Στην έκτακτη τροποποίηση του Προγραμματισμού Εκφορτώσεων Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (ΥΦΑ) επικεντρώνονται οι ενστάσεις ως προς το Σχέδιο Προληπτικής Δράσης (ΣΠΔ) της ΡΑAΕY, σχετικά με τα μέτρα κατοχύρωσης της ασφάλειας εφοδιασμού με φυσικό αέριο. Ειδικότερα, η ΔΕΗ, όσον αφορά στη Δράση Δ1 (δηλαδή στον μηχανισμό για την κατά προτεραιότητα λειτουργία των μονάδων με εναλλακτικό καύσιμο στην αγορά του ηλεκτρισμού σε περίπτωση κρίσης φυσικού αερίου

Επιπέδου 3  Έκτακτης Ανάγκης και κατόπιν απόφασης για την ενεργοποίησή του) κρίνει ότι είναι χρήσιμο να αξιολογηθεί σε συνδυασμό με τον μηχανισμό αποζημίωσης των μονάδων για τη λειτουργία τους με εναλλακτικό καύσιμο στο πλαίσιο του οποίου δεν θα προκύπτει ζημία και υπέρμετρη επιβάρυνση του παραγωγού, διασφαλίζοντας την πλήρη ανάκτηση του μεταβλητού κόστους λειτουργίας των μονάδων εναλλακτικού καυσίμου.

Προς αυτήν την κατεύθυνση κινείται η σύγκριση των τελικών εσόδων των μονάδων από την εκκαθάριση όλων των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας, με το κόστος να προκύπτει βάσει της πραγματικής τους λειτουργίας με εναλλακτικό καύσιμο, όπως αυτό θα έχει αποτυπωθεί στα τεχνοοικονομικά στοιχεία των μονάδων που θα υποβληθούν στο πλαίσιο συμμετοχής τους στην αγορά εξισορρόπησης, για τις περιόδους κατανομής που αφορούν την περίοδο κρίσης στο ΕΣΦΑ, λαμβάνοντας υπόψη και τη ρυθμιστική υποχρέωση των μονάδων αυτών για άμεση αναπλήρωση των αποθεμάτων του εναλλακτικού καυσίμου που υποχρεώθηκαν να καταναλώσουν.

Επιπρόσθετα, σημειώνεται ότι για την τρέχουσα χρονική περίοδο εφαρμογής του Προσωρινού Μηχανισμού Επιστροφής Μέρους Εσόδων Αγοράς επόμενης ημέρας και Ενδοημερήσιας Αγοράς, δεν ορίζεται ρυθμιζόμενη τιμή εσόδων παραγωγού για την κατηγορία των μονάδων παραγωγής εναλλακτικού καυσίμου, εφόσον αυτές κληθούν να λειτουργήσουν με εναλλακτικό καύσιμο ντίζελ.

Σχετικά με την αύξηση αποθεμάτων εναλλακτικού καυσίμου (diesel) σε μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με καύσιμο φυσικό αέριο και δυνατότητα εναλλαγής καυσίμου (Δράση Δ5) για την επιτυχή υλοποίηση του μέτρου η ΔΕΗ κρίνει ότι απαραίτητη προϋπόθεση αποτελεί η ύπαρξη κεντρικού εθνικού σχεδιασμού, στη διαμόρφωση και εφαρμογή του οποίου θα έχει ουσιαστικό ρόλο η ΡΑΑΕΥ ως προς τη διαχείριση των πόρων και υποδομών για την αποθήκευση και διαμετακόμιση του εναλλακτικού καυσίμου, γιατί η δυνατότητα τήρησης, συμπλήρωσης ή αναπλήρωσης αποθέματος εναλλακτικού καυσίμου σχετίζεται και συναρτάται απολύτως με:

1. τη διαθεσιμότητα ντίζελ στα διυλιστήρια

2. τη διαθεσιμότητα μέσων διαμετακόμισης (ειδικά για τις μονάδες της ΔΕΗ,  πλοία για τη μονάδα Λαύριο 4,  βυτιοφόρα για τη μονάδα Κομοτηνή)

3. τους τεχνικούς περιορισμούς που προκύπτουν από τις εγκαταστάσεις και καθορίζουν τους χρόνους μετάβασης,  εκφόρτωσης , εξυδάτωσης επεξεργασίας και καθαρισμού καυσίμου.

Επιπρόσθετα, σύμφωνα με τη ΔΕΗ θα ήταν απαραίτητο να εξεταστούν και να διασφαλισθούν νομοθετικά ή ρυθμιστικά:

  • η υποχρέωση των προμηθευτών εναλλακτικού καυσίμου ντίζελ να προμηθευτούν ontime το σύνολο των υπόχρεων παραγωγών με τις ποσότητες καυσίμου που απαιτούνται για την πλήρωση των υφιστάμενων δεξαμενών τους.
  • Η διαθεσιμότητα των μέσων και αποθηκών αποθήκευσης και διαμετακόμισης εναλλακτικού καυσίμου που απαιτούνται για την απρόσκοπτη τροφοδοσία των υπόχρεων παραγωγών.
  • Η λήψη μέτρων που θα καταλαμβάνουν το σύνολο των εμπλεκομένων στην εφοδιαστική αλυσίδα φορέων, βάσει των οποίων θα διασφαλίζεται η προμήθεια των υπόχρεων παραγωγών με την ποσότητα εναλλακτικού καυσίμου που απαιτείται βάσει του Σχεδίου, αφού δεν δύναται να εκληφθεί ως εγγυημένη η επαρκής αναπλήρωση του αυξημένου κατά το Σχέδιο αποθέματος σε περίπτωση κατανάλωσής του, λόγω της εξάρτησής του από περισσότερους εξωγενείς και ετερόκλητους παράγοντες που εκφεύγουν  της σφαίρας επιρροής και ευθύνης του παραγωγού.
  • Η επιβαλλόμενη στον παραγωγό υποχρέωση για λειτουργία των μονάδων με εναλλακτικό καύσιμο δεν δύναται να νοηθεί ότι αφορά σε λειτουργία αδιάλειπτη για το χρονικό διάστημα που αντιστοιχεί στο μάξιμουμ στο επαυξημένο απόθεμα. Η διασφάλιση της αδιάλειπτης λειτουργίας των μονάδων εναλλακτικού καυσίμου για χρονικό διάστημα 5 ημερών, βάσει των όρων των αδειών, επιβάλλεται, γιατί η συνεχής και παρατεταμένη λειτουργία των μονάδων με καύσιμο εκτός σχεδιασμού τους, δηλαδή με εναλλακτικό καύσιμο, δεν μπορεί τεχνικά να θεωρηθεί ότι είναι εγγυημένη.
  • Η αποζημίωση των υπόχρεων παραγωγών σε περίπτωση που κληθούν να αποπληρώσουν ρήτρες take-or-pay
  • η πρόβλεψη ενός προκαταρκτικού επιπέδου συναγερμού σε περιόδους που διαφαίνεται έναρξη κρίσης φυσικού αερίου, προκειμένου για την αντιμετώπιση των τεχνικών προβλημάτων που δημιουργεί η μακροχρόνια τήρηση επαυξημένου αποθέματος ντίζελ και κατά το οποίο η αρμόδια επιτροπή δεν δύναται να ορίσει σταδιακή μετάβαση σε διαφορετικό επίπεδο ετοιμότητας, με πιθανή αύξηση των αποθεμάτων εναλλακτικού καυσίμου, λαμβάνοντας υπόψη τις δυνατότητες μηνιαίου ρυθμού δημιουργίας αποθέματος.
  • Η δυνατότητα δοκιμών των μονάδων σαφώς οριζόμενη στο πλαίσιο της διμερούς τους σχέσης με τον Διαχειριστή (ΔΕΣΦΑ)
  • σε περίπτωση μη ανάλωσης, συνολικά ή εν μέρει, του αποθέματος με το πέρας της περιόδου εφαρμογής της δράσης προτείνεται να υπάρξει πρόβλεψη ώστε το επιπλέον απόθεμα να μπορεί να αναλωθεί για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μέσω της συμμετοχής της μονάδας στην αγορά κατόπιν έγκρισης από τον Διαχειριστή, καλύπτοντας οπωσδήποτε το μεταβλητό κόστος αυτής, το οποίο θα συναρτάται με την εκάστοτε τιμή προμήθειας του καυσίμου ντίζελ.

Ενστάσεις ως προς την έκτακτη τροποποίηση του προγραμματισμού Εκφορτώσεων Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου που προτείνεται στο Σχέδιο Προληπτικής Δράσης (ΣΠΔ) της ΡΑAΕY (σ.σ. προτείνεται η μείωση της περιόδου προσωρινής αποθήκευσης χρονοθυρίδων LNG σε 6 μέρες στην περίπτωση κρίσης φυσικού αερίου επιπέδου 2 ή 3) εκφράζουν Μυτιληναίος και Motor Oil.

Ειδικότερα η «Μυτιληναίος» είναι αντίθετη με τη συγκεκριμένη Δράση (Δ4) καταρχάς διότι υπάρχει ήδη σχετική πρόβλεψη για τη  συγκεκριμένη διευκόλυνση (σύμφωνα με το άρθρο 76Δ του υφιστάμενου Κώδικα Διαχείρισης ΕΣΦΑ). Με βάση το συγκεκριμένο άρθρο, εάν το απόθεμα ΥΦΑ των χρηστών ΥΦΑ είναι χαμηλό και υπάρχει περίσσεια αποθηκευτικού χώρου ΥΦΑ (όπως μπορεί να συμβεί σε κρίση Επιπέδου 2 ή 3 λόγω υψηλών αεριοποιήσεων ΥΦΑ), ο διαχειριστής διαθέτει την περίσσεια αποθηκευτικού χώρου ΥΦΑ για την ικανοποίηση Αιτημάτων μη Προγραμματισμένης Εκφόρτωσης Φορτίων ΥΦΑ.

Εξάλλου, σύμφωνα με τη Μυτιληναίος, υπάρχει κίνδυνος επιπλέον κόστους και απώλειας ευελιξίας για έναν χρήστη ΥΦΑ εάν το μέτρο δεν εφαρμοστεί σωστά. Έστω ότι μια κρίση Επιπέδου 2 ξεκινά μια εβδομάδα πριν την εκφόρτωση φορτίου ΥΦΑ ενός χρήστη ΥΦΑ και ότι αποφασίζεται η μείωση της ΠΠΑ της σχετικής χρονομερίδας ΥΦΑ. Ο χρήστης οφείλει αρχικά να πληρώσει για τη δέσμευση επιπλέον ελάχιστης δυναμικότητας αεριοποίησης. Εάν η κρίση Επιπέδου 2 πάψει να υφίσταται πριν ή και λίγες μέρες μετά την εκφόρτωση του φορτίου, ο χρήστης ΥΦΑ, έχοντας πια μικρότερη ΠΠΑ, θα αναγκαστεί να ενοποιήσει το φορτίο ΥΦΑ χωρίς να υπάρχει σχετική ζήτηση, υποβαθμίζοντας στην πραγματικότητα την ασφάλεια τροφοδοσίας του συστήματος.

Από την πλευρά της η Motor Oil επισημαίνει σχετικά με τη Δράση Δ4 ότι με τη μείωση στις 6 ημέρες από τις 18 ημέρες που ορίζονται στον Κώδικα Διαχείρισης ΕΣΦΑ του μέγιστου χρόνου προσωρινής αποθήκευσης φορτίου στη Ρεβυθούσα κατά τη διάρκεια κρίσης επιπέδου 2 ή 3, δημιουργείται χώρος για την εισαγωγή πρόσθετων χρόνων θυρίδων ΥΦΑ, οι οποίες διατίθενται κατά την ευχέρεια του Διαχειριστή.

«Συμφωνούμε με τη γενική λογική της παραπάνω δράσης, αφού δημιουργεί πρόσθετες δυνατότητες για εισαγωγή φυσικού αερίου σε περίπτωση ανάγκης», σημειώνει η εταιρεία. Ωστόσο, για τους χρήστες ΥΦΑ που έχουν προγραμματισμένο φορτίο, η μείωση της αποθήκευσης σε 6 μέρες, όπως υποστηρίζει η Motor Oil,  θα επιφέρει διατάραξη της διαχείρισης του χαρτοφυλακίου φυσικού αερίου, αφού θα αναγκαστούν να αεροποιήσουν σε λιγότερες μέρες το φορτίο τους και είτε θα αποκτήσουν πλεόνασμα αερίου το οποίο θα αναγκαστούν να διαθέσουν στην αγορά σε πιθανόν ασύμφορες τιμές, είτε θα δυσκολευτούν να αντεπεξέλθουν στην τήρηση των όρων των υπαρχόντων συμβολαίων τους με αντισυμβαλλόμενους.

Γι΄αυτό η Motor Oil προτείνει η δράση να εξειδικευθεί από τώρα, ώστε να αποφευχθούν δυσάρεστες εκπλήξεις για τους Χρήστες. «Είμαστε της άποψης ότι η συγκεκριμένη δράση μπορεί να λειτουργήσει, μόνο αν συνοδεύεται από μέτρα τα οποία δίνουν τη δυνατότητα είτε στο διαχειριστή ή στην ομάδα διαχείρισης κρίσης του να καταμερίσουν ισότιμα στους χρήστες δυναμικότητα αεριοποίησης και αποθηκευτικούς χώρους στην εγκατάσταση ΥΦΑ, ενώ προϋποθέτει την υποχρεωτική συνεργασία των χρηστών για την αντιμετώπιση της κρίσης. Με αφορμή τη μελλοντική συνύπαρξη των νεοεισερχομένων Τερματικών Σταθμών ΥΦΑ στο ελληνικό σύστημα, η συνολική διαχείριση αποθεμάτων για τους Χρήστες υλοποιείται πιο εύκολα υπό το καθεστώς της συνεργασίας, ιδιαίτερα σε κρίση επιπέδου 2 και 3. Επίσης, προτείνεται μεγαλύτερη διαφάνεια και αποσαφήνιση των κανόνων για τη χρήση της εγκατάστασης ΥΦΑ σε περίοδο κρίσης ή μη. Στο πλαίσιο αυτό, κρίνεται εξαιρετικά σημαντικό να συμπεριληφθούν κανόνες  “Use It Or Lose / Sell It”  στο ρυθμιστικό πλαίσιο που αφορά όλα τα τερματικά ΥΦΑ και στους κώδικες διαχείρισής τους, αφού με τον τρόπο αυτό καταπολεμάται το φαινόμενο της μονομερούς συγκέντρωσης δυναμικότητας που οδηγεί σε συμφόρηση των τερματικών ΥΦΑ και δυσκολεύει την πρόσβαση στους υπόλοιπους χρήστες.