Κρίση του Κόστους Διαβίωσης Απειλεί την Δύση

Κρίση του Κόστους Διαβίωσης Απειλεί την Δύση
Της Μύρνας Νικολαΐδου
Τετ, 30 Μαρτίου 2022 - 10:47

Οι πρώτες επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία και της ανταλλαγής κυρώσεων και απειλών με την Ρωσία είναι πλέον ορατές στην Δύση.  Το ένα μετά το άλλο ευρωπαϊκό κράτος υποβαθμίζει τις προβλέψεις του για την ανάπτυξη το 2021, ενώ σοβαρά προβλήματα αντιμετωπίζουν οι ΗΠΑ αλλά περισσότερο η Βρετανία, στην οποία ήδη γίνεται λόγος για κρίση τους κόστους διαβίωσης. Εντός ΕΕ, το Βερολίνο απειλείται με ύφεση. Μόλις χθες η γερμανική οικονομία ανακοίνωσε ότι  θα αναπτυχθεί πολύ χαμηλότερα από ό,τι αναμενόταν και μπορεί ακόμη και να συρρικνωθεί φέτος λόγω του πολέμου. Το Ινστιτούτο ΙΜΚ προβλέπει ένα σενάριο

για ανάπτυξη 2,1% της οικονομίας το 2022 αλλά στο χειρότερο σενάριο που προβλέπει πολύ υψηλότερες ενεργειακές τιμές,  γεγονός διόλου απίθανο μετά την απειλή της Ρωσίας ότι θα διακόψει την τροφοδοσία της ΕΕ με φυσικό άεριο λόγω της αρνήσεως των G7 να πληρώσουν σε ρούβλια, γίνεται λόγος για ύφεση 0,3%. Στην δε Γαλλία, η καταναλωτική εμπιστοσύνη διαμορφώθηκε τον Μάρτιο στο χαμηλότερο επίπεδο του έτους, καθώς οι ανησυχίες για τον πληθωρισμό εκτινάχθηκαν σε ιστορικό υψηλό. Η στατιστική υπηρεσία Insee ανακοίνωσε ότι ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης μειώθηκε στις 91 μονάδες από τις 97 τον Φεβρουάριο. Το ποσοστό των νοικοκυριών που αναμένει ότι ο πληθωρισμός θα έχει ανοδική πορεία, αυξήθηκε 50 μονάδες στο υψηλότερο επίπεδο από το 1972, όπου άρχισαν να καταγράφονται επίσημα στοιχεία.

Την ίδια ώρα κύμα ακρίβειας έχει σαρώσει την Βρετανία. Ο ετήσιος  δείκτης τιμών καταναλωτή έφτασε στο 5,5% τον Ιανουάριο - το υψηλότερο επίπεδο από το 1992 - τροφοδοτούμενος από τις ελλείψεις προϊόντων και την απότομη άνοδο της ζήτησης καθώς άρθηκαν τα lockdown. Από την άλλη όμως οι μισθοί δεν συμβαδίζουν με τις αλλαγές. Κάθε άλλο, ο μέσος μισθός των εργαζομένων υπέστη τη μεγαλύτερη πτώση των τελευταίων επτά ετών κατά τους τρεις μήνες έως τον Ιανουάριο, υποχωρώντας κατά 1% σε σχέση με την ίδια περίοδο πριν από ένα χρόνο, αφού ληφθεί υπόψη ο πληθωρισμός, όπως ανακοίνωσε η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία. Ο δε πόλεμος στην Ουκρανία οδήγησε το ενεργειακό κόστος στα ύψη. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, τον Απρίλιο το ανώτατο όριο της τιμής της ενέργειας θα εκτιναχθεί κατά 54% - η μεγαλύτερη άνοδος που έχει ποτέ καταγραφεί - επιβαρύνοντας 22 εκατομμύρια ανθρώπους με περίπου 2.000 λίρες το έτος. Ο πληθωρισμός αναμένεται επίσης να εκτιναχθεί πάνω από το 7% και θα τεθεί σε ισχύ ένας νέος φόρος που θα βοηθήσει στη χρηματοδότηση της υγείας και της κοινωνικής περίθαλψης. Το υψηλότερο κόστος διαβίωσης αναμένεται να οδηγήσει σε αύξηση του αριθμού των «άπορων» νοικοκυριών κατά ένα τρίτο, αγγίζοντας το 1 εκατομμύριο Βρετανών πολιτών, σύμφωνα με ανάλυση του Εθνικού Ινστιτούτου Οικονομικών και Κοινωνικών Ερευνών.

Αλλά και στις ΗΠΑ, οι προσπάθειες της FED να αντιμετωπίσει τον πληθωρισμό απειλούν τις ΗΠΑ με συρρίκνωση, προειδοποίησε την Δευτέρα ο οικονομολόγος Μοχάμεντ Ελ-Εριάν. Οι αγορές προεξοφλούν τώρα αύξηση των επιτοκίων κατά 50 μονάδες βάσης το Μάιο και γενικότερα μία αύξηση των 2,5 ποσοστιαίων μονάδων έως τα τέλη του έτους από το σχεδόν μηδενικό επίπεδα που ξεκίνησε το 2022. Αυτή η πιο επιθετική νομισματική πολιτική στις ΗΠΑ θα έχει μεγάλο αντίκτυπο στην ανάπτυξη, είπε ο Ελ-Εριάν, επικεφαλής οικονομολόγος της Allianz και πρόεδρος του Queens’ College. Σύμφωνα μάλιστα με τον ίδιο οι Αμερικανοί καταναλωτές θα δυσκολευθούν περαιτέρω με τον πληθωρισμό τους επόμενους μήνες, κάνοντας  λόγο ευθέως για κρίση του κόστους διαβίωσης. «Αυτό ακριβώς περιμένουμε τα δύο ή τρία επόμενα τρίμηνα, στη διάρκεια των οποίων ο καταναλωτής θα πληγεί σοβαρά», είπε χαρακτηριστικά. Εξ άλλου οικονομικοί αναλυτές προειδοποιούν ότι αν υλοποιηθεί το ρωσικό σενάριο για την διεθνή οικονομία με εξοστρακισμό του αμερικανικού δολαρίου από κομμάτι των διεθνών συναλλαγών, τα πράγματα θα γίνουν πολύ δύσκολα για τις ΗΠΑ. Σε περίπτωση που το ξεπούλημα αμερικανικών δολαρίων οδηγήσει σε αύξηση των επιτοκίων στο 3,5% - 4%, τότε η αμερικανική κυβέρνηση θα χρειαστεί 1,2 τρισ. δολάρια παραπάνω το χρόνο για να εκπληρώσει τις δανειακές της υποχρεώσεις. Το εν λόγω ποσό ισοδυναμεί με ολόκληρες τις δαπάνες για την κοινωνική ασφάλιση, ίσως και 40 δισ. δολάρια επιπλέον, κάτι που σημαίνει αύξηση 150% των κρατικών δαπανών για εξυπηρέτηση του χρέους. H θεωρητική αυτή αύξηση των δαπανών για την εξυπηρέτηση του αμερικανικού χρέους ισοδυναμεί επίσης με τον αμερικανικό στρατιωτικό προϋπολογισμό. Οι επόμενοι μήνες θα είναι δύσκολοι για το δυτικό κόσμο, με το 2021 ήδη να προδιαγράφεται εξαιρετικά δυσοίωνο.