να συμφωνήσουν πού θα βρουν 20 δισ., ευρώ για ένα σχέδιο με στόχο την επιτάχυνση της μετάβασης από τη ρωσική ενέργεια, πόσο καιρό θα τους πάρει για να εγκρίνουν μεγαλύτερα ποσά για την αντιμετώπιση των πολλαπλών κρίσεων αυτόν τον χειμώνα, (όχι τον επόμενο);
Στις Βρυξέλλες, οι πρεσβευτές της ΕΕ χθες το βράδυ έκαναν ένα τελικό βήμα προς μια συμφωνία για το όγδοο πακέτο κυρώσεων κατά της Μόσχας και κατάφεραν να καταλήξουν σε μια προκαταρκτική πολιτική συμφωνία για το ανώτατο όριο τιμών του ρωσικού αργού υπό την ηγεσία της G7 (αν και η εφαρμογή του αναστέλλεται μέχρι το G7 να δώσει το πράσινο φως).
Υπήρχαν ακόμη κάποιες τελικές αλλαγές που έπρεπε να γίνουν και οι αξιωματούχοι θα ξανασυναντηθούν με την ελπίδα να υπογράψουν επίσημα το πακέτο σήμερα το πρωί. Φαίνεται όμως ότι οι πρεσβευτές έχουν κάνει ουσιαστικά τη δουλειά τους: να καταλήξουν σε συμφωνία πριν από την άτυπη σύνοδο κορυφής της Πράγας και να απαλλάξουν τα αφεντικά τους από την ανάγκη να περνούν χρόνο σε αγώνα για τις κυρώσεις.
Από την πλευρά του, ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Bruno Le Maire (φωτό) παρουσίασε ένα σχέδιο πέντε σημείων για την αντιμετώπιση του αυξανόμενου κόστους, που περιλαμβάνει μέτρα για τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας, την ομαλή ρύθμιση των κρατικών ενισχύσεων και τη δημιουργία νέων πηγών χρηματοδότησης της ΕΕ για την αντιμετώπιση της κρίσης.
Αλλά η πραγματικότητα, καθώς οι ηγέτες προετοιμάζονται για μια άτυπη σύνοδο κορυφής στην Πράγα την Παρασκευή, είναι ότι η ΕΕ απέχει πολύ από το να διαχειριστεί ικανοποιητικά την επικείμενη ενεργειακή κρίση.
Ας πάρουμε την ιδέα του Le Maire να συγκεντρώσει νέα χρηματοδότηση από την ΕΕ για να βοηθήσει στην άμβλυνση της κρίσης στα σκληρά πληγέντα κράτη μέλη. Το μοντέλο που διαφημίζει ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών αναφέρθηκε, ίσως όχι τυχαία, και από δύο επιτρόπους, τον Τιερί Μπρετόν και τον Πάολο Τζεντιλόνι, σε ένα άρθρο γνώμης τη Δευτέρα που ζητούσε μια «ευρωπαϊκή δημοσιονομική απάντηση» στην κρίση.
Η ιδέα βασίζεται σε ένα κοινό σύστημα δανεισμού που ονομάστηκε Sure, το οποίο χρησιμοποιήθηκε για την παροχή δανείων σε κράτη μέλη που επλήγησαν (ανεργία) κατά τη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης του Covid-19.
Όμως ορισμένα κράτη μέλη αμφισβητούν την άμεση ανάγκη μιας τέτοιας πρωτοβουλίας, ωστόσο, επισημαίνοντας αντ' αυτού τα ανεκμετάλλευτα δάνεια NextGenerationEU 225 δισ. ευρώ που είναι διαθέσιμα για χώρες που αναζητούν τρόπους ενίσχυσης της ενεργειακής υποδομής.
Η Sigrid Kaag, η Ολλανδή υπουργός Οικονομικών, ήταν μεταξύ εκείνων που αμφισβήτησαν εάν αυτή ήταν η σωστή προσέγγιση.
«Είναι αυτή η σωστή απάντηση στο πρόβλημα που προσπαθούμε να διορθώσουμε;» διερωτήθηκε μιλώντας στους FT.
Αντίθετα, τα κράτη μέλη παζαρεύουν επί του παρόντος πολύ πιο μικρά ποσά. Οι υπουργοί Οικονομικών που συναντήθηκαν χθες στο Λουξεμβούργο κατάφεραν να συμφωνήσουν πώς να συγκεντρώσουν επιπλέον 20 δισ., ευρώ σε μετρητά της ΕΕ με στόχο τον απογαλακτισμό του μπλοκ από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα έως το 2027.
Για να αυξηθεί η χρηματοδότηση, που ζήτησε για πρώτη φορά η Επιτροπή στο πρόγραμμα REpowerEU την άνοιξη, οι υπουργοί συμφώνησαν ότι θα πρέπει να ληφθούν 15 δισεκατομμύρια ευρώ από το Ταμείο Καινοτομίας της Ένωσης, το οποίο στοχεύει στην ανάπτυξη τεχνολογιών καθαρής ενέργειας, και το υπόλοιπο θα μπορούσε να προέλθει από την πώληση μελλοντικών αδειών από τις εκπομπές συναλλαγών νωρίτερα από το προβλεπόμενο.
Η πολιτική συμφωνία χαιρετίστηκε ευρέως, αλλά ήρθε μετά από μήνες συζητήσεων, υπογραμμίζοντας πόσο δύσκολο θα είναι για τις πρωτεύουσες να συμφωνήσουν σε οποιαδήποτε μεγάλα νέα πακέτα σε όλη την ΕΕ που έχουν σχεδιαστεί για να μετριάσουν το κόστος της κρίσης.
Το σχέδιο του Le Maire που στοχεύει να κάνει την Ευρώπη «δυνατότερη και πιο ανεξάρτητη» εξαρτάται επίσης από την εξεύρεση αποτελεσματικών μηχανισμών τόσο για την εξοικονόμηση ενέργειας όσο και για τη μείωση των τιμών. Μια μεγάλη ομάδα κρατών μελών (συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας) θέλει να επιτύχει τον τελευταίο στόχο επιβάλλοντας ανώτατο όριο στην τιμή του εισαγόμενου φυσικού αερίου, αλλά για άλλη μια φορά δεν υπάρχει καμία ένδειξη συναίνεσης για το μέτρο.
Ακόμη και μέσα στην ομάδα των πρωτευουσών που υποστηρίζουν την ιδέα δεν υπάρχει κοινή άποψη για τον καλύτερο μηχανισμό για τη δημιουργία ανώτατου ορίου τιμών, ενώ ανώτερα στελέχη της επιτροπής παραμένουν εξαιρετικά επιφυλακτικοί. Ένα «σχέδιο δράσης» για τις τιμές του φυσικού αερίου που είχε προγραμματιστεί για αυτήν την εβδομάδα έχει κονσερβοποιηθεί.
Η Mairead McGuinness, επίτροπος οικονομικών υπηρεσιών, παρατήρησε συνοπτικά σε μια εκδήλωση χθες ότι «υπάρχουν διαφορετικές απόψεις γύρω από το τραπέζι».
Είπε ότι επεξεργάζονται τεχνικές λεπτομέρειες για τη χαλάρωση των απαιτήσεων εξασφαλίσεων και τον σχεδιασμό ενός μηχανισμού για παύση των συναλλαγών όταν η αστάθεια των τιμών ήταν ιδιαίτερα υψηλή.
Επίσης είπε στους υπουργούς Οικονομικών στο Λουξεμβούργο ότι μόλις κατατεθεί μια πρόταση, τα κράτη μέλη θα πρέπει «να την περάσουν από τη διαδικασία το συντομότερο δυνατό».
Και πρόσθεσε: «Θα κινηθούμε γρήγορα, αλλά όχι απερίσκεπτα, γι' αυτό ακούμε τις ρυθμιστικές αρχές. Δεν πρόκειται να ξεφύγουμε από αυτούς που είναι επιφορτισμένοι να παρακολουθούν αυτά τα πράγματα πολύ προσεκτικά».
Σε κάθε περίπτωση το «Θα κινηθούμε γρήγορα, αλλά όχι απερίσκεπτα» είναι ενδεικτικό της ταχύτητας της ΕΕ, με τον χειμώνα να πλησιάζει επικίνδυνα.