Ήμαστε οι πρώτοι που χτύπησε η κρίση, πλεύσαμε λοιπόν σε αχαρτογράφητα νερά. Εισακούσαμε τις σειρήνες των λαϊκιστικών καλεσμάτων και κατευθυνθήκαμε σε λιμάνια που ήταν οπτασίες, οφθαλμαπάτες.
Πληρώσαμε ένα υψηλότατο τίμημα γι’ αυτό: χάσαμε ένα μεγάλο μέρος των εισοδημάτων μας, εκτινάχθηκε η ανεργία στα ύψη, έκλεισαν χιλιάδες επιχειρήσεις, τα παιδιά μας μετανάστευσαν ομαδικά στο εξωτερικό, το επίπεδο ζωής υποβιβάστηκε δραματικά, εν ολίγοις ζήσαμε μια τεράστια καταστροφή.
Τελικά όμως η χώρα σώθηκε, παρά τα λάθη που κάναμε εμείς αλλά και οι διασώστες εταίροι μας, κι επανερχόμαστε προοδευτικά σε μια κανονικότητα έχοντας, πριν από μια εβδομάδα, εξοβελίσει και το φασιστικό μόρφωμα που βάλαμε στη Βουλή μέσα στην απόγνωση. Απομυθοποιήσαμε την «αγία Αριστερά», που ζήσαμε στο πετσί μας, και επιφέραμε σύγκλιση των πολιτικών ιδεολογιών προς το Κέντρο, με στόχο να χτίσουμε ένα κράτος φιλικό προς τον πολίτη, με ανταγωνιστική οικονομία αλλά και με κοινωνική ευαισθησία.
Ζήσαμε, εν ολίγοις, μέσα σε δέκα χρόνια εκατοντάδες επεισόδια που άλλες χώρες δεν έχουν καν διανοηθεί ότι θα μπορούσαν να συμβούν εν καιρώ ειρήνης κι είμαστε ακόμη ζωντανοί και, πιστεύω, πιο συμφιλιωμένοι με την πραγματικότητα και πιο αδελφοποιημένοι μεταξύ μας.
Από αποδιοπομπαίος τράγος και παράδειγμα προς αποφυγή κατά τα χρόνια της κρίσης, γίναμε ανοιχτό, ζωντανό εγχειρίδιο εμπειριών. Χώρες που αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα σοβαρά προβλήματα όπως η Ιταλία (ακροδεξιός λαϊκισμός), η Γαλλία (Kίτρινα Γιλέκα), το Ηνωμένο Βασίλειο (Brexit με οδυνηρές συνέπειες), η Ουγγαρία, η Πολωνία (επίθεση από το εσωτερικό στους δημοκρατικούς θεσμούς και το κράτος δικαίου) μπορούν λοιπόν να εμπνευσθούν από την ελληνική κρίση και τις πικρές αλλά χρήσιμες τελικά εμπειρίες που ζήσαμε. Τώρα είναι η ώρα της ανάκαμψης, του θερισμού για την Ελλάδα, ενώ οι καταστροφικές συνέπειες του λαϊκισμού μόλις εκκολάπτονται, αναπτύσσονται σε άλλες χώρες. Τα μαθήματα της μεγαλύτερης κρίσης που έζησε η χώρα μας από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου αποτελούν τη συνεισφορά μας στη διαχείριση των κρίσεων που τώρα χτυπούν την πόρτα των εταίρων μας. Συνήθως στην Ελλάδα ζούμε με καθυστέρηση φαινόμενα που βιώνουν άλλες χώρες. Αυτή τη φορά τα γεγονότα διαμόρφωσαν μια κατάσταση όπου η Ελλάδα ήταν προπομπός και μπορεί να συνεισφέρει πια στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι όχι με τα προβλήματά της, αλλά με τις λύσεις που βρήκε σ’ αυτά και την κράτησαν όρθια.
* Ο Πάνος Καρβούνης είναι ειδικός σύμβουλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τέως επικεφαλής της αντιπροσωπείας της ΕΕ στην Ελλάδα.
(«ΤΑ ΝΕΑ»)