Κατά τα Ειωθότα

Καθώς πλησιάζουµε στο τέλος του θέρους, έχουν αρχίσει να εκδηλώνονται τα πρώτα διπλωματικά σκιρτήματα. Περιφερειακού ενδιαφέροντος, βεβαίως, ενόψει μιας ενδεχομένης συναντήσεως των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδος και Τουρκίας, Γιώργου Γεραπετρίτη και Χακάν Φιντάν, περί τα τέλη Αυγούστου στο περιθώριο του ατύπου συμβουλίου των υπουργών Εξωτερικών της Ε.Ε. Πρώτος ο Ελληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε δηλώσει σε συνέντευξή του, με την επιστροφή του από τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους της Λιθουανίας, πως «οποιαδήποτε συμφωνία μπορεί να συνεπάγεται κάποιες υποχωρήσεις». Η τοποθέτηση εκείνη προκάλεσε περίσκεψη

του Κώστα Ιορδανίδη
Δευ, 21 Αυγούστου 2023 - 17:38

Πέρασε ένας μήνας και μισός και τις προάλλες μίλησε ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Οχι σε κάποια τηλεοπτική συνέντευξη, αλλά από το βήμα της 14ης ετήσιας διασκέψεως των πρέσβεων στην Αγκυρα. «Δεν υπάρχει κανένα θέμα που δεν μπορεί να λυθεί με κανέναν, ειδικά με τους γείτονές μας», είπε ο κ. Ερντογάν, ο οποίος απέφυγε να αναφερθεί συγκεκριμένα στην Ελλάδα.

Επί της ουσίας, επρόκειτο περί συνοπτικής αναφοράς στο δόγμα περί «μηδενικών προβλημάτων με τις γειτονικές χώρες», που είχε διατυπώσει ο πανεπιστημιακός καθηγητής Αχμέτ Νταβούτογλου και υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας κατά τα έτη 2008-2014.

Η ακαδημαϊκή μελέτη του, υπό τον τίτλο «Το στρατηγικό βάθος», που δημοσιεύθηκε εκείνη την περίοδο, εντυπωσίασε τους Ελληνες αναλυτές, αλλά το δόγμα περί «μηδενικών προβλημάτων» δεν έτυχε πρακτικής εφαρμογής. Οι θεωρητικές κατασκευές σπανίως εφαρμόζονται επιτυχώς στο επίπεδο της πραγματικότητας.

Ο κ. Νταβούτογλου την εποχή εκείνη ήταν ένας από τους στενότατους και έμπιστους συνεργάτες σε θέματα εξωτερικής πολιτικής του κ. Ερντογάν. Σήμερα είναι ένας από τους επικριτές του. Αλλά αυτό δεν έχει καμία σημασία. Η πολιτική «μηδενικών προβλημάτων» ηχεί πάντα γοητευτικά.

Και ως εμπειρότατος πολιτικός που είναι, ο κ. Ερντογάν υπογράμμισε πως «όπως δεν επιδιώκουμε την ένταση, έτσι δεν ενδίδουμε και σε πιέσεις, υπομονετικά και έντιμα. Μας ενδιαφέρει η προστασία των συμφερόντων της Τουρκίας». Ετσι απλά και ταυτοχρόνως τουρκικά και νεοοθωμανικά. Ισως θα πρέπει στην Αθήνα να προσέξουν περισσότερο τη λέξη «υπομονετικά».

Τελείως διαφορετικής διαμορφώσεως είναι ο κ. Μητσοτάκης. Ανήσυχος, υπερκινητικός, διαβλέπει σε όλα τα επίπεδα ευκαιρίες. Συχνά-πυκνά, αναφέρεται το τελευταίο διάστημα στην «ευκαιρία» που δημιουργείται ενόψει επανενάρξεως των ελληνοτουρκικών διαπραγματεύσεων.

Εχει προσδιορίσει τις κόκκινες γραμμές του πλαισίου εντός του οποίου θα πρέπει να κινηθούν οι συνομιλίες. Το ίδιο ακριβώς έπραξε και ο κ. Ερντογάν, αφού, βεβαίως, έχει θέσει στο τραπέζι έναν ευρύτατο αριθμό θεμάτων.

Δεν είναι, ωστόσο, αφελής ο κ. Μητσοτάκης για να πιστεύει πως υπό την πίεση των ΗΠΑ ο Τούρκος πρόεδρος θα περιορίσει την ατζέντα των θεμάτων. Την αναβάθμιση της χώρας στην «επενδυτική βαθμίδα» αναμένει ο πρωθυπουργός, εξαγοράζοντας τον χρόνο. Περί των υπολοίπων η ελπίς ότι θα μεριμνήσει «παρεμβαίνοντας» και η Μεγάλη Δύναμη, κατά τα ειωθότα. Για μία φορά ακόμη, όμως, όπως και επί Ελευθερίου Βενιζέλου, η Ελλάς βρίσκεται «στη σωστή πλευρά της Ιστορίας».

(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ")