και το πέταγμα της «καυτής πατάτας» στον επόμενο χειριστή υπό χειρότερες συνθήκες. Αντίθετα, χρειαζόμαστε μια αντάξια της ιστορίας μας φιλόδοξη πυξίδα: ούτε τυφλή σύγκρουση, ούτε διάλογο χωρίς κέρδη, αλλά μια στρατηγική «διεκδικητικής εξομάλυνσης».
Αξιοποιώντας τις πιέσεις Μπάιντεν, το άγχος του Ερντογάν για την Τελωνειακή Ενωση και πολλά άλλα, πρέπει να μετατρέψουμε πραγματικά τα ελληνοτουρκικά σε ευρωτουρκικά. Γιατί η «μεσολαβήτρια» Γερμανία και η Τουρκία θεωρούν ότι η απόσυρση του «Ορούτς Ρέις» επιτεύχθηκε με αντάλλαγμα Ελλάδα και Κύπρος να συρθούν (υπό συνεχιζόμενες προκλήσεις) σε διάλογο, χωρίς όρους και εφ' όλης της (τουρκικής) ύλης.
Ως προς τη διαδικασία, η Αγκυρα επέβαλε τα τρία «τραπέζια διαβουλεύσεων» που ήθελε: διερευνητικές (με ατζέντα που δεν περιορίζεται σε οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών), πολιτικό διάλογο (ήδη προχωράει και προς το ανώτατο επίπεδο, εκ των πραγμάτων ανοιχτός σε όλα τα θέματα) και στρατιωτικές συνομιλίες στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ (ήδη καρποφόρες κατά τον ΓΓ). Προσθέστε και την αποδοχή δύο ακόμη διαδικασιών που απορρίπταμε: νέας Πενταμερούς για το Κυπριακό (επί προκλητικά διαφορετικής βάσης από το πλαίσιο ΟΗΕ) αλλά και της τουρκικής ιδέας για διάσκεψη για την Αν. Μεσόγειο.
Ακόμη πιο ανησυχητική είναι η ατζέντα των κάθε είδους συνομιλιών: η Τουρκία έχει θέσει τις «γκρίζες ζώνες», τη «γαλάζια πατρίδα», τη μη επέκταση στα 12 ν.μ., τα 10 ν.μ. εναερίου χώρου, την αποστρατικοποίηση των νησιών, την παραβίαση των δικαιωμάτων των προσφύγων(!), το μειονοτικό κ.λπ. Αντίστροφα, δεν είναι γνωστή οποιαδήποτε ελληνική διεκδίκηση πέρα από την οριοθέτηση ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας. Με απλά λόγια, η τουρκική ατζέντα είναι αυξανόμενα μαξιμαλιστική, συγκεκριμένη (με διεθνώς κατατεθειμένες συντεταγμένες) και υποστηρίζεται με απειλές βίας. Αντίθετα οι ελληνικές διεκδικήσεις είναι μινιμαλιστικές και εκλαμβάνονται ως άτολμες, αφού ούτε καν αποτυπώθηκαν ποτέ σε χάρτη.
Υπό τις συνθήκες αυτές, θα χρειαστούν «μαγικά» για να μην οδηγηθούμε σε υποχωρήσεις. Πιθανότερη φαίνεται μια προσφυγή στη Χάγη βάσει αόριστου συνυποσχετικού που θα συμπεριελάμβανε, έμμεσα και επικοινωνιακά κομψά, πολλές τουρκικές διεκδικήσεις, θέτοντας έτσι στην κρίση διεθνών δικαστών π.χ. την ελληνική κυριαρχία σε 150 (βραχο)νησίδες με «αντάλλαγμα» να μας επιδικαστεί λιγότερη από τη μισή ΑΟΖ που θεωρούμε «δυνάμει» δική μας.
Το ζητούμενο είναι λοιπόν ποια χειροπιαστά κέρδη θα εξασφαλίσουμε στο τέλος συγκριτικά με τη σημερινή μας κατάσταση. Ο πήχυς είναι στις 500.000 τετρ. χλμ. (τέσσερις φορές η έκταση της ξηράς μας) θαλάσσιου γεωστρατηγικού και γεωοικονομικού χώρου που δικαιούμαστε σύμφωνα με το δίκαιο της θάλασσας.
Το να κομπάζουμε για τις τουρκικές δυσκολίες από ΕΕ, ΗΠΑ και την οικονομία, δεν ωφελεί. Χρειάζεται να τις αξιοποιήσουμε άμεσα με ολοκληρωμένο σχέδιο ώστε να βγούμε με κέρδη από την αναμέτρηση αυτή.
*Ο Γιάννης Βαληνάκης είναι πρώην υφυπουργός Εξωτερικών
(Αναδημοσίευση από ΤΑ ΝΕΑ)