Είναι χαρακτηριστικό ότι οι επενδύσεις στα δίκτυα ανήλθαν σε 1,8 δισεκατομμύριο ευρώ, το 2024, που είναι τέσσερις φορές υψηλότερο από το 2019, ενώ, προωθούνται επεκτάσεις ή αναβαθμίσεις έργων διασυνδέσεων στους τομείς της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου που βάζουν την Ελλάδα στον παγκόσμιο ενεργειακό χάρτη.
Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και ο σχεδιαζόμενος Κάθετος Διάδρομος φυσικού αερίου, για την υλοποίηση του οποίου συνεργάζονται οι πέντε βασικοί διαχειριστές της περιοχής, δηλαδή, ο ΔΕΣΦΑ για την Ελλάδα, η BULGARTRANSGAZ για τη Βουλγαρία, η TRANSGAZ για τη Ρουμανία, η VESTMOLDTRANSGAZ για τη Μολδαβία και η Gas TSO of Ukraine LLC για την Ουκρανία. Απώτερος σκοπός είναι ο Κάθετος Διάδρομος να γίνει ένας από τους βασικούς ενεργειακούς άξονες για την Ευρώπη.
Επί πλέον, προς αυτή την κατεύθυνση αναμένεται να συμβάλει και η δημιουργία ενός δεύτερου σταθμού επαναεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στην Βόρεια Ελλάδα.
Το έργο αποτελεί στρατηγική προτεραιότητα για την Gastrade, η οποία έχει ήδη θέσει σε πλήρη εμπορική λειτουργία το FSRU Αλεξανδρούπολης. Η πλωτή μονάδα εντάχθηκε κανονικά στο ενεργειακό σύστημα της χώρας από την 1η Οκτωβρίου, σηματοδοτώντας μια νέα εποχή για τον ρόλο της Ελλάδας ως κόμβος εισαγωγής και διαμετακόμισης φυσικού αερίου στην ευρύτερη περιοχή.
Το FSRU Αλεξανδρούπολης έχει ήδη ξεκινήσει να παραλαμβάνει φορτία LNG και να τα διοχετεύει μέσω του ελληνικού και βουλγαρικού δικτύου. Με την ολοκλήρωση και του δεύτερου σταθμού, η Gastrade φιλοδοξεί να διπλασιάσει τις δυνατότητες εισαγωγής LNG στη χώρα, αναδεικνύοντας την Βόρεια Ελλάδα σε έναν από τους πλέον σημαντικούς ενεργειακούς κόμβους της Ευρώπης.
Σημειώνουμε ότι η Gastrade έχει ήδη δρομολογήσει τις διαδικασίες για τη δημιουργία και δεύτερου FSRU, που σχεδιάζει να εγκαταστήσει στο Θρακικό Πέλαγος, ανοικτά του Έβρου, και το οποίο θα ονομαστεί «FSRU Θράκης.»
Το έργο βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο αδειοδότησης, καθώς έχει ήδη εγκριθεί η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων από τις αρμόδιες επιτροπές του Περιφερειακού Συμβουλίου Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.
Η νέα πλωτή μονάδα θα διαθέτει αποθηκευτική ικανότητα μεταξύ 170.000 - 185.000 κυβικών μέτρων LNG, ενώ η δυναμικότητά της εκτιμάται στα 3 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου (bcm) ετησίως, καλύπτοντας σημαντικό μέρος της περιφερειακής ζήτησης.
Το FSRU θα αγκυροβοληθεί 9 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Αλεξανδρούπολης, σε βάθος περίπου 35 μέτρων, και θα συνδέεται με τη στεριά μέσω υποθαλάσσιου αγωγού μήκους περίπου 15 χιλιομέτρων, που θα καταλήγει σε χερσαίο αγωγό 5 χιλιομέτρων, μέχρι το σημείο διασύνδεσης με τον αγωγό TAP, στο ύψος της Άνθειας.
Εκεί προβλέπεται η εγκατάσταση Μετρητικού και Ρυθμιστικού Σταθμού, ενώ υπάρχει και δυνατότητα σύνδεσης με το Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Φυσικού Αερίου (ΕΣΜΦΑ) μέσω του κλάδου Κήποι–Κομοτηνή.
Η επιτάχυνση των επενδύσεων σε υποδομές LNG στη Νοτιοανατολική Ευρώπη εντάσσεται στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής στρατηγικής απεξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο έως το 2027. Στόχος είναι η διαφοροποίηση των πηγών προμήθειας και η ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας μέσω εισαγωγών LNG από χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, το Κατάρ και άλλοι διεθνείς προμηθευτές.
Η λειτουργία δύο FSRU στηω Βόρεια Ελλάδα, σε συνδυασμό με τον Κάθετο Διάδρομο Μεταφοράς Φυσικού Αερίου, που συνδέει την Ελλάδα με την Βουλγαρία, την Ρουμανία και την Ουγγαρία, αναμένεται να μετατρέψει την Ελλάδα σε κομβικό ενεργειακό διαμετακομιστικό κέντρο για ολόκληρη την ΝΑ και Κεντρική Ευρώπη, ενώ θα ενισχύσει την ασφάλεια εφοδιασμού όχι μόνο της ελληνικής αγοράς αλλά και των γειτονικών χωρών, που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από εισαγωγές του ορυκτού καυσίμου.
Σημειώνουμε ότι στην Gastrade συμμετέχουν με ισότιμα μερίδια της τάξης του 20% οι Ελμίνα Κοπελούζου (όμιλος Κοπελούζου), Gaslog, ΔΕΠΑ Εμπορίας, ΔΕΣΦΑ, και Bulgartransgaz, που αποτελεί τον διαχειριστή του συστήματος φυσικού αερίου της Βουλγαρίας.
Η σύνθεση αυτή αντανακλά και τη διασυνοριακή σημασία του έργου, καθώς εξασφαλίζει τη στενή συνεργασία Ελλάδας–Βουλγαρίας στον τομέα της ενέργειας και ενισχύει την περιφερειακή διασύνδεση.