Σε ένα πρωτοφανή αγώνα δρόμου έχει επιδοθεί η Ευρώπη για να αποθηκεύσει φυσικό αέριο για τον χειμώνα σε περίπτωση που η Μόσχα πράγματι διακόψει ολοκληρωτικά τις παραδόσεις προς την ΕΕ. Η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν μετέβη την Δευτέρα στο Αζερμπαϊτζάν και υπέγραψε νέο μνημόνιο συμφωνίας για την στρατηγική εταιρική σχέση στον τομέα της ενέργειας, το οποίο περιλαμβάνει δέσμευση για διπλασιασμό της δυναμικότητας του νότιου διαδρόμου φυσικού αερίου ώστε να παραδίδει τουλάχιστον 20 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως στην ΕΕ έως το 2027

Με βάση την ενισχυμένη συνεργασία στον τομέα της ενέργειας, το Αζερμπαϊτζάν αυξάνει ήδη τις παραδόσεις φυσικού αερίου στην ΕΕ, από 8,1 δισ. κυβικά μέτρα το 2021 σε 12 δισ. κυβικά μέτρα το 2022. Η εν λόγω συμφωνία είναι σημαντική και για την Ελλάδα καθώς από το Αζερμπαϊτζάν διέρχεται και ο αγωγός TAP που φέρνει φυσικό αέριο την Ελλάδα. Λύση για το φυσικό αέριο αναζητά απελπισμένα και ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς, ο οποίος έθεσε το ζήτημα της αγοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου από την Αίγυπτο στις συνομιλίες που είχε με τον Αιγύπτιο πρόεδρο Αμπντέλ Φατάχ αλ-Σίσι. Τ

Την ίδια ώρα η ρωσική Gazprom φαίνεται ότι έχει αρχίσει να κάνει πράξη την απειλή του Πούτιν, σταματώντας την προμήθεια φυσικού αερίου προς έναν τουλάχιστον μεγάλο πελάτη στην Ευρώπη επικαλούμενη λόγους ανωτέρας βίας, σύμφωνα με επίσημη επιστολή που μετέδωσε το πρακτορείο Reuters. Η Uniper, ο μεγαλύτερος εισαγωγέας ρωσικού φυσικού αερίου στη Γερμανία, ήταν μεταξύ των πελατών που ανέφεραν ότι έλαβαν την επιστολή «ανωτέρας βίας» από την Gazprom, ενώ χαρακτήρισε τον ισχυρισμό αδικαιολόγητο. Aλλά και η RWE, ο μεγαλύτερος παραγωγός ηλεκτρικής ενέργειας στη Γερμανία και άλλος ένας εισαγωγέας ρωσικού φυσικού αερίου, ανέφερε επίσης ότι έλαβε την σχετική ειδοποίηση. Έτσι όλα τα βλέμματα είναι στραμμένα στην αυριανή ημέρα, που θα διαφανούν οι πραγματικές προθέσεις της Ρωσίας, αν δηλαδή θα θέσει και πάλι σε λειτουργία των αγωγό Nord Stream ή όχι. Σημειωτέον ότι o Καναδάς έστειλε στην Γερμανία την περίφημη τουρμπίνα που ζητούσε η Gaprom μετά την ολοκλήρωση των εργασιών επισκευής της, προκαλώντας ωστόσο την οργή της Ουκρανίας, με τον πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι να δηλώνει ότι η αποστολή της τουρμπίνας παραβιάζει τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Ρωσία για την εισβολή της στην Ουκρανία.

Σε κάθε περίπτωση ο χειμώνας προβλέπεται ιδιαιτέρως βαρύς για τους Ευρωπαίους. Σύμφωνα με αναλυτές της Deutsche Bank, ορισμένα γερμανικά νοικοκυριά θα αναγκαστούν να θερμάνουν τα σπίτια τους με ξύλα αντί για φυσικό αέριο, εάν η Ρωσία κλείσει τις στρόφιγγες του αερίου. Η Shell έχει προειδοποιήσει ότι τον προσεχή χειμώνα οι ευρωπαϊκές χώρες ίσως αναγκαστούν να χορηγήσουν με δελτίο καύσιμα και ηλεκτρική ενέργεια.«Θα είναι πραγματικά ένας σκληρός χειμώνας στην Ευρώπη» δήλωσε ο Μπεν βαν Μπόιρντεν, διευθύνων σύμβουλος της βρετανικής πετρελαιοβιομηχανίας. Για πολύ καιρό, πιστεύαμε ότι δεν ήταν προς το συμφέρον της Ρωσίας να κόψει τη μεγαλύτερή της αγορά», δήλωσε. «Παρόλα αυτά ο Πούτιν είναι έτοιμος και πρόθυμος να εργαλειοποιήσει τις προμήθειες ενέργειας», συνέχισε, σημειώνοντας πως το μόνο που μένει να γίνει τώρα είναι η προετοιμασία.

Τα μέτρα της Κομισιόν

Εν τω μεταξύ, η Κομισιόν αναμένεται σήμερα να προτείνει σειρά μέτρων, μέσω του Ευρωπαϊκού Σχεδίου Μείωσης της Ζήτησης Αερίου, ώστε να μπορέσουν να μετριαστούν οι επιπτώσεις της διακοπής της ροής. Σύμφωνα με το προσχέδιο της ανακοίνωσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να προτείνει μεταξύ άλλων την αλλαγή του καυσίμου που χρησιμοποιείται, πχ την επαναφορά του λιγνίτη – κάτι που ήδη συμβαίνει σε πολλές χώρες όπως η Ελλάδα-, την χρησιμοποίηση του ντίζελ, αλλά και την αναβολή της απόσυρσης μονάδων παραγωγής πυρηνικής ενέργειας. Παράλληλα περιλαμβάνει την επιβολή πλαφόν σε ψύξη και θέρμανση. Δηλαδή τα κράτη- μέλη να επιβάλλουν κάποια όρια όσον αφορά την ψύξη και την θέρμανση κυρίως στα δημόσια κτίρια με εξαίρεση νοσοκομεία και γηροκομεία. Συγκεκριμένα το όριο που θέτει είναι 25 βαθμοί στην ψύξη και 19 στην θέρμανση. Σημειώνεται ότι οι υπουργοί Ενέργειας της ΕΕ αναμένεται να συνεδριάσουν εκτάκτως στις 26 Ιουλίου και στο επίκεντρο αναμένεται να βρεθεί και το σενάριο της επιβολής πλαφόν στις τιμές χονδρικής του αερίου.

Πάντως, ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ) κτυπά «καμπανάκι» στην ΕΕ, επιμένοντας πως οι προσπάθειες της δεν είναι αρκετές για να επιβιώσει τον χειμώνα χωρίς ρωσικό φυσικό αέριο. «Ακόμη κι αν η προμήθεια από τη Νορβηγία και το Αζερμπαϊτζάν ρέει με τη μέγιστη δυναμικότητα, ακόμη κι αν οι παραδόσεις από τη Βόρεια Αφρική πλησιάζουν το επίπεδο του περασμένου έτους, ακόμη κι αν η αύξηση των ροών υγροποιημένου φυσικού αερίου διατηρεί τον ρυθμό της του πρώτου εξαμήνου», προειδοποίησε ο πρόεδρος του ΙΕΑ, Φατίχ Μπιρόλ. Ο ίδιος ομιλεί για «πρόοδο» όσον αφορά την απαλλαγή από τη ρωσική εξάρτηση, «αλλά όχι αρκετή, κυρίως από πλευράς ζήτησης, για να μην βρεθεί η Ευρώπη σήμερα σε μια απίστευτα επισφαλή κατάσταση». Σύμφωνα με ανάλυση του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας, η ΕΕ θα πρέπει να αποθηκεύσει σε τρεις μήνες 12 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα επιπλέον φυσικού αερίου (αρκετά για να γεμίσουν 130 πλοία μεταφοράς LNG), ώστε να καλυφθεί με αποθέματα γεμάτα κατά 90%. Αυτό προϋποθέτει ότι ο αγωγός φυσικού αερίου Nord Stream, θα επανεκκινηθεί από τους Ρώσους την Πέμπτη 21 Ιουλίου, και αυτό μέχρι τις αρχές Οκτωβρίου.