στον ολλανδικό κόμβο αναφοράς, TTF, ξεπέρασαν τα 53 ευρώ/MWh, με ποσοστιαίο άλμα 15,02%, στον απόηχο μιας σειράς συμβάντων που θορύβησαν τις αγορές, όπως μεταξύ άλλων, οι απεργιακές κινητοποιήσεις των εργαζόμενων στις μονάδες υγροποίησης αερίου στην Αυστραλία, και οι επιπτώσεις από την πιθανή δολιοφθορά στον αγωγό Φινλανδίας-Εσθονίας.
Ο κίνδυνος επιστροφής της απειλής του πληθωρισμού πλανάται ξανά στο αέρα, με τις κεντρικές τράπεζες σε ΗΠΑ, Ευρώπη να εξετάζουν σοβαρά την πιθανότητα ανάληψης ενός νέου γύρου αύξησης των βασικών επιτοκίων δανεισμού.
Την κατάσταση στις αγορές επιδεινώνει και η είδηση ότι Ιράν και Ρωσία υπέγραψαν μνημόνιο κατανόησης σχετικά με το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο στο περιθώριο του 6ου Διεθνούς Φόρουμ της Ρωσικής Εβδομάδας Ενέργειας. Οι δύο χώρες αναμένεται να επωφεληθούν από τη συνεργασία στον τομέα των ορυκτών καυσίμων, καθώς οι βιομηχανίες τους υποφέρουν από την επιβολή των κυρώσεων της Δύσης. Τώρα, το νέο αυτό κεφάλαιο στις διμερείς σχέσεις τους σημαίνει ότι Τεχεράνη και Μόσχα θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την αποτελεσματικότητα των κυρώσεων, που είναι, στην πραγματικότητα, διάτρητες.
(Διακύμανση τιμών TTF τελευταίων τριών μηνών- Πηγή: barchart.com)
Και οι δύο εξαρτώνται τα μέγιστα από τις εξαγωγές του ορυκτού πλούτου τους για χρηματοδοτούν τους κρατικούς προϋπολογισμούς τους και έως στιγμής οι κυρώσεις σε βάρος τους δεν έχουν πετύχει να μειώσουν σοβαρά τα έσοδα που προέρχονται από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, με την Κίνα να παραμένει ο κύριος “ευεργέτης” τους, αφού εκεί καταλήγει το μεγαλύτερο τμήμα των εξαγωγών υδρογονανθράκων, από την Ρωσία και το Ιράν.
Σε μια παράλληλη αρνητική εξέλιξη, οι χονδρεμπορικές τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας στην χώρα μας, για σήμερα Παρασκευή, χτύπησαν κόκκινο με άλμα στα 136,33 ευρώ/MWh, καθώς αυξήθηκαν σε ποσοστό 14% από το κλείσιμο της Πέμπτης. Σημειώνουμε πως η Μέση Τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς της Αγοράς Επόμενης Ημέρας στο ΕΧΕ ξεπέρασε την επίδοση που είχε καταγράψει πέρυσι, στις 12 Οκτωβρίου, όταν είχε διαμορφωθεί στα 122, 66 ευρώ/MWh!
Το φυσικό αέριο ενίσχυσε σημαντικά το μερίδιό του στο μείγμα καυσίμων, με 42,8%, ενώ το αντίστοιχο των ΑΠΕ υποχώρησε στο 23,8%. Ακολούθησαν τα υδροηλεκτρικά με 12,6%, οι εισαγωγές με 9,1% και ο λιγνίτης με 7,6%.
Όσον αφορά στις τιμές του πετρελαίου, εξακολουθούν να παραμένουν στην τροχιά των 86 δολαρίων ανά βαρέλι για το Brent, το διεθνές benchmark και των 83,4 δολαρίων για την αμερικανική ποικιλία, WTI.
Η σχετική χαλιναγώγηση των ανοδικών πιέσεων στις αγορές πετρελαίου έχει πετύχει να ανασχέσει την ακρίβεια στην ελληνική αντλία, καθώς η μέση τιμή της αμόλυβδης στα πρατήρια που βρίσκονται στα όρια της Νομαρχίας Αθηνών διαμορφώνεται σήμερα Παρασκευή στο 1,836 ευρώ ανά λίτρο και στον Νομό Θεσσαλονίκης, στο 1,849 ευρώ ανά λίτρο.
Η οπισθοδρόμηση των Δυτικών Βαλκανίων
Τα προβλήματα σε επίπεδο ισχυρών του πλανήτη επηρεάζουν τα μικρότερα κράτη. Ιδίως στην βαλκανική γειτονιά μας, παρά τις δεσμεύσεις των κυβερνήσεων των χωρών της περιοχής να προωθήσουν ταχύτερα τις πολιτικές για την πράσινη μετάβαση, έτσι ώστε να απαλλαγούν μια ώρα αρχύτερα από τα ορυκτά καύσιμα και την εξάρτηση από την ρωσική ενέργεια, η πρόοδος που έχει συντελεστεί είναι αναιμική αν όχι σχεδόν ανύπαρχτη.
Καθώς φιλοδοξούν να ενταχθούν στην ΕΕ, οι υποψήφιες χώρες της περιοχής έχουν συμφωνήσει να εφαρμόσουν μέτρα όπως η εφαρμογή της τιμολόγησης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, η σταδιακή κατάργηση του άνθρακα και η στροφή στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, η επέκταση των πράσινων υποδομών και η αναθεώρηση του υφιστάμενου κανονιστικού πλαισίου για την ενέργεια.
Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι πολύ πιο ζοφερή. Τα ενεργειακά συστήματα των Δυτικών Βαλκανίων παραμένουν ξεπερασμένα, καθώς εξαρτώνται από παρωχημένης τεχνολογίας θερμοηλεκτρικούς σταθμούς που καίνε λιγνίτη, ενώ αντιμετωπίζουν από χρόνια προβλήματα κακοδιαχείρισης και υποεπένδυσης στον τομέα. Οι περισσότερες χώρες της περιοχής, χρησιμοποιούν άνθρακα σε ποσοστό που κυμαίνεται από 60-95% για να παράγουν ηλεκτρική ενέργεια!
Παρά το γεγονός ότι όλες οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων δεσμεύτηκαν να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, κατά τα όσα προβλέπει η συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα, σχεδόν καμία τους δεν έχουν θέσει δεσμευτικά χρονοδιαγράμματα για τη σταδιακή κατάργηση του άνθρακα και τη μετάβαση στις ΑΠΕ, σε αντίθεση με τη χώρα μας και την Ρουμανία που έχουν δεσμευτεί να το πράξουν έως το 2028 και το 2030 αντίστοιχα.
Μέρος του προβλήματος οφείλεται στο γεγονός ότι η οικονομική στήριξη αυτών των χωρών είναι, στην καλύτερη περίπτωση, ανεπαρκής. Το χάσμα μεταξύ των πόρων που κατευθύνονται στα Δυτικά Βαλκάνια και εκείνων προς τα γειτονικά κράτη-μέλη της ΕΕ από τις Βρυξέλλες, έτσι ώστε να γίνει δυνατή η επιτάχυνση της πορείας τους προς την πράσινη μετάβαση, διευρύνεται ολοένα και περισσότερο τα τελευταία χρόνια.