από τη μείωση της μέσης τιμής του φυσικού αερίου, της υποχώρησης της τιμής των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, καθώς και από την αύξηση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.
Όμως, την τελευταία εβδομάδα του Σεπτεμβρίου, η μέση εβδομαδιαία χονδρική τιμή ρεύματος, στις περισσότερες ευρωπαϊκές αγορές, ξεπέρασε τα 100 ευρώ/MWh, ενώ καταγράφηκαν και ωριαίες τιμές άνω των 200 ευρώ/MWh στην Γερμανία και τις Κάτω Χώρες. Η αύξηση του κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας στο τέλος του προηγούμενου μήνα προκλήθηκε από την αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου, την μείωση της αιολικής παραγωγής και την συνολική αύξηση της ζήτησης.
Πρέπει να σημειωθεί ότι οι μέσες τιμές στο διάστημα Ιούλιος- Σεπτέμβριος ήταν σημαντικά χαμηλότερες σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο το 2022. Ειδικότερα, τη μικρότερη σε ετήσια βάση μείωση κατέγραψαν οι αγορές της Ιβηρικής, με 33% και 34%, αντίστοιχα. Ακόμη, η μεγαλύτερη μείωση του κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας, σε σύγκριση με το τρίτο τρίμηνο του 2022, παρατηρήθηκε στην αγορά της σκανδιναβίας, σε ποσοστό 84%, ενώ στην Γαλλία οι τιμές μειώθηκαν κατά 80% σε ετήσια βάση και στο Ηνωμένο Βασίλειο κατά 74%.
Στη γειτονιά μας, και στις αγορές της ΝΑ Ευρώπης, η μέση μηνιαία τιμή ηλεκτρικής ενέργειας τον Σεπτέμβριο του 2023 ανήλθε σε επίπεδα υψηλότερα από 100 ευρώ/MWh, με εξαίρεση την Τουρκία που κατέγραψε μέσες τιμές 69,50 ευρώ/MWh. Πιο συγκεκριμένα, η υψηλότερη τιμή σε μηνιαία βάση, σημειώθηκε στην Ιταλία και ήταν 115,70 ευρώ/MWh.
Οι περισσότερες αγορές εμφάνισαν μέσες τιμές που κυμάνθηκαν μεταξύ 101 - 104 ευρώ/MWh. Σε σύγκριση με τον Ιούνιο του 2023, οι μέσες τιμές αυξήθηκαν κατακόρυφα σε όλες τις ευρωπαϊκές αγορές ηλεκτρικής ενέργειας, με την υψηλότερη αύξηση, 21,21%, να καταγράφεται στην Ρουμανία για να ακολουθήσει η Βουλγαρία, με αύξηση 19,79%. Τις χαμηλότερες τιμές παρουσίασαν η Ουγγαρία και η Κροατία, όπου η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκε κατά μόλις 8,98%.
Στο μέτωπο της ζήτησης ηλεκτρισμού, τον μήνα Σεπτέμβριο παρατηρήθηκε αύξηση σε όλες τις αγορές της ΝΑ Ευρώπης, εκτός από την Ελλάδα, εξαιτίας της επικράτησης σχετικά ψυχρότερων καιρικών συνθηκών. Η μεγαλύτερη αύξηση, +17,64% σημειώθηκε στην Ιταλία και στην Βουλγαρία, με +14,64%.
Ταυτόχρονα, η παραγωγή ΑΠΕ ενισχύθηκε σε όλες τις αγορές, εκτός από την Ουγγαρία. Πιο συγκεκριμένα, η Ρουμανία, η Ελλάδα και η Ιταλία κατέγραψαν αύξηση παραγωγής ΑΠΕ κατά 57,47%, 25,09% και 19,16% αντίστοιχα, ενώ στις υπόλοιπες αγορές η μέση ενίσχυση της παραγωγής κινήθηκε πέριξ του 28%. Ακόμη, μειωμένη ήταν η παραγωγή από υδροηλεκτρικά έργα παντού στην περιοχή, εκτός από την Ελλάδα, που επλήγη από την καταιγίδα «Ντάνιελ».
Όσον αφορά στο διασυνοριακό εμπόριο ηλεκτρικής ενέργειας, η μεταβλητότητα στις αγορές spot φυσικού αερίου, τον Σεπτέμβριο, επέδρασε στις τιμές χονδρικής ρεύματος, με τις περισσότερες χώρες της ΝΑ Ευρώπης να υποχρεώνονται να μειώσουν τις εισαγωγές, υπό το φως της υψηλότερης παραγωγής ΑΠΕ, ενώ οι υπόλοιπες αύξησαν τις εισαγωγές εξαιτίας της μίωσης της παραγωγής υδροηλεκτρικών και ΑΠΕ, με την Ελλάδα να είναι η μόνη χώρα στην περιοχή που κατέστη καθαρός εξαγωγέας ηλεκτρικής ενέργειας τον Σεπτέμβριο.
Εν τω μεταξύ, στο μέσον του περασμένου μήνα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε πρόταση για τη μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, της οποίας βασικό συστατικό είναι οι διμερείς συμβάσεις CfD, οι λεγόμενες συμβάσεις επί διαφοράς, καθώς θεωρούνται ότι θα συμβάλουν ώστε η ΕΕ αφενός να μετριάσει τη μεταβλητότητα των τιμών και αφετέρου να στηρίξουν τις επενδύσεις σε έργα ανανεώσιμης ενέργειας.
(Μηνιαίο Μείγμα Ηλεκτροπαραγωγής για τον μήνα Σεπτέμβριο- Πηγή: ΙΕΝΕ)
Στην αγορά της Ελλάδας
Τον Σεπτέμβριο του 2023 οι τιμές spot ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα αυξήθηκαν κατά 11,43% με μηνιαίο μέσο όρο τα 101,95 ευρώ/MWh, σε σύγκριση με τον Ιούνιο του 2023, ενώ ήταν μειωμένες κατά -69,85% σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα το 2022. Ακόμη, η συνολική ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας υποχώρησε το ίδιο χρονικό διάστημα, σε σύγκριση με τον Ιούνιο, λόγω των κανονικών θερμοκρασιών που επικράτησαν εκείνη την περίοδο σε ολόκληρη τη νότια Ευρώπη. Πρέπει να σημειώσουμε ότι ο όγκος της ηλεκτρικής ενέργειας που ανταλλάχθηκε στο ΕΧΕ, κατά τη διάρκεια του Σεπτεμβρίου, ήταν αυξημένος κατά 2,79% από τον περασμένο Ιούνιο, αλλά και χαμηλότερος κατά -23,52% σε σύγκριση με τον Σεπτέμβριο του 2022!
Όσον αφορά στα μερίδια των καυσίμων στο μείγμα ηλεκτρικής ενέργειας, τον Σεπτέμβριο κυριάρχησαν οι ΑΠΕ κατά 44,30% και ακολούθησε το φυσικό αέριο με 39,96%, τα υδροηλεκτρικά με 7,91% ο λιγνίτης με 4,15% κα το πετρέλαιο με 3,67%.
Τέλος, τον Σεπτέμβριο, η Ελλάδα έγινε καθαρός εξαγωγέας ρεύματος, με καθαρές εξαγωγές 76,68 GWh, γεγονός που αποδίδεται στη χαμηλότερη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας και στην άφθονη παραγωγή από ΑΠΕ.
Η εικόνα σε Ιταλία-Βουλγαρία
Τον Σεπτέμβριο του 2023 οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ιταλία κινήθηκαν ανοδικά κατά 9,38%, εξαιτίας της υψηλότερη ζήτησης σε ποσοστό +17,64% σε σύγκριση με τον Ιούνιο του 2023.
Ακόμη, το μείγμα ηλεκτροπαραγωγής της Ιταλίας τον περασμένο μήνα αποτελείτο κατά 38,64% από φυσικό αέριο, 20,58% από ΑΠΕ, 15,64% από καθαρές εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας, κατά 14,90% από υδροηλεκτρικά έργα, κατά 3,87% από άνθρακα, 0,14% από πετρέλαιο και κατά 5,96% από άλλες πηγές. Παράλληλα, η παραγωγή ΑΠΕ στη γειτονική χώρα αυξήθηκε κατά 19,16%, αν και αντισταθμίστηκε από τη χαμηλότερη ν απόδοση των υδροηλεκτρικών κατά -13,44%. Τέλος, οι καθαρές εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας της Ιταλίας αυξήθηκαν από τον περασμένο Ιούνιο, κατά 8,95% ως αποτέλεσμα της υψηλότερης ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας και της χαμηλότερης παραγωγής από υδροηλεκτρικούς σταθμούς. Σημειωτέον, η Ιταλία άντλησε από την Ελλάδα 245,43 GWh!
Στην Βουλγαρία, οι τιμές spot της ηλεκτρικής ενέργειας τον Σεπτέμβριο κινήθηκαν ανοδικά ωθούμενες από την υψηλότερη ζήτηση, κατά 14,40%. Το μείγμα ηλεκτροπαραγωγής της χώρας για τον Σεπτέμβριο συνίστατο σε 46,27% πυρηνική ενέργεια, 30,38% άνθρακα/λιγνίτη, 14,71% ΑΠΕ, 17,36% υδροηλεκτρική ενέργεια και 3,77% φυσικό αέριο.
Τέλος, τον περασμένο μήνα η Βουλγαρία διατήρησε τη θέση της ως κορυφαίος εξαγωγέας ηλεκτρικής ενέργειας, με εξαγωγές που ανήλθαν σε 589,47 GWh με κύριους αποδέκτες τις Βόρεια Μακεδονία, Ρουμανία, Σερβία και Ελλάδα. Όσον αφορά στη χώρα μας, οι καθαρές εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας από την Βουλγαρία μειώθηκαν κατά -45,97% από τον Ιούνιο του 2023, λόγω της χαμηλότερης ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας και την υψηλότερη παραγωγή ΑΠΕ. Αξίζει να σημειωθεί ότι η μοναδική χώρα από την οποία η Βουλγαρία εισήγαγε ηλεκτρική ενέργεια, ήταν η Τουρκία - 52,59 GWh.