηματοδότηση, οι ρυθμιστικές εξελίξεις καί οἱ ἀπαιτήσεις τῆς πρασίνης μεταβάσεως θέτουν μία σειρά από ζητήματα πού πρέπει να απαντηθούν. Τό ποιός θά πληρώσει αυτήν τήν μετάβαση είναι τό πιό σημαντικό, ἐτόνισε ὁ κ. Κανελλόπουλος. «Θά υπάρχει αύξηση τοῦ LNG στα επόμενα χρόνια, θά είναι αρκετό γιά τήν Εὐρώπη. Ἐφόσον πληρώσεις, θα πάρεις. Θά είναι, όμως, ἡ τιμή τέτοια πού θα μπορέσει να δημιουργήσει ενα περιβάλλον ανάπτυξης;».
Στο πλαίσιο αυτό, ὁ ίδιος υπογράμμισε την ανάγκη να υιοθετηθούν πολιτικές από την Ε.Ε. για την ενίσχυση της βιομηχανίας, γιατί, σε διαφορετική περίπτωση, εγκυμονούν διάφορα προβλήματα, κοινωνικά, απασχολήσεως. «Ἐάν δέν ἔχουμε βιομηχανία, ποιό θά εἶναι τό περιβάλλον ἀνάπτυξης;» διηρωτήθη.
Ἐξετίμησε, δέ, ὅτι ἡ ζήτησις γιά ὑγροποιημένο φυσικό ἀέριο θά συνεχίσει νά αὐξάνεται, κάτι πού θά ἀπαιτήσει νέες ἐπενδύσεις στήν παραγωγή. Ἐξετίμησε ὅτι παραγωγή και ζήτησις θά ἐξισορροπήσουν γύρω στό 2030, ἄν καί διάφοροι παράγοντες ἀβεβαιότητος, ὅπως οἱ γεωπολιτικές ἐντάσεις, καθιστοῦν ὀλιγότερο σίγουρο ὅτι οἱ στόχοι πού έχουν τεθεῖ, θά ἐπιτευχθοῦν. Ἐσημείωσε ὅτι ἡ Ἑλλάς, μέ τούς τερματικούς σταθμούς LNG σέ Ρεβυθούσα, Ἀλεξανδρούπολη καί τόν σχεδιαζόμενο στούς Ἁγίους Θεοδώρους ἀπό την Διώρυγα Gas, μεταμορφώνεται σέ πύλη LNG γιά τήν ἀνατολική Εὐρώπη, ἐξασφαλίζοντας τήν ἐνεργειακή τροφοδοσία τῆς περιοχῆς.
Ελλείψεις
Υπεγράμμισε, όμως, ότι προς το παρόν το ζήτημα δέν είναι αν υπάρχουν διαθέσιμες ποσότητες LNG στην ἀγορά, ἀλλά τό ποσό πού εἶναι πρόθυμος κανείς νά πληρώσει. Εξήγησε ὅτι ὑπάρχει διαφοροποίησις μεταξύ ἐνεργειακῶν projects πού χρηματοδοτοῦνται ἀπό τήν ΕΕ καί ἐθνικές κυβερνήσεις, καί αὐτῶν πού βασίζονται στήν ἀγορά, τονίζοντας ὅτι, ἄν κανείς ξεκινᾶ μέ βάση τήν ἀγορά καί ὄχι τίς κρατικές προτεραιότητες, πρέπει νά εἶναι πολύ προσεκτικός.
Παραλλήλως, είπε ότι οι βιομηχανίες δέν μπορούν νά ἀντεπεξέλθουν στίς ὑψηλές τιμές τῆς ἐνεργείας, κάτι πού ἔχει ὁδηγήσει τομεῖς ὅπως τό ἀλουμίνιο σέ δραματική μείωση τῆς παραγωγῆς στήν Εὐρώπη, μέ ὅ,τι αὐτό συνεπάγεται γιά τήν ἀνεργία ἤ τήν ἀπώλεια φορολογικῶν ἐσόδων.
Ετόνισε ὅτι ἡ Εὐρώπη πρέπει νά λάβει μέτρα γιά τήν βιομηχανική παραγωγή, ἄν θέλει νά ’χει βιομηχανική παραγωγή, ἐνῷ ὑπεγράμμισε ὅτι τό βασικώτερο ἐρώτημα πού θέτουν οἱ ἐξελίξεις εἶναι «ποιός θά πληρώσει γιά τήν πράσινη μετάβαση». Ὅπως ἀνέφερε ὁ κ. Κανελλόπουλος, μόνο ὅταν ἀπαντήσουμε σέ αὐτό τό ἐρώτημα, θά μπορέσουμε να δοῦμε τί θά συμβεῖ στό μέλλον.
Στο ἴδιο μῆκος κύματος καί ὁ Marcel TijHunis, ὁ ἐπί κεφαλῆς τῆς κατασκευῆς τῶν τερματικῶν σταθμῶν στήν Γερμανία, ἐσημείωσε ὅτι οἱ τιμές στά ἐπίπεδα πού ευρίσκονται σήμερα, εἶναι ἀκριβές, σημειώνοντας ὅτι καί τά 20 δισεκ. κυβικά (bcm) ὡς χωρητικότητα τό 2025, παραμένουν μακρυά ἀπό τίς συνολικές της ἀνάγκες, πού μπορει νά ἀνέλθουν σέ 90-100 bcm, καθώς ἡ ζήτησις γιά LNG θά αὐξάνεται, καί τό καύσιμο θά εἶναι ὁ βασικός πυλῶνας πού θά ἐξασφαλίσει τήν πορεία πρός τήν πρασίνη μετάβαση.
Είναι χαρακτηριστικό ότι, όπως είπε ὁ Christopher Gonsalves τῆς μελετητικῆς BRG Energy, ἡ Εὐρώπη «διεφθάρη» ἀπό τήν Ρωσσία, καθώς δέν ἐφρόντισε ἐναλλακτικές λύσεις σε επίπεδο τροφοδοσίας καί ὑποδομῶν στά ὀρυκτά καύσιμα καί ἐπίστεψε ὅτι μποροῦσε νά κάνει ἀκόπως τήν πρασίνη μετάβαση.
Όπως ἀνέφερε, ἡ ἀναστροφή των ἐπενδύσεων ἀπό ὑπεροχή τοῦ κλάδου ὀρυκτῶν καυσίμων ὑπέρ τῶν ΑΠΕ τήν χρονιά πού κλείνει, ἀποδεικνύει καί τό μέγεθος τοῦ προβλήματος. Δέν εἴμαστε κατά τῆς πρασίνης μεταβάσεως, ἀλλά ὑπάρχει ἔλλειψις πραγματιστικοῦ σχεδίου γιά τίς ἀναγκαῖες ὑποδομές καί αὐτό ἀποτελεῖ τήν πρόκληση τῶν ἑπομένων ἐτῶν.
Πράγματι, σημείωσε στο ίδιο συνέδριο ὁ διευθύνων σύμβουλος τῆς Tellurian, Octávio Simões, ἄν δοῦμε ψυχρά τήν πραγματικότητα, βαδίζουμε σέ περιβάλλον ἐλλείψεως ενεργείας ἀπό τήν πρό-COVID περίοδο. Συνεπλήρωσε ὅτι δέν ὑπάρχουν εὐνοϊκοί ὅροι χρηματοδοτήσεως γιά ἐπενδύσεις καί ἱκανοποιητικές ὑποδομές γιά τήν κάλυψη τῶν αναγκῶν, ἐνῷ οἱ κυβερνήσεις θέτουν διάφορα προσκόμματα.
Από την πλευρά του, στο ίδιο συνέδριο, ο Τζαίησον Φίρ, επί κεφαλής ἐπιχειρηματικῶν πληροφοριῶν στήν Poten & Partners, ἐξετίμησε ὅτι ἡ αὔξησις τῆς ζητήσεως LNG από τίς χώρες της Εὐρώπης ἀρχίζει σταδιακώς νά χαλαρώνει, εκτιμώντας ότι τά ἑπόμενα χρόνια τήν ζήτηση θά καθοδηγούν μεμονωμένες χώρες ὅπως ἡ Γερμανία, τό Βέλγιο, η Πολωνία και η Κροατία. Ἐσημείωσε ὅτι ἡ Εὐρώπη ἐπλήρωσε τό προηγούμενο διάστημα γιά τίς ἐνεργειακές ἐπιλογές τῶν τελευταίων δεκαετιῶν, ὅμως κάποιες ἀπό αὐτές ἐν τέλει μπορεί να ἔχουν καλή ἔκβαση γιά τήν γηραιά ἤπειρο. Ἀναπτύσσοντας τό σκεπτικό του, ἐξήγησε ὅτι τά ἑπόμενα χρόνια ἀναμένεται νά ἀρχίσει ἡ ἐμπορική ἐκμετάλλευσις σε μεγάλα πεδία φυσικοῦ ἀερίου, κάτι πού θά ρίξει τήν τιμή τοῦ LNG. Ἔτσι, πιθανῶς συντόμως, ἡ spot αγορά νά προσφέρει καλύτερες εὐκαιρίες σέ σχέση μέ τήν δέσμευση πού συνεπάγονται τά μακροχρόνια συμβόλαια. «Ἡ Εὐρώπη θά μπορεῖ εὔκολα νά διασφαλίσει μεγάλες ποσότητες αερίου χωρίς να δεσμευθεί μέ μακροχρόνια συμβόλαια», εσημείωσε ὁ Φίρ.
Εξετίμησε ότι τά ἑπόμενα χρόνια θά ἰσχυροποιηθεῖ ὁ ρόλος τῶν aggregators, ἐνῷ προειδοποίησε ὅτι μακροπροθέσμως θά προκύψει νέος κύκλος αὐξήσεως τῶν τιμῶν. Όπως ἐξήγησε, τά νέα μεγάλα ἀποθέματα πού θά τεθοῦν σέ ἐμπορική ἐκμετάλλευση ἀπό τό 2025, θά ρίξουν τίς τιμές τοῦ φυσικοῦ ἀερίου καί τοῦ LNG, μέ ἀποτέλεσμα νά μειωθούν οἱ ἐπενδύσεις. Ἡ μείωσις τῶν ἐπενδύσεων, ὅμως, θά ἔχει ὡς ἀποτέλεσμα στίς ἀρχές τοῦ 2030 νά σημειωθεῖ νέα ἄνοδος τῶν τιμῶν. Ὁ πόλεμος στήν Οὐκρανία ἤλλαξε την παγκόσμιο δυναμική τοῦ φυσικοῦ ἀερίου, μέ ἀνάπτυξη τοῦ LNG κατά 10% μεταξύ τοῦ 2020 καί τοῦ 2022, ἀνέφερε μέ ἔμφαση.
Να σημειωθεί ότι ἡ εὐρωπαϊκή ζήτησις LNG έχει αυξηθεί σημαντικώς, καλύπτοντας το 32% των παγκοσμίων ποσοτήτων πού διεκινήθησαν τό 2022, έναντι 23% τό 2020. Προβλέπεται, μάλιστα, η παγκόσμιος ζήτησις υγροποιημένου αερίου να αυξηθεί κατά 2-4% ετησίως έως τό 2040.