διεκδικώντας τα μέγιστα οφέλη απέναντι σε μια Δύση που φαίνεται προς το παρόν ανήμπορη να αντιδράσει.
Στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, οι Αζέροι κατάφεραν να εκδιώξουν τους Αρμένιους που έχουν μακρά ιστορική παρουσία στην περιοχή και από την 1 Ιανουαρίου, η Δημοκρατία του Αρτσάχ, όπως αποκαλούν οι Αρμένιοι το Ναγκόρνο-Καραμπάχ, θα πάψει να υπάρχει. Οι υποτιθέμενοι σύμμαχοι των Αρμενίων, Ρώσοι έκαναν στροφή 180 μοιρών, επιτρέποντας στο Αζερμπαϊτζάν να επιβάλλει τους όρους του. Η μη παρέμβαση της Μόσχας, που περιορίστηκε μόνο σε παροχή ανθρωπιστικής και ειρηνευτικής βοήθειας προς τους Αρμένιους πρόσφυγες, δείχνει την πρόθεση της Ρωσίας να κλείσει οριστικά αυτό το μέτωπο και να αποσυρθεί ουσιαστικά από την περιοχή την ώρα που μαίνεται ο πόλεμος στην Ουκρανία. Επιπλέον, καταδεικνύει το γεγονός ότι η Μόσχα θα πάρει το ρίσκο να τιμωρήσουν άλλοι τον «Πασινιάν που ταξιδεύει στον Λευκό Οίκο και αναπτύσσει σχέσεις με την Δύση», όπως πρόσφατα είπε ο Σεργκέι Λαβρόφ αναφερόμενος στο θέμα.
Η δυσχερής θέση των Αρμενίων στην περιοχή το 2023, έναν αιώνα μετά τη Συνθήκη της Λωζάνης, έχει δημιουργήσει μια νέα πραγματικότητα. Η Αρμενία φαίνεται να έχει απεμπλακεί από τη ρωσική σφαίρα επιρροής και κινείται προς τη Δύση με το Ιράν να είναι πλέον ο μόνος περιφερειακός σύμμαχός της. Από την άλλη η Τουρκία έχει κάθε λόγο να πανηγυρίζει, καθώς οι στενοί της σύμμαχοι της Αζέροι πέτυχαν να εδραιώσουν την κυριαρχία τους στην περιοχή. Ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάν Αλίεφ, με την υποστήριξη της Τουρκίας, απαιτεί το άνοιγμα του διαδρόμου του Ζαγκεζούρ, ο έλεγχος του οποίου θα σήμαινε απώλεια κυριαρχίας για το Γερεβάν στη νότια Αρμενία. Για την Τουρκία αυτή η προοπτική θα άνοιγε μια άμεση σύνδεση μεταξύ της Τουρκίας, της λεκάνης της Κασπίας και της Κεντρικής Ασίας, ικανοποιώντας τα νεοθωμανικά σχέδιά της.
Στο γενικότερο αυτό πλαίσιο παγκόσμιων ανακατατάξεων εντάσσεται και η αιφνιδιαστική αλλά πολύ καλά μελετημένη επίθεση της Χαμάς εναντίον του Ισραήλ. Αμερικανικά ΜΜΕ ομιλούν για άμεση εμπλοκή του Ιράν στον σχεδιασμό της επίθεσης. Η Wall Street Journal υποστηρίζει ότι αξιωματικοί του Σώματος των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης του Ιράν είχαν συνεργαστεί με τη Χαμάς από τον Αύγουστο για να σχεδιάσουν αεροπορικές, χερσαίες και θαλάσσιες επιδρομές. Οι λεπτομέρειες της επιχείρησης βελτιώθηκαν κατά τη διάρκεια πολλών συναντήσεων στη Βηρυτό, όπου συμμετείχαν αξιωματικοί του IRGC και εκπρόσωποι τεσσάρων ομάδων μαχητών που υποστηρίζονται από το Ιράν, συμπεριλαμβανομένης της Χαμάς, που κατέχει την εξουσία στη Γάζα, και της Χεζμπολάχ, μιας σιιτικής μαχητικής ομάδας και πολιτικής φατρίας στο Λίβανο. Το σχέδιο των Φρουρών της Επανάστασης είναι να δημιουργήσει μια πολυμέτωπη απειλή που μπορεί να παγιδεύσει το Ισραήλ από όλες τις πλευρές—η Χεζμπολάχ και το Λαϊκό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης στο βορρά και η Παλαιστινιακή Ισλαμική Τζιχάντ και η Χαμάς στη Γάζα και τη Δυτική Όχθη, σύμφωνα με τον ανώτερο Μέλη της Χαμάς και της Χεζμπολάχ, που επικαλείται η εφημερίδα.
Οι εξελίξεις στην Μέση Ανατολή δεν θα μπορούσαν να αφήσουν ασυγκίνητη την Άγκυρα. Παρ ότι αρχικώς ο Τούρκος Πρόεδρος προσπάθησε να τηρήσει ίσες αποστάσεις, καλώντας όλες τις πλευρές σε αυτοσυγκράτηση, λίγες ώρες αργότερα αποκάλυψε τις πραγματικές βλέψεις του για την περιοχή. Κάνοντας έμμεσες αλλά σαφείς αναφορές στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, ο Ερντογάν ανέφερε «Η Ιερουσαλήμ ήταν ήρεμη και ειρηνική υπό την ηγεσία μας. Τώρα είναι γεμάτη με συγκρούσεις και αίμα», κατηγορώντας στη συνέχεια το Ισραήλ για τους βομβαρδισμούς στη Γάζα. Και συνέχισε «Οι άνθρωποι όλων των καταβολών και πεποιθήσεων στη γεωγραφική περιοχή με επίκεντρο την Ιερουσαλήμ, η οποία είναι το λίκνο των παλαιότερων οικισμών και πολιτισμών της ανθρωπότητας, είναι οι προγονοί μας, που έζησαν με ειρήνη και ηρεμία για αιώνες υπό την κυριαρχία μας. Οι πρόγονοί μας προσέγγισαν τον θρησκευτικό πλούτο της περιοχής με φροντίδα. Δυστυχώς, η περιοχή αυτή πλημμύρισε με αίμα, αφού αναγκαστήκαμε να την εγκαταλείψουμε μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Έχει μετατραπεί σε ένα μέρος όπου τα δάκρυα, οι εντάσεις, οι συγκρούσεις και η κατοχή είναι συνεχείς», καταλήγοντας ότι δεν θα υπάρξει ποτέ ειρήνη «χωρίς τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου, κυρίαρχου παλαιστινιακού κράτους με γεωγραφική ακεραιότητα, με πρωτεύουσα την Ιερουσαλήμ, στα σύνορα του 1967.
Οι ανωτέρω δηλώσεις του Ερντογάν καταδεικνύουν ότι παρ ότι η Άγκυρα επιχειρεί την επαναπροσέγγιση με το Τελ Αβιβ μετά από μια μακρά περίοδο παγωμένων σχέσεων, το νεοθωμανικό όραμα του Ερντογάν καλά κρατεί, τροφοδοτώντας οποιαδήποτε αλλαγή του χάρτη της περιοχής της Μέσης Ανατολής -μην ξεχνάμε και την Συρία- ή του Καυκάσου που εξυπηρετεί τα συμφέροντά του.