και ανακύκλωσης πρώτων υλών, με ταχύτερες και απλούστερες διαδικασίες αδειοδότησης. Στοχεύει επίσης στην ενίσχυση της έρευνας και της ανάπτυξης εναλλακτικών υλικών και πιο φιλικών προς το περιβάλλον μεθόδων εξόρυξης και παραγωγής.
Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων περί της νέας νομοθεσίας, οι ευρωβουλευτές είχαν εστιάσει στη σημασία της διασφάλισης στρατηγικών εταιρικών σχέσεων μεταξύ της ΕΕ και τρίτων χωρών σε κρίσιμες πρώτες ύλες, προκειμένου να διαφοροποιηθεί ο εφοδιασμός της ΕΕ, με οφέλη για όλες τις πλευρές. Επίσης, επικεντρώθηκαν στην εξασφάλιση μέτρων που θα ανοίξουν τον δρόμο για μακροπρόθεσμες συνεργασίες με στόχο τη μεταφορά γνώσης και τεχνολογίας, την κατάρτιση, αναβάθμιση και δημιουργία νέων θέσεων εργασίας με καλύτερες συνθήκες και εισόδημα, καθώς και την υιοθέτηση καλύτερων περιβαλλοντικών προτύπων κατά την εξόρυξη και επεξεργασία στις χώρες εταίρους.
Οι ευρωβουλευτές πίεσαν επίσης ώστε να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στην έρευνα και στην καινοτομία όσον αφορά στις διαδικασίες παραγωγής και στα υλικά που θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν τις πρώτες ύλες σε στρατηγικές τεχνολογίες. Εξασφάλισαν τη θέσπιση στόχων κυκλικότητας για την προώθηση της εξόρυξης περισσότερων στρατηγικών πρώτων υλών από τα απόβλητα. Επέμειναν επίσης στην ανάγκη μείωσης της γραφειοκρατίας για τις εταιρείες, ιδίως τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ).
Η άτυπη συμφωνία πρέπει τώρα να εγκριθεί τόσο από το Κοινοβούλιο όσο και από το Συμβούλιο προκειμένου να γίνει νόμος.
Οι κρίσιμες πρώτες ύλες είναι απαραίτητες για την κατασκευή ηλεκτρικών αυτοκινήτων, ηλιακών συλλεκτών και έξυπνων τηλεφώνων και είναι καίριας σημασίας για την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση της Ευρώπης. Η εξασφάλισή τους αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την οικονομική ανθεκτικότητα, την τεχνολογική υπεροχή και τη στρατηγική αυτονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έπειτα από τον πόλεμο στην Ουκρανία και την ολοένα και πιο επιθετική εμπορική και βιομηχανική πολιτική της Κίνας, το κοβάλτιο, το λίθιο και άλλες πρώτες ύλες έχουν αποκτήσει γεωπολιτική σημασία.
Με την παγκόσμια στροφή προς τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) και την ψηφιοποίηση των οικονομιών και των κοινωνιών, η ζήτηση για αυτές τις στρατηγικές πρώτες ύλες αναμένεται να αυξηθεί ραγδαία τις επόμενες δεκαετίες. Σήμερα ο κύριος όγκος των κρισίμων και στρατηγικών ορυκτών πρώτων υλών εντοπίζεται σε έναν μικρό αριθμό χωρών (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα και Νότια Αφρική) γεγονός που απειλεί την ομαλότητα της προμήθειάς τους. Στην Ελλάδα ο όμιλος Mytilineos γνωστοποίησε ότι έχει ξεκινήσει πιλοτικό έργο με ορίζοντα ολοκλήρωσης 18 μηνών, αναζητώντας τον πιο οικονομικό τρόπο εξαγωγής γαλλίου και διασφαλίζοντας την παραγωγή 40 με 45 μετρικών τόνων ετησίως, όση δηλαδή η τρέχουσα ζήτηση στην ΕΕ.
Η Ελλάδα είναι αρκετά πλούσια σε ορυκτές πρώτες ύλες, ωστόσο απαιτείται μια νέα προσέγγιση στις έρευνες και στη χαρτογράφηση των κοιτασμάτων αξιολογώντας εκ νέου παλαιότερες εμφανίσεις, αλλά και γνωστά κοιτάσματα καθώς η πράσινη ανάπτυξη θέτει νέα τεχνικο-οικονομικά δεδομένα. Στη χώρα μας υπάρχουν κοιτάσματα 10 κρίσιμων και στρατηγικών ορυκτών ενώ υπάρχουν αξιόλογες ενδείξεις για άλλα έξι ή επτά.
Το επιτελείο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας αναμένεται να προχωρήσει το επόμενο διάστημα σε συγκεκριμένες δράσεις με επίκεντρο την έρευνα και στόχο την προσέλκυση επενδυτών και την επιτάχυνση της αδειοδοτικής διαδικασίας με στόχο να ξεκινήσει, σταδιακά, και η διεξαγωγή διεθνών διαγωνισμών για την εκμίσθωση δικαιωμάτων έρευνας και εκμετάλλευσης σε Δημόσιους Μεταλλευτικούς Χώρους.
Ο πρώτος θα αφορά στο αντιμόνιο, ένα κρίσιμο μέταλλο μεγάλης στρατηγικής σπουδαιότητας για την ευρωπαϊκή οικονομία, το οποίο έχει βαθμό εξάρτησης από εισαγωγές 100%. Σήμερα κοιτάσματα αντιμονίτη εντοπίζονται στην Κέραμο Χίου και στο Καλλυντήρι Ροδόπης. Θα ακολουθήσουν και άλλοι διαγωνισμοί για άλλους χώρους. Το επόμενο διάστημα το ΥΠΕΝ θα προχωρήσει σε τροποποίηση διατάξεων του Μεταλλευτικού Κώδικα ώστε να απλοποιηθούν οι αδειοδοτικές διαδικασίες, αλλά και η εκπόνηση στοχευμένων προγραμμάτων έρευνας.