Η διαφωνία αυτή, όπως εύστοχα τονίζει το Reuters, αποτελεί μία μικρογραφία της σύγκρουσης που υπάρχει σε μία χώρα που θεωρείται η «καρδιά» του περιβαλλοντισμού, μεταξύ της επιθυμίας να ηλεκτριστούν τα πάντα - από τις μεταφορές μέχρι τη βιομηχανία - και ένα εξίσου ισχυρό ενδιαφέρον για την προστασία της φύσης από τις αρνητικές επιπτώσεις από την κατασκευή νέων σταθμών ηλεκτροπαραγωγής.
Παράλληλα, το υψηλότερο κόστος ενέργειας είναι ιδιαίτερα επιζήμιο για τους καταναλωτές στη Νορβηγία, δεδομένου ότι τα φυσικά αποθέματα ενέργειας με τη μορφή υδροηλεκτρικής ενέργειας σήμαιναν ιστορικά φθηνή ηλεκτρική ενέργεια.
Οι Νορβηγοί ψηφοφόροι, για τους οποίους οι υψηλότεροι λογαριασμοί ηλεκτρικής ενέργειας είναι το κύριο ζήτημα επί του παρόντος, πληρώνουν ήδη περισσότερα λόγω της ευρωπαϊκής ενεργειακής κρίσης, η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει σε αναβολή ορισμένων έργων ηλεκτροδότησης.
«Όλοι διαγκωνίζονται για τη μικρή ηλεκτροπαραγωγή που έχουμε», λέει ο Gunnar Tveit, 75 ετών, στην πόλη Porsgrunn, όπου βρίσκεται η Heroeya.
«Αυτό θα είναι πολύ δύσκολο».
H Νορβηγία, που ως τώρα ήταν εξαγωγέας ενέργειας, αναμένεται να έχει έλλειμμα ηλεκτρικής ενέργειας από το 2027, σύμφωνα με τον εθνικό φορέα εκμετάλλευσης του δικτύου της χώρας, εν μέρει λόγω των σχεδίων της να ηλεκτροδοτήσει μεγάλες ρυπογόνες τοποθεσίες.
Η παραγωγή ενέργειας δεν επαρκεί
Η εταιρεία κατασκευής λιπασμάτων Yara International (YAR.OL), μία από τις εταιρείες που εδρεύει στην Heroeya, χρησιμοποιεί τεράστιες ποσότητες φυσικού αερίου για να παράγει το υδρογόνο που χρειάζεται για να παρασκευάσει 500.000 τόνους αμμωνίας ετησίως.
Στο μέλλον ελπίζει να παράγει υδρογόνο χρησιμοποιώντας ενέργεια για τη διάσπαση των μορίων του νερού, μια δοκιμασμένη αν και δαπανηρή μέθοδο για την περαιτέρω διερεύνηση της οποίας η Yara κατασκευάζει ένα πιλοτικό εργοστάσιο.
Ωστόσο, ήδη δεν υπάρχει επαρκής παροχή ηλεκτρικής ενέργειας και χωρητικότητα δικτύου για την ηλεκτροδότηση σε πλήρη κλίμακα, δήλωσε η Lise Winther, η υπεύθυνη για το έργο στη Yara.
«Χρειαζόμαστε ενέργεια σε προσιτές τιμές», δήλωσε η Winther στο Reuters.
«Χρειαζόμαστε επίσης την κατάλληλη κυβερνητική υποστήριξη για να μπορέσουμε να κάνουμε αυτή τη στροφή. Λειτουργούμε μέσα σε έναν παγκόσμιο ανταγωνισμό και πρέπει να έχουμε προγράμματα υποστήριξης που να ταιριάζουν με ό,τι είναι διαθέσιμο σε άλλες χώρες».
Από την πλευρά της κυβέρνησης της Νορβηγίας, ο υπουργός Πετρελαίου και Ενέργειας Terje Aasland δήλωσε ότι οι αρχές κάνουν ό,τι μπορούσαν για να αποτρέψουν το ενδεχόμενο η χώρα να γίνει καθαρός εισαγωγέας ενέργειας μετά το 2027.
«Για να αποφύγουμε ένα έλλειμμα στην ενέργεια, πρέπει να κατασκευάσουμε περισσότερες μονάδες ΑΠΕ, πρέπει να κατασκευάσουμε περισσότερες γραμμές ηλεκτρικού δικτύου και πρέπει να είμαστε πιο αποτελεσματικοί στην κατανάλωσή μας», τόνισε μιλώντας στο Reuters.
Η χώρα παρήγαγε ρεκόρ 154 τεραβατώρες ηλεκτρικής ενέργειας το 2020, με περίπου το 90% αυτής από υδροηλεκτρική ενέργεια σε φράγματα και κατά μήκος ποταμών, και το υπόλοιπο από αιολικά πάρκα.
Ωστόσο, η αύξηση της παραγωγής αποδεικνύεται δύσκολη.
Η κατασκευή νέων τοποθεσιών «πράσινης» ενέργειας για την τροφοδοσία της προβλεπόμενης νέας ζήτησης μπορεί να είναι προβληματική.
Αυτή την εβδομάδα ιθαγενείς Σάμι (Εσκιμώοι) της χώρας και περιβαλλοντικοί ακτιβιστές, ανάμεσά τους και η Γκρέτα Τούνμπεργκ, απέκλεισαν τις εισόδους στο υπουργείο Ενέργειας για να διαμαρτυρηθούν για 151 νέες ανεμογεννήτριες που κατασκευάστηκαν σε γη που χρησιμοποιούν οι βοσκοί ταράνδων της φυλής των Σάμι.
Οι επιλογές για την επέκταση της υδροηλεκτρικής ενέργειας είναι περιορισμένες, τα χερσαία αιολικά πάρκα αντιμετωπίζουν τοπικές αντιδράσεις σε όλη τη χώρα και τα σχέδια για την κατασκευή μεγάλης κλίμακας υπεράκτιων αιολικών πάρκων έχουν μειωθεί λόγω της διαμάχης σχετικά με την εξαγωγή ενέργειας.
Περιορισμός Εξαγωγών
Η κυβέρνηση είναι πεπεισμένη ότι μπορεί να πραγματοποιήσει τις φιλοδοξίες της να ηλεκτροδοτήσει μεγάλες ρυπογόνες τοποθεσίες, χάρη στον πρώτο γύρο αδειοδότησης υπεράκτιων αιολικών που θα ξεκινήσει φέτος και τις αλλαγές που έχει κάνει για να επιταχύνει την κατασκευή χερσαίων ανεμογεννητριών.
Είναι επίσης έτοιμη να περιορίσει τις εξαγωγές ενέργειας προς άλλες χώρες εάν χρειαστεί.
Τον Ιανουάριο, ανακοίνωσε ότι θα μπορούσε να περιορίσει τις εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας εάν οι δεξαμενές νερού σε υδροηλεκτρικούς σταθμούς πέσουν σε πολύ χαμηλά επίπεδα.
Όταν το Όσλο παρουσίασε για πρώτη φορά τα σχέδια πέρυσι, προκάλεσε την οργή των Σκανδιναβών γειτόνων του, που ανησύχησαν ότι αυτό θα μπορούσε να είναι το πρώτο βήμα ώστε οι ευρωπαϊκές χώρες να προστατεύσουν τη δική τους παραγωγή ενέργειας.
Η Νορβηγία, που δεν αποτελεί μέλος της ΕΕ αλλά είναι μέρος της ευρωπαϊκής κοινής αγοράς μέσω της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών, αρνείται ότι οι κινήσεις αυτές αποτελούν προστατευτισμό, παρομοιάζοντας τες με τις ευρωπαϊκές προσπάθειες να δοθεί προτεραιότητα στην πλήρωση των χώρων αποθήκευσης αερίου για να διασφαλιστεί ο επαρκής χειμερινός εφοδιασμός.
Ωστόσο, η χώρα πρέπει να είναι εξίσου αποφασιστική για να επιτύχει τους κλιματικούς στόχους της χωρίς να διακινδυνεύσει την απώλεια μεγάλων βιομηχανικών καταναλωτών σε άλλες χώρες που προσφέρουν φθηνότερη ηλεκτρική ενέργεια.
Ο Stein Lier-Hansen, επικεφαλής της ομάδας λόμπι της Ομοσπονδίας Νορβηγικών Βιομηχανιών, δήλωσε ότι η έλλειψη ηλεκτρική ισχύος θα μπορούσε να διαψεύσει τις φιλοδοξίες για την οικοδόμηση ενός τεχνολογικού κόμβου πράσινης μετάβασης στο Heroeya και ότι οι εταιρείες θα μπορούσαν να αρχίσουν να την αναζητούν αλλού. «Έχουμε δει μια δραματική αύξηση της ζήτησης [ενν. σε ηλεκτρική ενέργεια]», δήλωσε ο Lier-Hansen στο Reuters. «Αυτό που βλέπουμε στο Heroeya, αλλά και σε άλλα μέρη, είναι έργα που αναβάλλονται, όχι απαραίτητα που ακυρώνονται - στη χειρότερη περίπτωση, αυτά θα κατασκευαστούν σε άλλες χώρες».