Οδεύουμε προς Έναν Δυστοπικό Ενεργειακό Κόσμο;

Η λέξη «δυστοπία», που σχετικά πρόσφατα εισήλθε στο καθημερινό μας λεξιλόγιο, χρησιμοποιείται για να χαρακτηρίσει μια κοινότητα ή κοινωνία που είναι ανεπιθύμητη ή τρομοκρατική. Ακόμα, χαρακτηρίζει ένα τόπο που θεωρείται κακός σε αντιδιαστολή με την «ουτοπία» η οποία είναι το υπόδειγμα για μια ιδανική κοινωνία χωρίς εγκληματικότητα ή φτώχεια. Ως δυστοπικές εμφανίζονται οι κοινωνίες σε πολλά μυθιστορήματα και κινηματογραφικά έργα επιστημονικής φαντασίας με πλέον χαρακτηριστικά τα βιβλία των George Orwell (1984), Aldous Huxley (Brave New World) και Rey Bradberry (Fahrenheit 451) και την ταινία Blade Runner του Ridley Scott

energia.gr
Σαβ, 24 Δεκεμβρίου 2022 - 16:11

Ένας δυστοπικός κόσμος παρουσιάζει μεγάλες ιδιαιτερότητες και σοβαρές αποκλίσεις σε σύγκριση με την σημερινή κοινωνία ενώ λειτουργεί αυστηρά στο πλαίσιο ενός ολοκληρωτικού συστήματος όπου η ελευθερία έκφρασης και σκέψης του ατόμου θεωρείται περιττή πολυτέλεια και καταδιώκεται, μέχρι τελικής υποταγής, σε όλα τα επίπεδα. Η μικρή ομάδα ατόμων που είναι στην εξουσία ορίζει κατ´ απόλυτο τρόπο την μοίρα του κόσμου ενώ οι στόχοι τους και τα σχέδια τους, που παραμένουν κρυφά, αποβλέπουν στον πλήρη έλεγχο των πάντων.

Την τελευταία δεκαπενταετία, καθώς το θέμα της «κλιματικής αλλαγής» έχει επικρατήσει στην περιβαλλοντική και οικονομική ατζέντα, κυρίως των δυτικών κοινωνιών, αυτή χρησιμοποιείται αδιακρίτως και αδιάκοπα για να δικαιολογήσει ό, τι στραβό συμβαίνει στην υφήλιο, από καταιγίδες, θύελλες και πυρκαγιές μέχρι την ξηρασία και την πείνα στην υποσαχάρια Αφρική ως και τις μεταναστευτικές ροές στην Μεσόγειο. Σύμφωνα με το τρέχον αφήγημα, που, όπως μας πληροφορούν τα ΜΜΕ, υποστηρίζεται από το επιστημονικό consensus, η ενέργεια, και πιο συγκεκριμένα τα ορυκτά καύσιμα, είναι υπεύθυνη για την ραγδαία αύξηση της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη που, αν την αφήσουμε να αυξηθεί περαιτέρω (λ.χ. άνω των 2,5 βαθμών Κελσίου), θα οδηγήσει στην απόλυτο καταστροφή του πλανήτη και θα βάλει τέλος στην ζωή όπως την ξέρουμε μέχρι τώρα. Έτσι, το τελευταίο διάστημα η συνυφασμένη με την Κλιματική Αλλαγή καταστροφολογία τείνει να επικρατήσει (λ.χ. βλέπε το κίνημα climate emergency) και να εκφοβίσει το πολιτικό σύστημα σε πολλές χώρες για την λήψη ακραίων μέτρων (λ.χ. πλήρης κατάργηση των μηχανών εσωτερικής καύσης σε 10 χρόνια από σήμερα).

Τώρα, εάν, σύμφωνα με τις μετρήσεις της NASA, η μέση θερμοκρασία δεν έχει αυξηθεί καθόλου το τελευταίο διάστημα, αυτό δεν έχει και τόσο σημασία. Το αφήγημα καλά κρατεί γιατί απλούστατα αυξάνονται οι εκπομπές των αέριων του θερμοκηπίου οι οποίες και πρέπει με κάθε τρόπο να ελεγχθούν. Εδώ κάπου το story στραβώνει γιατί όπως έδειξαν πολύ ξεκάθαρα οι δυο παγκόσμιες πολυδάπανες και ιδιαίτερα ρυπογόνες διεθνείς συναντήσει για το Κλίμα, το COP 26 στην Γλασκώβη και το COP 27 στο Σαρμ Ελ Σέιχ στην Αίγυπτο, οι μεγάλοι ρυπαντές, όπως η Κίνα, η Ινδία, η Ινδονησία, η Σ. Αραβία, η Ρωσία κ.ά. δεν έχουν την παραμικρή διάθεση να θυσιάσουν την οικονομία τους για να ελεγχθεί το φαινόμενο της Κλιματικής Αλλαγής. Η δε δονικιχωτική στάση της Ευρώπης, που επιθυμεί να πρωτοστατήσει στον δρόμο προς την κλιματική ουδετερότητα εις βάρος της οικονομικής της ανάπτυξης, αντιμετωπίζεται από τον υπόλοιπο κόσμο με κατανόηση και συμπάθεια ως μια ακόμα από τις πολλές ιδιαιτερότητες των Ευρωπαίων.

Με την μέση θερμοκρασία του πλανήτη να μην αυξάνεται δραματικά όπως προέβλεπαν μέχρι πολύ πρόσφατα τα διάφορα μαθηματικά μοντέλα και τον ρυθμό αύξησης των παγκόσμιων εκπομπών να μειώνεται (κυρίως λόγω αλλαγής του παραγωγικού μοντέλου), θα περίμενε κάποιος ότι η θρησκευτική εμμονή των διαφόρων ελίτ για την απόλυτη κατάργηση των ορυκτών καυσίμων – που, όμως, καλύπτουν το 82% της παγκόσμιας ενεργειακής κατανάλωσης- θα εξέλιπε. Αυτό δεν συνέβη ενώ αντιθέτως η μικρή έλλειψη φυσικού αερίου που παρατηρήθηκε στην Ευρώπη, συνεπεία των Ρωσικών αντίμετρων για την Ουκρανία, οδήγησε σε τεράστια ενεργειακή κρίση με δεκαπλασιασμό της τιμής του μέσα σε λίγους μήνες και στις απέλπιδες προσπάθειες της ΕΕ να ελέγξει τις τιμές ακόμα και με αστυνομικά μέτρα (βλέπε εισαγωγή price cap). Έτσι, η σημερινή κρίση έδειξε το πόσο εύθραυστο, και εξαρτημένο από τα ορυκτά καύσιμα, παραμένει το ενεργειακό σύστημα, όχι μόνο στην Ευρώπη αλλά παγκοσμίως.

Έτσι, η τρέχουσα κρίση έδειξε ξεκάθαρα την σημασία και τον ρόλο που παίζουν - και θα εξακολουθούν να παίζουν για πολλά χρόνια ακόμα- τα ορυκτά καύσιμα, ιδιαίτερα το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο, στην διατήρηση της παγκόσμιας ενεργειακής τάξης και στον έλεγχο των τιμών. Με τα ορυκτά καύσιμα να είναι υπεύθυνα για τον συντριπτικά μεγάλο όγκο των ενεργειακών ροών του πλανήτη, είναι ξεκάθαρο ότι σε αυτά πέφτει το βάρος για την εξασφάλιση της βασικής ισορροπίας που πρέπει να υπάρχει μεταξύ προσφοράς και ζήτησης. Τουλάχιστον για τα επόμενα 25-30 χρόνια.

Το παγκόσμιο ενεργειακό σύστημα αποτελεί ένα πολύπλοκο μηχανισμό που στόχο έχει την εξασφάλιση προμήθειας σε όλα τα μήκη και πλάτη της υφηλίου σε τιμές που προσαρμόζονται σε διαρκή και καθημερινή βάση με βασικό κριτήριο τις οικονομικές δυνατότητες του αγοραστή αλλά και την εξασφάλιση της μέγιστης δυνατής τιμής από πλευράς παραγωγού. Η ελεύθερη, και χωρίς περιορισμούς, λειτουργία των κατά τόπο χρηματιστηρίων ενέργειας εξασφαλίζουν σε μεγάλο βαθμό τις ανωτέρω συνθήκες.

Ενώ η μακροπρόθεσμη μετάβαση του παγκόσμιου ενεργειακού συστήματος σε ένα περιβάλλον χαμηλότερης ενεργειακής κατανάλωσης και καθαρών καυσίμων (ΑΠΕ, πυρηνική ενέργεια, πυρηνική σύντηξη) είναι νομοτελειακή και αναπόφευκτη, το μέγα ζητούμενο είναι το πώς μπορεί να επιτευχθεί ο απαιτούμενος ενεργειακός μετασχηματισμός χωρίς σοβαρούς κλυδωνισμούς στην οικονομία. Με την καταπολέμηση της φτώχειας και την αντιμετώπιση των νόσων να παραμένουν εξ ίσου σημαντική πρόκληση ιδίως για τα δισεκατομμύρια κατοίκων στις αναπτυσσόμενες χώρες της Ασίας, Αφρικής και Νότιας Αμερικής.

Όμως, η εμμονή σε αδικαιολόγητα υψηλούς στόχους μείωσης των εκπομπών και εισαγωγής ΑΠΕ και υδρογόνου (π.χ. Νet Zero 50) και η χαλιναγώγηση μιας ολόκληρης οικονομικής και ενεργειακής πολιτικής με άξονα αναφοράς τον μηδενισμό των εκπομπών σε λιγότερο από 25 χρόνια από σήμερα, είναι μαθηματικώς βέβαιο ότι θα οδηγήsει σε πολιτική πόλωση και τελικά σε ένα είδος μονοκρατορίας. Η δε επιβολή και εφαρμογή τέτοιων πολιτικών μοιραία θα αναδείξει ολοκληρωτικά καθεστώτα και βίαιες καταστάσεις με ανεξέλεγκτες συμπεριφορές. Και αυτές είναι που ορίζουν τελικά τον επερχόμενο ενεργειακό δυστοπικό κόσμο. Ας προσέξουμε.

Η στήλη εύχεται ολόψυχα σε όλους τους αναγνώστες του Energia.gr ό, τι καλύτερο για την μεγάλη εορτή των Χριστουγέννων. Είθε ο νεογέννητος Ιησούς να φέρει σε όλους υγεία, χαρά και ευτυχία.