Αυτά τα τρία σύμβολα εξουσίας ήταν η αντανάκλαση ιδιαιτερότητος και ισχύος. Το μέγεθος και η λαμπρότης διέφεραν φυσικά. Αλλά σε οποιαδήποτε περίπτωση αποτελούσαν και την προβολή τέχνης και αρχιτεκτονικής της εποχής εκείνης. Aκόμη και στην οθωμανοκρατούμενη Ελλάδα ήταν οι τοπικές «κοινότητες» που διατήρησαν προαιώνιες παραδόσεις και συνήθειες και άνθησαν οικονομικά, δημιουργώντας τον «γαλαξία» εκείνον, που ο Σαββόπουλος, σε μια στιγμή υψίστης δημιουργικής εμπνεύσεως, θέλησε να αναστήσει σε ένα τραγούδι του 1983.
Oταν ο Καποδίστριας αγωνιζόταν σε μια καθημαγμένη Ελλάδα –μετά τις σκληρότατες συγκρούσεις με τους Οθωμανούς στα χρόνια του Αγώνα και των εμφύλιων σπαραγμών– να δημιουργήσει κράτος ευρωπαϊκό, άρχισε η διάλυση των κοινοτήτων. Αυτό, όμως, υπαγόρευε η ανάγκη την εποχή εκείνη, αλλά όχι πλέον, διότι υποτίθεται ότι συνεκροτήθη κράτος λειτουργικό. Είναι, ως εκ τούτου, απαράδεκτο και ένδειξη πρωτογονισμού οι ηγέτες των πολιτικών κομμάτων να δίδουν «το χρίσμα» σε υποψήφιους δημάρχους και περιφερειάρχες.
Αυτή η ευλογημένη χώρα είναι πολλές Ελλάδες. Κάθε περιοχή και πόλη έχει τη φυσιογνωμία της και ιστορική διαδρομή εκατοντάδων χρόνων, πολύ πριν από τη συγκρότηση της ενιαίας κρατικής οντότητος. Aλλος ο ρόλος των κοινοτήτων, των δήμων και των περιφερειών. Aλλος εκείνος της κεντρικής πολιτικής σκηνής, που διαμορφώνεται με βάση τη συγκυρία, τις τάσεις της διεθνούς πολιτικής και έχει ως στόχο την προαγωγή του ευρύτερου εθνικού συμφέροντος. Η σύνθεση των δύο αυτών λειτουργικών θεσμών οφείλει να είναι το ζητούμενο και όχι η υπαγωγή της αυτοδιοικήσεως στην καταθλιπτική εξουσία των κομμάτων της κεντρικής πολιτικής σκηνής…
Αλλά επειδή όλα αυτά είναι παρωχημένα ή επιεικώς «ποιητικά», η ανάδειξη των αρχόντων της τοπικής αυτοδιοικήσεως θα γίνει κατά τα ισχύοντα της εποχής. Εις βάρος μιας δημιουργικής συνθέσεως. Ποιος έχει, όμως, διάθεση να ασχοληθεί με αυτά…
(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"¨)