Μεγάλες απώλειες για τα ευρωπαϊκά  χρηματιστήρια, ιδίως για τις μετοχές τραπεζών που χρηματοδοτούν σημαντικά έργα υποδομής στην Ρωσία και την Ουκρανία, βουτιά στην ελληνική αγορά (πάνω από 6% οι ενδοσυνεδριακές απώλειες στο ΕΧΕ) κατάρρευση για το ρούβλι και την τουρκική λίρα, ραγδαίες ανατιμήσεις στις τιμές των βασικών μετάλλων και άλμα

των τιμών πετρελαίου και φυσικού αερίου. Αυτή είναι η ζοφερή εικόνα που εμφανίζει η Ευρώπη μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Ο πανικός στις αγορές είναι διάχυτος και οι επενδυτές σπεύδουν στην ασφάλεια του χρυσού -προσεγγίζει τα 2000 δολάρια η ουγγιά- και των γερμανικών ομολόγων.  

Προς το παρόν, δεν διαφαίνεται κίνδυνος για την ασφαλή τροφοδοσία της Ευρώπης με ρωσικό αέριο, αφού παρά τις στρατιωτικές επιχειρήσεις, οι αγωγοί λειτουργούν κανονικά. Παράλληλα, το Αζερμπαϊτζάν ανακοίνωσε την πρόθεσή του να αντλήσει 16,2 δισεκ. κυβικά μέτρα που θα διοχετεύσει, μέσω του αγωγού TANAP, στην Ευρώπη και την Τουρκία, ενώ σχεδιάζει να αυξήσει τη χωρητικότητά του στα 23,7 και τα 31 bcm στην προσεχή πενταετία.  

Οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών υποχρεώνουν την Ευρώπη να ανασκευάσει τις πρότερες «ανιστόρητες» θέσεις της απέναντι στο φυσικό αέριο, όπως επιβεβαίωσε με πρόσφατη σχετική δήλωσή της η Πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ποιώντας την ανάγκη φιλοτιμία!

Η χώρα μας βρίσκεται σε κατάσταση επιφυλακής για κάθε ενδεχόμενο. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Γιάννης Οικονόμου, δήλωσε ότι κατά την έκτακτη συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ, υπό τον πρωθυπουργό και με τη συμμετοχή του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας πως  η κυβέρνηση προσαρμόζει τις πολιτικές της στα νέα δεδομένα. «Έχει ήδη εξασφαλιστεί η ενεργειακή επάρκεια και επεξεργαζόμαστε σενάρια που θα αφορούν την όσο το δυνατόν καλύτερη αντιμετώπιση και απορρόφηση των διακυμάνσεων στις τιμές ενέργειας», είπε και πρόσθεσε ότι έχει ληφθεί πρόνοια για περαιτέρω προμήθειες LNG και φυσικού αερίου μέσω αγωγών. Δεν παρέλειψε όμως να επισημάνει  ότι το ενεργειακό πρόβλημα και η έκρηξη στις τιμές ενέργειας άποτελεί πρόβλημα πανευρωπαϊκό και γι’ αυτό απαιτείται πανευρωπαϊκή λύση, κάτι που θα θέσει και ο πρωθυπουργός απόψε στις Βρυξέλλες. «Χρειάζονται ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία για την αντιμετώπιση των ενεργειακών ανατιμήσεων», τόνισε.

Παράλληλα, o Γενικός Γραμματέας Συντονισμού της Κυβέρνησης, Θανάσης Κοντογεώργης ανέφερε πως σε αυτό το περιβάλλον που διαμορφώνεται, η κυβέρνηση φροντίζει να μην υπάρχει κανένα πρόβλημα και φαίνεται ότι η ροή φυσικού αερίου προς την χώρα μας δεν κινδυνεύει. «Θα αξιοποιηθούν και οι δυνατότητες του αγωγού από το Αζερμπαϊτζάν και θα αξιοποιηθεί και η δυνατότητα σε αυτά τα εργοστάσια που λέγονται διπλού καυσίμου να παράγουν ρεύμα και με φυσικό αέριο και με πετρέλαιο. Οι αρμόδιες αρχές και το υπουργείο περιβάλλοντος έχουν εκπονήσει ένα σχέδιο που θα μπει σε λειτουργία όποτε χρειαστεί ώστε να μην υπάρξει πρόβλημα στον ανεφοδιασμό».

Οι κυρώσεις

Η Ευρωπαϊκή Ένωση ετοιμάζει «σλκηρές» κυρώσεις προκειμένου να πλήξει  στρατηγικούς τομείς της ρωσικής οικονομίας, που θα παρουσιάσει η Κομισιόν και η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης στους ηγέτες των χωρών-μελών απόψε, μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

Είναι ενδεικτικό των προθέσεων της Ε.Ε. το γεγονός ότι η πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αναφέρθηκε σε διακοπή πρόσβασης του ρωσικού τραπεζικού συστήματος στις ευρωπαϊκές χρηματαγορές, καθώς και περιορισμούς στις εξαγωγές τεχνολογίας που θα «αποδυναμώσουν την οικονομική βάση της Ρωσίας» και θα δυσχεράνουν την ικανότητα της ρωσικής οικονομίας να εκσυγχρονιστεί.

Η κα φον ντερ Λάιεν χαρακτήρισε τη ρωσική εισβολή «βαρβαρική» και «άνευ προηγουμένου» και τόνισε ότι η Μόσχα απειλεί συνολικά την ασφάλεια στην Ευρώπη και την την παγκόσμια ειρήνη. «Δεν πρέπει να υποτιμήσει την αποφασιστικότητα» του δημοκρατικού κόσμου να αντιταχθεί στα σχέδιά του, υπογράμμισε.

Ο ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. για την Εξωτερική Πολιτική, Ζοσέπ Μπορέλ, μιλώντας μετά την πρόεδρο της Επιτροπής, μίλησε για τις «πιο σκοτεινές ώρες στην Ευρώπη από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου» καθώς οι επιχειρήσεις που ξεκίνησαν στις πέντε τα ξημερώματα υποδηλώνουν ότι ο στόχος της Ρωσίας δεν περιορίζεται απλά στον έλεγχο τμήματος του εδάφους της  Ουκρανίας, αλλά η κατοχή του συνόλου της χώρας. Και τούτο αποδεικνύεται από το εύρος των επιχειρήσεων, καθώς ο ρωσικός στρατός έχει αποκόψει  την πρόσβαση της Ουκρανίας στην Μαύρη Θάλασσα, έχει διακόψει την εναέρια κυκλοφορία πάνω από την Αζοφική Θάλασσα και αναμένεται ολομέτωπη επίθεση στην Οδησσό.

Όσον αφορά στο ερώτημα αν η Ρωσία θα γονατίσει από το κόστος του πολέμου, έχει ήδη απαντηθεί (δες σχετικό άρθρο στο energia.gr εδώ ). Εκτός δε όλων των άλλων  η Μόσχα έχει εξασφαλίσει τις αγορές της Ασίας για την εξαγωγή των ορυκτών πόρων της. Η Ευρώπη θα βρεθεί στα σχοινιά, καθώς διακυβεύεται σοβαρά η ασφάλεια του εφοδιασμού της σε ενεργειακά αγαθά. Αναλυτές υποστηρίζουν ότι οιαδήποτε πρωτοβουλία των Ευρωπαίων να άρουν την εξάρτησή τους από το ρωσικό αέριο και πετρέλαιο θα απαιτήσει τουλάχιστον πέντε χρόνια.

Σε πολιτικό επίπεδο οι επιπτώσεις της ρωσικής εισβολής αναμένεται να επηρεάσουν σοβαρά την Τουρκία καθώς τα παιγχνίδια διπλωματικών ισορροπιών που επιχειρεί ο Ταγίπ Ερντογάν δεν φαίνονται ικανά να μπορούν να συνεχιστούν επ άπειρον.

Εκτός αυτού, το ηχηρό μήνυμα που φθάνει από τους σφοδρούς επικριτές του Βλάντιμιρ Πούτιν,  ότι δηλαδή, θα πρέπει να επιβληθούν σκληρές κυρώσεις και κατά όσων συνδέονται στενά με την Ρωσία, θα πρέπει, υπό κανονικές συνθήκες, να έχει παραλήπτη και την Τουρκία…