Μέχρι σήμερα, τουλάχιστον κατά την αντίληψη της πλειοψηφίας όσων ασχολούνται με τα θέματα προστασίας της φυσικής κληρονομιάς μας, ο νομοθέτης έχει συχνά αστοχήσει στις σταθμίσεις του.
Μια άλλη πηγή ανησυχίας είναι η κυριαρχία του τουρισμού ως εξαγωγικού προϊόντος της χώρας. Ο τουρισμός μας βασίζεται στο φυσικό κάλλος της χώρας και στη φυσική και πολιτιστική της κληρονομιά. Είναι όμως εξαιρετικά πολλά τα παραδείγματα όπου η γρήγορη και ανεξέλεγκτη ανάπτυξη του τουρισμού καταστρέφει το περιβάλλον από το οποίο εξαρτάται.
Ενδεικτικά, το νομοσχέδιο φαίνεται να εισάγει αποκλίσεις σε δύο κρίσιμους χώρους – τις επιτρεπόμενες χρήσεις γης στις προστατευόμενες περιοχές και τον ορισμό των ορίων των οικισμών. Στην πρώτη περίπτωση θίγεται ο χαρακτήρας περιοχών που έχουν αναγνωρισμένο ιδιαίτερο κάλλος ή περιβαλλοντική αξία. Το άρθρο 179 του νομοσχεδίου τροποποιεί (ακόμη μια φορά) το άρθρο 21 του νόμου 1650/1986. Στην παράγραφο 10 της τροποποιούμενης διάταξης παρέχεται η νομοθετική εξουσιοδότηση για τη ρύθμιση με προεδρικό διάταγμα όχι μόνο της συνέχισης λειτουργίας σε προστατευόμενη περιοχή νόμιμων έργων και δραστηριοτήτων, αλλά και ο εκσυγχρονισμός και η επέκτασή τους, ακόμη και αν ανήκουν στην υψηλή κατηγορία περιβαλλοντικής όχλησης, με μόνη την επιφύλαξη ότι «η παραμονή τους δεν διακινδυνεύει την επίτευξη των στόχων διατήρησης της αντίστοιχης περιοχής». Είναι προφανές ότι η ασάφεια του κριτηρίου δημιουργεί σημαντικούς κινδύνους χαλάρωσης της προστασίας π.χ. των περιοχών Natura. Αντίστοιχα, παρότι έχει νομολογηθεί ότι τα όρια ενός οικισμού ορίζονται μόνο με προεδρικό διάταγμα, το άρθρο 253 παρέχει στον υπουργό Περιβάλλοντος την αρμοδιότητα διόρθωσης σφαλμάτων ορίων οικισμών. Τι εμβέλεια έχει αυτή η μεταβατική διάταξη (ουδέν μονιμότερο του προσωρινού), τι σημαίνει «σφάλμα ορίων» και πώς θα ελεγχθεί η «διόρθωσή» τους;
Η προστασία του περιβάλλοντος μας ακουμπά όλους. Εχουμε άλλωστε μεγάλο δρόμο ακόμη για να φτάσουμε σε επαρκείς ρυθμίσεις και στην αποτελεσματική εφαρμογή τους. Σίγουρα δεν υπάρχει περιθώριο οπισθοδρόμησης – ιδιαίτερα αν γίνει με τρόπο αδιαφανή και χωρίς να ζυγιστούν επαρκώς όλες οι απόψεις.
* Ο κ. Στάθης Ποταμίτης είναι δικηγόρος Αθηνών
(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ")