της διασκέδασης που τόσο τους έλειψε. Θα ξαναρχίσουν να παρακολουθούν θεάματα, να ταξιδεύουν σε μακρινούς τόπους. Ενα μέρος όμως των επαγγελματικών ταξιδιών, τουλάχιστον εκείνα που γίνονταν (μόνον) για επαγγελματικούς λόγους, δεν θα γίνει. Δεν χρειάζονται, επειδή όλοι αναγκάστηκαν να κάνουν επαγγελματικές συναντήσεις σε μακρινούς τόπους μέσω Ιντερνετ. Εκπλήρωσαν επαγγελματικές υποχρεώσεις με ασφάλεια, χωρίς κόστος σε χρήμα ή χρόνο. Θα συνεχίσουν τα ίδιο.
Οι προκλήσεις βέβαια θα είναι μεγάλες σε πολλούς τομείς. Οι τράπεζες πρέπει να ανακαλύψουν νέους τρόπους «ανέπαφων» κερδοφόρων συναλλαγών. Οι ασφαλιστικές εταιρείες πρέπει να «προσωποποιήσουν» τις υπηρεσίες τους ώστε να καλύψουν ανάγκες πελατών.
Στον τομέα της υγείας, η ζήτηση για τηλεϊατρική θα αυξηθεί γιατί είναι εφικτή. Οι βιομηχανίες καταναλωτικών προϊόντων ανακάλυψαν την ανάγκη να πωλούν απευθείας στους καταναλωτές και οι εμπορικές εταιρείες λιανικών πωλήσεων αναρωτιούνται εάν χρειάζεται να έχουν μεγάλους χώρους καταστημάτων ή εμπορικών κέντρων. Αν μέρος των πωλήσεών τους γίνεται ηλεκτρονικά, πρέπει να επενδύσουν σε αποθήκες και συστήματα διαχείρισης παραγγελιών.
Η πρωτόγνωρη για τις σημερινές γενιές υγειονομική κρίση έχει μετακινήσει καταναλωτές στο ηλεκτρονικό εμπόριο, οι εταιρείες πρέπει να «πάνε» εκεί για να τους βρουν.
Αυτό φυσικά απαιτεί νέες ικανότητες και δυνατότητες, διαφορετικό τρόπο λειτουργίας και τιμολόγησης. Μάλλον και διαφορετική δομή κόστους.
Η πανδημία δεν δημιούργησε νέες τεχνολογίες, επιτάχυνε όμως την εφαρμογή όσων υπήρχαν. Εφαρμογές αξιοποίησης και ανάλυσης μεγάλων δεδομένων, τεχνητή νοημοσύνη, αλληλεπίδραση ανθρώπου – μηχανής, ρομποτική, τρισδιάστατη εκτύπωση, αλλάζουν τα στοιχεία κόστους. Μεταβάλλουν και τις πηγές προμήθειας προϊόντων και υλικών, καθώς κάποιο αναγκαίο υλικό μπορεί να είναι ακριβότερο αλλά συνολικά το κόστος ίσως έχει περιοριστεί.
Η εφαρμογή νέων τεχνολογιών δεν αλλάζει μόνον τον τρόπο λειτουργίας και το κόστος, αλλά απαιτεί νέες δεξιοτεχνίες από το προσωπικό, τμήμα του οποίου «ανακάλυψε» ότι μπορεί να εργάζεται από μακριά. Αυτοί αλλά και οι άλλοι που θα εργάζονται στον τόπο εργασίας, πρέπει να αποκτήσουν νέες δεξιότητες για να ανταποκριθούν στα καθήκοντά τους. Κάποιες επιχειρήσεις θα ανακαλύψουν ότι δεν είναι αποδοτικό να απολύουν και να προσλαμβάνουν νεότερους με νέες ικανότητες. Θα προτιμήσουν να επενδύσουν στην επανεκπαίδευση του προσωπικού ώστε να πετύχουν γρήγορα υψηλότερο επίπεδο ικανοποίησης των πελατών. Πρέπει όμως να ξεκαθαρίσουν ποιες δεξιότητες χρειάζονται, να αξιολογήσουν ανάλογες προτάσεις επιμόρφωσης, να καταλήξουν τι δεν χρειάζονται. Θα υιοθετήσουν στάση διαρκούς εκπαίδευσης για όλα τα επίπεδα του ανθρώπινου δυναμικού.
Οι προηγούμενες κρίσεις είχαν αποκλειστικά οικονομική αφετηρία και το τελικό αποτέλεσμα ήταν οι ισχυροί να γίνουν ισχυρότεροι. Αυτή τη φορά, θα ευνοηθούν οι ανθεκτικοί οργανισμοί, αυτοί που από επιλογή ή τύχη είχαν επενδύσει σε κατάλληλες τεχνολογίες ή κατάφεραν να τις υιοθετήσουν άμεσα.
Τα κράτη αυξάνουν το χρέος, χρηματοδοτούν εισοδήματα και θέσεις εργασίας, επιδοτούν επενδύσεις που ευνοούν την προστασία του περιβάλλοντος, ωστόσο η τελική απάντηση θα δοθεί από όσους πετύχουν να εμφανίσουν μεγαλύτερη ανάπτυξη και υψηλότερη παραγωγικότητα.
*(Από την Καθημερινή)