Πάλι κάλλιο αργά παρά ποτέ είμαι βέβαιος ότι θα συμφωνήσουμε και εδώ, όπως πιστεύω ότι θα επαναλαμβάναμε για όλα τα σημαντικά έργα υποδομής τα οποία χρησιμοποιούμε και απολαμβάνουμε. Είναι όμως «οικουμενική» η ισχύς αυτής της γνωστής ρήσης και είναι εφαρμόσιμη σε όλα τα έργα; Ή μήπως υπάρχει περίπτωση να ισχύει το «κάλλιο ποτέ παρά αργά»;
Ας πούμε τι ισχύει για τις έρευνες για ανακάλυψη και εκμετάλλευση κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου στον ελλαδικό χώρο: Εχουν περάσει 13 ακριβώς χρόνια αφότου η τότε κυβέρνηση συγκρότησε μια ομάδα εμπειρογνωμόνων υπό την προεδρία μου, η οποία της υπέβαλε ένα εμπιστευτικό πολυσέλιδο κείμενο με τίτλο «Εκθεση Ειδικής Τεχνικής Επιτροπής για Θέματα Αναζήτησης, Ερευνας & Εκμετάλλευσης Υδρογονανθράκων». Στο κείμενο απαριθμούνταν οι διάφορες προσπάθειες που είχαν ήδη προηγηθεί επί δεκαετίες και που, με εξαίρεση τα κοιτάσματα του Πρίνου, είχαν όλες αποβεί άκαρπες. Η Εκθεση περιέγραφε τις αδυναμίες του υφιστάμενου τότε θεσμικού και επιχειρησιακού καθεστώτος, περιέγραφε τις αναγκαίες ρυθμίσεις και καλούσε την κυβέρνηση να δημιουργήσει το κατάλληλο πλαίσιο ώστε να μπορέσουν στη συνέχεια να συναφθούν συμφωνίες παραχώρησης και να αρχίσει μια ουσιαστική ερευνητική δραστηριότητα.
Δεν λέω ότι δεν έγινε έκτοτε τίποτε για τη δημιουργία του θεσμικού πλαισίου και δεν παραγνωρίζω το γεγονός ότι υπήρξαν κάποιες δειλές αναθέσεις ερευνών. Παρόλο όμως ότι έχουν αυξηθεί οι ενδείξεις για την ύπαρξη σημαντικών ίσως κοιτασμάτων, κυρίως νότια της Κρήτης, ουσιαστική καρποφορία για την ώρα δεν έχουμε δει.
Στο μεταξύ, το αδιαπραγμάτευτο ρολόι του χρόνου δεν σταματάει. Για το πετρέλαιο ίσως να είναι ήδη αργά, αφού μέχρι να το βρούμε και να αρχίσουμε να το αντλούμε, θα έχουν προχωρήσει σε όλον τον κόσμο οι διαδικασίες για την υποκατάστασή του με ενέργεια περισσότερο φιλική προς το περιβάλλον. Το φυσικό αέριο μοιάζει να έχει κάπως μακρύτερο ορίζοντα ως «η γέφυρα προς το καθαρό πράσινο μέλλον», αλλά ούτε η γέφυρα αυτή έχει απεριόριστο χρονικό μήκος, ενώ, σύμφωνα με τους πολύ φανατικούς πράσινους, δεν είναι καν καλά θεμελιωμένη.
Πρέπει λοιπόν σύντομα να αποφασίσουμε στα σοβαρά αν η έρευνα και η εκμετάλλευση υδρογονανθράκων αποτελούν ή όχι επιδίωξη της ενεργειακής μας στρατηγικής. Γιατί όσο η συζήτηση για το θέμα χρονίζει, δίνεται τροφή σε ασύστολες θεωρίες συνωμοσίας, ενώ ο παράγων χρόνος δεν είναι με το μέρος μας. Αν όμως συνεχίσουμε να χρονοτριβούμε, κυρίες και κύριοι αρμόδιοι, το κάλλιο αργά παρά ποτέ φοβούμαι πως δεν είναι βέβαιο ότι θα σας καλύψει.
Ο Ραφαήλ Μωυσής είναι επίτιμος πρόεδρος του ΙΟΒΕ
(από την εφημερίδα "ΤΑ ΝΕΑ")