την ίδρυση της τουρκικής δημοκρατίας ο Ερντογάν είχε ξεδιπλώσει τα νεοθωμανικά σχέδιά του, τα οποία συμπεριλαμβάνουν και την «πόλη της καρδιάς του», που δεν είναι άλλη από την συμπρωτεύουσα.
«Όπως η Αδριανούπολη δεν διέφερε από τα Σκόπια, οι Σαράντα Εκκλησιές (Κιρκλαρέλι) δεν διέφεραν από τη Θεσσαλονίκη, το Μαρντίν δεν διέφερε από τη Μοσούλη, το Γκαζιαντέπ δεν διέφερε από το Χαλέπι, η Γάζα ήταν αναπόσπαστο κομμάτι της πατρίδας μας… Μας χώρισαν από όλες αυτές τις χώρες που είναι τόσο δικές μας όσο το αίμα μας, η ζωή μας και η αγάπη μας..», είχε πει ο Ερντογάν σε ένα ακόμη εθνικιστικό παραλήρημα.
Παρά τις νέες προκλήσεις Ερντογάν , η ελληνική κυβέρνηση εμμένει στην συνέχιση του διαλόγου και την διατήρηση του θετικού κλίματος. Ωστόσο είναι σαφές ότι πολλά θα εξαρτηθούν από την πορεία του πολέμου στην Μέση Ανατολή αλλά και στην στάση της Τουρκίας, που συνεχώς κλιμακώνει την αντιδυτική ρητορική της. Κατά την έκτακτη κοινή σύνοδο κορυφής του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας και του Αραβικού Συνδέσμου, ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επιτέθηκε εκ νέου στις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Δύση, υποστηρίζοντας ότι έχουν θυσιάσει τις αξίες, που υποτίθεται ότι υπερασπίζονται, στον βωμό των φιλοδοξιών του Ισραήλ. Επανέλαβε δε ότι η Χαμάς είναι «οργάνωση μαχητών αντίστασης κατά της ισραηλινής κατοχής», ενώ χρησιμοποίησε τη λέξη «επεισόδιο» για τις επιθέσεις της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου!
Συνάντηση με Σολτς
Η νέα αυτή τοποθέτηση του Ερντογάν έχει φέρει σε πολύ δύσκολη θέση την γερμανική κυβέρνηση ενόψει της συνάντησης Σολτς-Ερντογάν στο Βερολίνο την ερχόμενη Παρασκευή. «Η θέση της γερμανικής κυβέρνησης έναντι του Ισραήλ παραμένει ακλόνητη και ο καγκελάριος θα την καταστήσει σαφή στον τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν», δήλωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέφεν Χεμπεστράιτ. «Υπάρχουν πάντα δύσκολοι εταίροι, τους οποίους πρέπει να διαχειριστούμε (…) Η Τουρκία αποτελεί σημαντικό παράγοντα σε πολλά θέματα και έχει σημασία να προχωρήσουμε σε αυτά τα ζητήματα. Υπό τις παρούσες συνθήκες η επίσκεψη θα αποτελέσει πρόκληση», σημείωσε ο κ. Χεμπεστράιτ.
Μια πρόκληση που σύντομα θα κληθεί να αντιμετωπίσει και η Αθήνα, αν και υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι στο Υπουργείο Εξωτερικών εκτιμούν ότι η αστάθεια αυτή μπορεί να λειτουργήσει θετικά στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. «Η κρίση στη Μέση Ανατολή θα μπορούσε να δώσει θετική ώθηση στον ελληνοτουρκικό διάλογο, εκτίμησε η υφυπουργός Εξωτερικών Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου μιλώντας στο Συνέδριο του Κύκλου Ιδεών που πραγματοποιήθηκε προ ημερών στην Αθήνα. «Διαβάζω πολλές αναλύσεις στις εφημερίδες, ότι η κρίση στη Μέση Ανατολή θα επηρεάσει αρνητικά τον ελληνοτουρκικό διάλογο, εγώ είμαι της αντίθετης άποψης ότι θα τον επηρεάσει θετικά», τόνισε η κα Παπαδοπούλου και πρόσθεσε: «Διότι και η Τουρκία και η Ελλάδα ανεξάρτητα από τις διαφορετικές προσεγγίσεις, τους διαφορετικούς στόχους, τις διαφορετικές κοσμοθεωρίες που μπορεί να έχουν, έχουν ένα κοινό συμφέρον: δε μπορούν να ζουν σε μια περιοχή η οποία εκρήγνυται. Και η έκρηξη αυτή τη στιγμή στη Μέση Ανατολή αφορά και τους δύο μας. 'Αρα και οι δυο μας έχουμε κάθε συμφέρον να μην επεκταθεί αυτή η κρίση». Με αυτή την έννοια, σημείωσε χαρακτηριστικά, «είναι υποβοηθητικό των προσπαθειών των δυο κυβερνήσεων να πλεύσουν οι σχέσεις σε ήρεμα νερά».
Η θέση στο ΝΑΤΟ
Σε κάθε περίπτωση, αναλυτές εκτιμούν ότι η παράλληλη εξέλιξη του ελληνοτουρκικού διαλόγου και της κρίσης στη Μέση Ανατολή θα αποκαλύψει εν τέλει τις πραγματικές προθέσεις του Ερντογάν. Κάτι που δεν συνέβη με τον πόλεμο στην Ουκρανία, που ο Ερντογάν αυτοπροβαλλόταν ως διαμεσολαβητής για την επίτευξη της συμφωνίας για τα σιτηρά και πιστός ΝΑΤοικός εταίρος. Εκεί όμως ο Ερντογάν δεν είχε άμεσα συμφέροντα στην περιοχή. Ωστόσο επί του παρόντος, η άσβεστη επιθυμία του να ηγηθεί του ισλαμικού κόσμου με ό,τι αυτό συνεπάγεται μπορεί να έχει συνέπειες στην θέση του στην Βορειοατλαντική Συμμαχία. Και αυτό παρά τις απίστευτες δηλώσεις Στολντενμπεργκ περί του αντιθέτου. «Ποτέ δεν είναι εύκολο όταν έχουμε διαφορετικές απόψεις εντός της Συμμαχίας», ανέφερε προσφάτως ο γενικός γραμματέας της Συμμαχίας σε συνέντευξή του στο Γερμανικό Πρακτορείο, προσθέτοντας όμως πως αυτό «δεν επηρεάζει με κάποιο τρόπο ό,τι κάνουμε ή δεν κάνουμε, γιατί δεν έχουμε κάποιο ρόλο στη συγκεκριμένη σύγκρουση».
Η δήλωση αυτή μπορεί εν μέρει να αιτιολογηθεί πέρα από τις γνωστές φιλοτουρκικης θέσης του ιδίου του Στόλντενμπεργκ και από την αναμονή της έγκρισης από την πλευρά της Άγκυρας της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, καθώς όπως έγινε γνωστό αύριο αναμένεται η κρίσιμη συνεδρίαση της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων του τουρκικού κοινοβουλίου, για συζητήσει το σχετικό νομοσχέδιο. Αν το νομοσχέδιο λάβει το «πράσινο φως», θα τεθεί σε ψηφοφορία στην ολομέλεια του σώματος και στην συνέχεια θα καταστεί νόμος με την υπογραφή του Ερντογάν. Συνεπώς όλα εξαρτώνται από τους χειρισμούς του ίδιου του Τούρκου Προέδρου απέναντι στους ΝΑΤοικούς συμμάχους και αν εν γένει η αντιδυτική αυτή ρητορική που έχει υιοθετήσει το τελευταίο διάστημα θα μετουσιωθεί και σε πράξεις, με την Αθήνα να μην έχει και πολλά περιθώρια ελιγμών.