με την σύσφιξη των σχέσεων της Άγκυρας με τους ισχυρούς γείτονές της. Σημειωτέον ότι κατά την δεύτερη θητεία του, η ΜΙΤ διαδραμάτισε σημαίνοντα ρόλο στη διαδικασία αποκατάστασης του διαλόγου με πολλές χώρες με τις οποίες η Τουρκία είχε τεταμένες σχέσεις. Τα πρώτα βήματα προς την εξομάλυνση των σχέσεων με χώρες όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Σαουδική Αραβία, η Αίγυπτος και το Ισραήλ έγιναν μέσω των υπηρεσιών πληροφοριών και μετά μεταφέρθηκαν σε πολιτικό επίπεδο μέσω του Υπουργείου Εξωτερικών και τέλος σε επίπεδο ηγετών. Δεν είναι τυχαίο ότι η νίκη του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν χαιρετίστηκε αμέσως από αξιωματούχους του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου (ΣΣΚ), καθώς εκτιμούν ότι διασφαλίζει μια αίσθηση συνέχειας στην προσπάθεια σύσφιξης των σχέσεων μεταξύ της Άγκυρας και των έξι μελών του μπλοκ.
Ο Εμίρης του Κατάρ Σεΐχης Ταμίμ μπιν Χαμάντ Αλ Θάνι ήταν ο πρώτος αρχηγός ξένου κράτους που συνεχάρη τον Ερντογάν και ακολούθησαν και άλλοι ηγέτες του Κόλπου, εκφράζοντας την επιθυμία τους να ενισχύσουν τους δεσμούς με την Τουρκία. Η ισχυρή συμμαχία της Τουρκίας με το Κατάρ θα ενισχυθεί, ενώ μέσα στις προτεραιότητές του Ερντογάν είναι και μια επίσκεψη στις χώρες του Κόλπου το συντομότερο. Οι εξελίξεις είναι άλλωστε ραγδαίες. Λίγες ημέρες αφότου ο Ερντογάν εξασφάλισε άλλη μια θητεία, η Τουρκία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα επικύρωσαν μια συμφωνία συνεργασίας που στοχεύει στην αύξηση του διμερούς εμπορίου στα 40 δισεκατομμύρια δολάρια τα επόμενα πέντε χρόνια. Ο Thani Ahmed al-Zeyoudi, υπουργός Εξωτερικού Εμπορίου των ΗΑΕ, έγραψε στο Twitter: «Αυτή η συμφωνία σηματοδοτεί μια νέα εποχή συνεργασίας στη μακροχρόνια φιλία μας».
Διαφοροποίηση οικονομικού μοντέλου
Για τα αραβικά κράτη του Κόλπου, οι βαθύτεροι δεσμοί με την Τουρκία είναι σημαντικοί στην προσπάθεια τους να διαφοροποιήσουν το οικονομικό τους μοντέλο, αποχωρώντας και από την ασφυκτικό εναγκαλισμό των ΗΠΑ. Σε πολλούς τομείς, από την ψυχαγωγία μέχρι τον τουρισμό και την παραγωγή τροφίμων, οι τουρκικές εταιρείες μπορούν να βοηθήσουν τα κράτη του ΣΣΚ να απομακρυνθούν από την εξάρτησή τους από τους υδρογονάνθρακες. Οι τουρκικές εταιρείες, ειδικά στον κατασκευαστικό τομέα, έχουν διεισδύσει εδώ και καιρό στις αγορές του Κόλπου και έχουν συμβάλει στην ανάπτυξη μεγάλων έργων, από αεροδρόμια μέχρι αυτοκινητόδρομους και στάδια έως πολυώροφα κτίρια. Πρόσφατα, μια ομάδα στελεχών που εκπροσωπούσαν περίπου 80 τουρκικές κατασκευαστικές εταιρείες συναντήθηκαν με τη Saudi Aramco στην Άγκυρα για συζητήσεις σχετικά με πιθανά έργα 50 δισεκατομμυρίων δολαρίων στη Σαουδική Αραβία. Επιπλέον η ανάπτυξη της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας της να αποτελεί σημαντικό πυλώνα της στρατηγικής Vision 2030 της Σαουδικής Αραβίας και η αναπτυσσόμενη αμυντική βιομηχανία της Τουρκίας θα μπορούσε να βοηθήσει σε αυτό. .
Η εξομάλυνση με την Συρία
Ένα σημαντικό ζήτημα στις σχέσεις Τουρκίας-ΣΣΚ είναι η Συρία. Με τη Δαμασκό να έχει επιστρέψει στον Αραβικό Σύνδεσμο τον περασμένο μήνα μετά από περισσότερα από 11 χρόνια, η Άγκυρα δεν έχει επιλογή παρά να συμφιλιωθεί με την κυβέρνηση του προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ. Στην διαδικασία εξομάλυνσης με τη Συρία έχει εμπλακεί προσωπικά ο Χακάν Φιντάν. Ο Φιντάν και ο Ακάρ είχαν ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με τη Συρία στη Ρωσία τις τελευταίες ημέρες του περασμένου έτους. Δεν θα αποτελέσει έκπληξη αν η εξομάλυνση με τη Συρία είναι μία από τις διαδικασίες που ο Φιντάν θα θελήσει να ολοκληρώσει γρήγορα στο υπουργείο Εξωτερικών. Ωστόσο, ένας από τους παράγοντες που καθιστούν δύσκολη τη συμφωνία εξομάλυνσης Άγκυρας-Δαμασκού είναι το καθεστώς των Μονάδων Προστασίας του Λαού (YPG) στη βόρεια Συρία. Η Τουρκία θα θέλει κάποιες εγγυήσεις ασφαλείας σχετικά με το YPG, το οποίο θεωρεί ότι αποτελεί την συριακή πτέρυγα του PKK. Το Ριάντ και το Άμπου Ντάμπι ενθαρρύνουν την κυβέρνηση του αλ Άσαντ να δεχτεί τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF) που κυριαρχούνται από το YPG υπό τον κυρίαρχο έλεγχο της Δαμασκού ως μέρος της ενσωμάτωσης της δύναμης στο συριακό κράτος.
Τα ελληνοτουρκικά
Το άλλο εμπόδιο που ενδέχεται να αντιμετωπίσει η Άγκυρα είναι η δυσαρέσκεια των ΗΠΑ σε περίπτωση συμφιλιώσεώς της με το καθεστώς του Μπασάρ αλ Άσαντ, Μετά τις καλές σχέσεις που διατηρεί με τον Πούτιν, μια συμφιλίωση με τον Άσαντ θα ήταν ένα ακόμη πλήγμα. Και όσο κι αν δεν το ομολογεί, ο Ερντογάν επιθυμεί την επαναπροσέγγιση με τις ΗΠΑ και πολλοί συνδέουν την πρόοδο στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις και την πώληση των F-16 στην Τουρκία με την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Όσον αφορά τα ελληνοτουρκικά δεν αναμένεται κάποια θεαματική αλλαγή χωρίς την διαμεσολάβηση των Αμερικανών που δεν έχουν κρύψει την επιθυμία τους για έναν «ειρηνικό» συμβιβασμό στην ανατολική Μεσόγειο. Αυτό φυσικά θα εξαρτηθεί και από την στάση της νέας κυβέρνησης που θα προκύψει μετά τις εκλογές της 25ης Ιουνίου αλλά και τις γεωστρατηγικές προκλήσεις που θα ανακύψουν εν μέσω του πολέμου στην Ουκρανία που φαίνεται να διανύει κρίσιμη καμπή.