εβδομάδες ήταν οι μεγάλες δυσκολίες που αντιμετώπισαν οι εταιρείες ηλεκτρισμού σε χώρες όπως η Αίγυπτος, η Ιορδανία, το Ιράκ και το Ιράν να ανταποκριθούν στις αυξημένες ανάγκες κατανάλωσης από τον οικιακό και εμπορικό τομέα όσο και από την βιομηχανία. Συνεχείς ήσαν οι εκκλήσεις από τα κυβερνητικά όργανα για μείωση της κατανάλωσης ενώ δεν ήσαν λίγες οι περιπτώσεις που υπήρξαν πολύωρες διακοπές στην ηλεκτροδότηση ολόκληρων περιοχών.
Ιδιαίτερα προβληματική αποδείχτηκε η κατάσταση στο ηλεκτρικό δίκτυο του Ιράν το οποίο με 88 GW εγκατεστημένης ισχύος - το 20ο σε μέγεθος παγκοσμίως- την περασμένη Δευτέρα (31/7) καθώς ανέβαινε ο υδράργυρος, έφθασε να καλύψει μέγιστη ζήτηση στα 72.458 MWh ενώ σε αρκετές περιοχές της χώρας δεν αποφεύχθηκαν ολιγόωρες διακοπές και βυθίσεις τάσεως. Κατόπιν τούτου και ενώ η θερμοκρασία στην Τεχεράνη δεν είχε υπερβεί τους 39 βαθμούς Κελσίου, ( ενώ σε άλλες πόλεις έφθασε τους 42 βαθμούς) το θεοκρατικό καθεστώς κήρυξε δύο ημέρες υποχρεωτικής αργίας (οι οποίες συνδυαζόμενες με την αργία της Παρασκευής κατέληξαν σε τέσσερις ημέρες) προκειμένου όπως δήλωσε «να προστατευθεί η δημόσια υγεία». Στην πράξη όμως η απόφαση αυτή ελήφθη προκειμένου να περιοριστεί η ζήτηση, με κυβερνητικούς αξιωματούχους να υποστηρίζουν «ότι η χώρα έχει πληγεί ιδιαίτερα από το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής και απαιτείται δραστική μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης»
Σύμφωνα με δημοσιεύματα του διεθνούς τύπου και αναρτήσεων σε δίκτυα κοινωνικής δικτύωσης στο Ιράν, η κίνηση αυτή του καθεστώτος έγινε με σκοπό να εκτονώσει ένα υποβόσκων νέο κύμα κοινωνικής αναταραχής και αμφισβήτησης, συνέπεια των προβλημάτων στην ηλεκτροδότηση, που εάν αφηνόταν ανεξέλεγκτο μπορεί να οδηγούσε σε εξέγερση παρόμοια με αυτή που σημειώθηκε πέρυσι. Να θυμίσουμε ότι με αφορμή τον θάνατο, ενώ ήταν υπό αστυνομική κράτηση, μιας νεαρής κοπέλας Κουρδικής καταγωγής, της Μάσα Αμίνι, τον Σεπτέμβριο του 2022, ξέσπασε ένα τεράστιο κύμα διαμαρτυρίας σε όλο το Ιράν με τις γυναίκες να πρωτοστατούν διαμαρτυρόμενες για την άνιση μεταχείριση της γυναίκας, τους περιορισμούς στην κυκλοφορία και την υποχρεωτική κάλυψη του κεφαλιού τους με την μαντίλα. Σύμφωνα με εκτιμήσεις ΜΚΟ ανθρωπίνων δικαιωμάτων οι αναταραχές στο Ιράν μέχρι τον περασμένο Μάρτιο είχαν κοστίσει την την ζωή σε 537 ανθρώπους που έλαβαν μέρος σε διαδηλώσεις, με εκατοντάδες τραυματισμούς και την σύλληψη 22.000 ατόμων, στους οποίους απαγγέλθηκαν κατηγορίες και εν συνέχεια αφέθηκαν ελεύθεροι. Σύμφωνα με επίσημες κυβερνητικές ανακοινώσεις 26 από τους συλληφθέντες καταδικάστηκαν σε θάνατο με 7 να έχουν ήδη απαγχονιστεί.
Σύμφωνα με πηγές του Energia.gr στην Ιρανική πρωτεύουσα επικρατεί μεγάλη αγανάκτηση στους επαγγελματικούς κύκλους εκπρόσωποι των οποίων κατηγορούν ανοικτά την κυβέρνηση του προέδρου Ραΐσι για ανικανότητα στην διαχείριση του ενεργειακού. Όπως μας είπαν σε πρόσφατη επικοινωνία μας, «δεν είναι δυνατόν το Ιράν με τα δεύτερα μεγαλύτερα αποθέματα φυσικού αερίου στον κόσμο και τα τέταρτα μεγαλύτερα σε πετρέλαιο, να μην έχει την δυνατότητα να ικανοποιεί με άνεση τις εγχώριες ενεργειακές του ανάγκες». Οι ίδιοι κύκλοι τονίζουν ότι η πολιτική των υψηλών επιδοτήσεων στους καταναλωτές για χρήση ηλεκτρισμού και φ, αερίου, που μόνο το 2022 έφθασαν τα $30 δισεκ., έχει δημιουργήσει μια ανεξέλεγκτη κατάσταση αφού νοικοκυριά και επιχειρήσεις καταναλώνουν κατά το δοκούν αδιαφορώντας για το κόστος.
Σύμφωνα με ενεργειακούς εμπειρογνώμονες που γνωρίζουν την δομή και λειτουργία του ηλεκτρικού συστήματος του Ιράν απαιτούνται άμεσα επενδύσεις μερικών δισεκατομμυρίων ευρώ για τον εκσυγχρονισμό του δικτύου αλλά και την αντικατάσταση παλαιών ηλεκτροπαραγωγικών σταθμών που καίνε πετρέλαιο μαζούτ. Σήμερα το 69% του ηλεκτροπαραγωγικού δυναμικού του Ιράν στηρίζεται σε μονάδες φ. αερίου, το 23% σε μονάδες πετρελαίου, το 6% σε υδροηλεκτρικά και το υπόλοιπο 2% σε πυρηνικά και λίγες ΑΠΕ. Σύμφωνα με τις ανωτέρω πηγές το δυναμικό του Ιράν σε ΑΠΕ όλων των μορφών είναι τεράστιο, με την πολιτική ηγεσία μόνο τώρα να έχει αρχίσει να αντιλαμβάνεται το μέγεθος και χρησιμότητα των αναλογούντων επενδύσεων. Σύμφωνα με εκτιμήσεις των ανωτέρω σήμερα στο Ιράν έχουν εγκατασταθεί περί τα 450 MW φωτοβολταϊκά και λιγότερα από 300 MW αιολικά πάρκα.
Με τις επί σειρά ετών επιβληθείσες οικονομικές και εμπορικές κυρώσεις κατά του Ιράν, να εμποδίζουν την εισαγωγή κρίσιμων υλικών και συστημάτων. Οι εν λόγω κυρώσεις εμποδίζουν όχι μόνο τις απαραίτητες εργασίες αναβάθμισης του ηλεκτρικού δικτύου αλλά και την αύξηση της παραγωγής φυσικού αερίου και πετρελαίου. Να σημειώσουμε ότι το 2022 η παραγωγή αργού πετρελαίου και φυσικού αερίου το 2022 του Ιράν έφθασε τα 3.3 εκατ. βαρέλια την ημέρα και 259 δισεκ. κυβ. μέτρα τον χρόνο αντιστοίχως. Ενώ στο πετρέλαιο το Ιράν, παρά τις κυρώσεις, έχει αυξήσει τις εξαγωγές του στα 1.6 εκατ. βαρ/ημέρα (αντιστοιχεί σχεδόν στο 50% της παραγωγής του) στο φυσικό αέριο εξάγει μόνο 19 δισεκ. κυβ. μέτρα τον χρόνο, δηλ.7.3% της παραγωγής του. Λόγω των κυρώσεων αλλά και εσωτερικών διαφωνιών, το Ιράν δεν έχει μπορέσει όλα αυτά τα χρόνια να αναπτύξει παραγωγική και εξαγωγική δυνατότατα σε LNG αφού δεν διαθέτει ούτε μια μονάδα υγροποίησης.