Αναδόμηση της Ευρωπαϊκής Αγοράς Ηλεκτρισμού στον Απόηχο της Κρίσης Τιμών στην Ενέργεια

Αναδόμηση της Ευρωπαϊκής Αγοράς Ηλεκτρισμού στον Απόηχο της Κρίσης Τιμών στην Ενέργεια
του Αδάμ Αδαμόπουλου
Παρ, 10 Ιουνίου 2022 - 16:00

Σε μια στροφή 180 μοιρών, η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αναγνώρισε ότι η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ "δεν λειτουργεί πλέον" και πρέπει να προσαρμοστεί στις "νέες πραγματικότητες των κυρίαρχων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας". ‘Όπως αναφέρει σε δημοσίευμά του το Euractiv, η Πρόεδρος της Κομισιόν, απαντώντας σε ερωτήσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου την περασμένη Τρίτη, 8 Ιουνίου, παραδέχθηκε ότι τα μέτρα που προωθούνται σήμερα για να αντιμετωπιστεί η ραγδαία αύξηση των τιμών στην ενέργεια δεν κατάφεραν να διορθώσουν τα διαρθρωτικά ζητήματα που υφίστανται στην ευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρισμού.

«Πράγματι, οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας αυξάνονται ολοένα και περισσότερο. Και είναι αλήθεια πως κάνουμε πολλά γι' αυτό», δήλωσε η κα φον ντερ Λάιεν, επικαλούμενη την εργαλειοθήκη που πρότεινε η Επιτροπή το περασμένο φθινόπωρο και η οποία επιτρέπει στις χώρες-μέλη της Ε.Ε. να φορολογήσουν τα έκτακτα κέρδη των εταιρειών παραγωγής ενέργειας αλλά και να επιδοτήσουν τους λογαριασμούς του ρεύματος και του φυσικού αερίου για τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά και τις μικρές επιχειρήσεις.

"Αναγνωρίζουμε όμως ότι πρόκειται για μια βραχυπρόθεσμη ανακούφιση που δεν θα αλλάξει την υφιστάμενη δομή της αγοράς», πρόσθεσε για να τονίσει ότι οι αγορές ενέργειας σχεδιάστηκαν με τρόπο όπως αυτός κρίθηκε απαραίτητος πριν από είκοσι χρόνια», όταν το μερίδιο των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας ήταν ακόμη χαμηλό.

«Σήμερα, η αγορά είναι εντελώς διαφορετική. Οι ΑΠΕ είναι οι πιο αποδοτικές μορφές παραγωγής ηλεκτρισμού και αποτελούν την πιο φθηνή τεχνολογία», εξήγησε η ίδια.

Οι τιμές του φυσικού αερίου έχουν ανέλθει σε επίπεδα ρεκόρ από το περασμένο φθινόπωρο, λόγω της στενότητας στην τροφοδοσία από την Ρωσία αλλά και της αυξημένης ζήτησης λόγω της ανάκαμψης των ευρωπαϊκών οικονομιών από την κρίση της COVID-19, μια κατάσταση που επιδεινώνεται σήμερα από το συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία.

Το γεγονός αυτό έχει εξωθήσει ανοδικά την τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία καθορίζεται από την οριακή παραγωγική ικανότητα που διαθέτουν οι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο και οι οποίοι μπορούν να τεθούν σε λειτουργία  σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα προκειμένου να καλύψουν την αιχμή της ζήτησης.

Η Γαλλία και η Ισπανία έχουν ζητήσει να μεταρρυθμιστεί το ισχύον σύστημα οριακής τιμολόγησης, με τη Μαδρίτη να ζητά να υπάρξουν διαρθρωτικές λύσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο, για την αποσύνδεση των αγορών φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας. Οι προτάσεις τους υποστηρίχθηκαν από τους ηγέτες της Ιταλίας, της Πορτογαλίας και της Ελλάδας, οι οποίοι κάλεσαν το εκτελεστικό όργανο της Ε.Ε. να αντιμετωπίσει τη μεταδοτική επίδραση των υψηλών τιμών του φυσικού αερίου στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.

Όλα αυτά συμβαίνουν την ώρα που η Κομισιόν δέχεται πιέσεις από τις κυβερνήσεις της Ιταλίας, της Πορτογαλίας και της Ελλάδας να επανεξετάσει την υφιστάμενη αρχιτεκτονική της αγοράς, προκειμένου οι τιμές να διαμορφώνονται με τρόπο που θα ωφελεί περισσότερο τον καταναλωτή. Ωστόσο, υπάρχει και ο αντίλογος, με τον  ευρωπαϊκό ρυθμιστή, ACER, να υποστηρίζει το τρέχον μοντέλο και να τάσσεται κατά τυχόν δραστικών αλλαγών στη λειτουργία του, υποστηρίζοντας ότι σε μια τέτοια περίπτωση θα προέκυπταν “παράπλευρες αρνητικές επιπτώσεις.”

Ύστερα από αυτή την εξέλιξη όλα επαφίονται πλέον στις αποφάσεις που θα κληθεί να λάβει η Επιτροπή. Όπως δήλωσε δε η κα φον ντερ Λάιεν: «Αυτό είναι το έργο που έχει αναλάβει τώρα η Κομισιόν. Είναι μια τεράστια αναμόρφωση, θα χρειαστεί χρόνο και πρέπει να σχεδιαστεί σωστά. Όμως, πρέπει να κινηθούμε προς τα εμπρός και να προσαρμόσουμε την αγορά ηλεκτρισμού στις σύγχρονες συνθήκες.»