Η Πραγματική Εικόνα για την Απολιγνιτοποίηση

Τον περασμένο Σεπτέμβριο από το βήμα του ΟΗΕ ο πρωθυπουργός, στο πλαίσιο ομιλίας του για την περιβαλλοντική πολιτική της χώρας,  ανακοίνωσε ότι η Ελλάδα μέχρι το 2028 θα έχει προχωρήσει στην πλήρη απολιγνιτοποίηση της ηλεκροπαραγωγής της. Υπήρξαν ποικίλες αντιδράσεις και κυρίως από τους εργαζόμενους και τις τοπικές κοινωνίες εν όψει της απώλειας χιλιάδων θέσεων εργασίας στις περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης.

Αρκετοί άλλοι,επίσης ανησυχούντες, αναρωτήθηκαν εάν υπάρχει ένα βαθύτερο σχέδιο πίσω από την απόφαση αυτή του πρωθυπουργού που σήμαινε την εγκατάλειψη μιας στρατηγικής ενεργειακής πηγής, που ναι μεν είναι ρυπογόνος αλλά είναι εγχώρια,με μεγάλα αποθέματα ενώ για σειρά ετών υπήρξε πυλώνας ενεργειακής ασφάλειας και οικονομικής ανάπτυξης

energia.gr
Σαβ, 6 Ιουνίου 2020 - 15:44

Από την άλλη πλευρά οι κάθε είδους περιβαλλοντολόγοι και οι ανησυχούντες για την Κλιματική Αλλαγή θεωρώντας την ως την πλέον άμεση απειλή για την ανθρωπότητα  (climate emergency) πανυγήρισαν με την απόφαση αυτή του Κυριάκου Μητσοτάκη,του οποίου είναι γνωστό το ενδιαφέρον και η ευαισθησία για το περιβάλλον,θεωρώντας την ως προπομπό μιας γενικότερης στροφής της ενεργειακής πολιτικής της χώρας. Δεν διαψεύστηκαν καθότι πολύ σύντομα με την ολοκλήρωση του αναθεωρημένου ΕΣΕΚ τον Δεκέμβριο του 2019  προ αναγγέλθηκε η μεγάλη στροφή προς τα καθαρά καύσιμα με στόχο όπως μέχρι το 2030 το 35% της τελικής ενεργειακής κατανάλωσης της χώρας και το 61% με 65% της ηλεκτροπαραγωγής να καλύπτεται απο τις ΑΠΕ.Παράλληλοι στόχοι αφορούν την βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων κάθε μορφής,την ηλεκτροκίνηση και την περαιτέρω χρήση φυσικού αερίου ,σε μεσοπρόθεσμη βάση,που πρόκειται να συμβάλλουν στην συνολικη βελτίωση της αποδοτικότητας του ενεργειακού συστήματος της χώρας. Απώτερος σκοπός, συνεπής προς το New Green Deal της ΕΕ, η πλήρης απεξάρτηση μας από τα ορυκτά καύσιμα.

Και ενώ η μεγάλη στροφή προς τις ΑΠΕ και τα καθαρά καύσιμα γενικότερα εμφανίζεται να είναι μονόδρομος στην πορεία προς την Ενεργειακή Μετάβαση,τίθεται το πολύ εύλογο ερώτημα εάν η απόφαση για την πλήρη εγκατάλειψη του λιγνίτη, και μάλιστα με δική μας πρωτοβουλία, την στιγμή που άλλες προηγμένες χώρες, λχ η Γερμανία, έχουν μεταθέσει τον τερματισμό της χρήσης για το 2038, δεν ήτο πρόωρη.Η αλήθεια είναι ότι εδώ και αρκετό καιρό η χρήση λιγνίτη στην ηλεκτροπαραγωγή έχει καταστεί απόλυτα ζημιογόνος για την ΔΕΗ για αυτό και τους τελευταίους μήνες έχει αυτοβούλως μειώσει την χρήση του στο ελάχιστο με αποτέλεσμα αυτός πλέον ( κατά το πρώτο 5 μηνο του έτους) να αντιστοιχεί στο 3% με 5% του ηλεκτρικού ισοζυγίου παραγωγής, σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση του ΙΕΝΕ. Οι λόγοι για την αντιοικονομική χρήση του λιγνίτη εστιάζονται κυρίως στο υψηλό κόστος των ρύπων αφού αυτό ανατιμήθηκε σχεδόν 250 % τα τελευταία  δύο χρόνια μετά από τις πρωτοβουλία της ΕΕπιτροπής, αλλά και το πολύ υψηλό λειτουργικό κόστος της ΔΕΗ τόσο για την εξόρυξη λιγνίτη όσο και για την συντήρηση και λειτουργία των λιγνιτικων μονάδων ηλεκτροπαραγωγής. (εδω

Σε πρακτικό επίπεδο η εγκατάλειψη του λιγνίτη θα έχει τεράστιο αντίκτυπο στην απασχόληση στην Δυτική Μακεδονία (Κοζάνη,Πτολεμαιδα,Αμύνταιο, Φλώρινα) και στην Αρκαδία ( Μεγαλόπολης) όπου η ίδια η ΔΕΗ απασχολεί άμεσα 4400  άτομα ενώ οι εργαζόμενοι στα ορυχεία μέσω εργολαβιών φθάνουν τα 2500 άτομα. Άρα με το που θα κλείσουν τα περισσότερα ορυχεία και σταθμοί μέχρι το τέλος του 2023, βάσει του χρονοδιαγράμματος της Επιχείρησης, θα απολυθούν συνολικά περι τα 5000 άτομα, με τα υπόλοιπα να απασχολούνται στην μονάδα Πτολεμαιδα 5, που τώρα κατασκευάζεται και θα λειτουργήσει  το 2022 . Με δεδομένο ότι μια θέση πλήρους απασχόλησης στην ΔΕΗ συντηρεί τουλάχιστον άλλες δυο θέσεις εργασίας στην περιφέρεια το οικονομικό πλήγμα στις λιγνιτοπαραγωγικές  περιοχές θα είναι ιδιαίτερα υψηλό αφού μαζί με τους απολυμένους εργαζόμενους θα κλείσουν και μερικές εκατοντάδες μικροεπιχειρήσεις.

Οι νέες θέσεις εργασίας που υπόσχεται να δημιουργήσει η κυβέρνηση στις ανωτέρω περιοχές,βασει του master plan που τώρα επεξεργάζεται,  δεν πρόκειται μέσα στα επόμενα 5 χρόνια να αντικαταστήσουν τις υπάρχουσες ούτε σε επίπεδο 15% στην καλύτερη περίπτωση. Με τις νέες θέσεις εργασίας να προέρχονται κυρίως  από τον κλάδο των ΑΠΕ (φωτοβολταϊκά και αιολικά πάρκα,αξιοποίηση βιομάζας) και την δημιουργία ορισμένων νέων βιομηχανιών (πχ. κατασκευή μπαταριών, μονάδα παραγωγής υδρογόνου, ελαφρές μεταλλικές κατασκευές κλπ.) οι οποίες ωστόσο για να λειτουργήσουν  δεν απαιτούν πολυπληθείς ομάδες εργαζομένων.

Συμπερασματικά, η απόσυρση του λιγνίτη απο το ενεργειακό μίγμα της χώρας θα έχει ως επίπτωση την σημαντική μείωση της απασχόλησης στις περιοχές που θα πληγούν χωρίς η επιδιωκόμενη νέα επιχειρηματική δραστηριότητα να μπορεί να τις αντικαταστήσει παράσε ένα πολύ μικρό ποσοστό. Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι με την γενικότερη στροφή προς τα καθαρά καύσιμα θα υπάρξει ανάκαμψη της επιχειρηματικής δράσης και της οικονομίας γενικότερα έτσι που σε λίγα χρόνια θα έχουν δημιουργηθεί πολλές χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας που θα υπερκεράσουν την απώλεια σήμερα 15,000 καλοπληρωμένων θέσεων εργασίας στην Δυτική Μακεδονία και στην Πελοπόνησσο. Αυτό ασφαλώς μένει να αποδειχθεί αφού σήμερα δεν υπάρχει διαθέσιμη ούτε μια μελέτη που να εξηγεί πως μπορεί να επιτευχθεί αυτή η εκπληκτική μεταστροφή. Εάν δε λάβουμε υπ´οψη ότι μέχρι σήμερα δεν υπάρχει ούτε καν σχέδιο  η έστω κυβερνητική δέσμευση για την δημιουργία βιομηχανίας ΑΠΕ στην Ελλάδα ( ενώ όλα τα σχετικά προϊόντα εισάγονται κατα 85%) και κρίνοντας από τα σημερινά δεδομένα τείνουμε να πιστέψουμε ότι η πολυδιαφημισμένη "πράσινη ανάπτυξη" πρόκειται περί μαγικής εικόνας και ενός happy end που μόνο στις ταινίες του Hollywood βλέπουμε.