Αποκλειστικό energia.gr: Όπως έγινε γνωστό από κορυφαίους κοινοτικούς κύκλους στις Βρυξέλλες, αργά βράδυ την περασμένη Παρασκευή και μετά από μαραθώνια σύσκεψη διαρκείας 12 και πλέον ωρών, εγκρίθηκε ένα πρωτοφανές σε μέγεθος έργο για την ενεργειακή αυτονομία των Δυτικών Βαλκανίων που με πρωτοβουλία και με την τεχνική υποστήριξη της Ελλάδος υποβλήθηκε στις αρχές Μαρτίου στις αρμόδιες υπηρεσίες της Κομισιόν με στόχο 

την προσέλκυση οικονομικής και πολιτικής στήριξης. Το εν λόγω έργο, που λόγω του μεγέθους του αλλά και της πολυπλοκότητας του, ξεφεύγει των οικονομικών δυνατοτήτων των κυβερνήσεων και των εταιρειών της περιοχής, έχει ως στόχο την εγκατάσταση μιας σειράς από θερμικούς και υδροηλεκτρικούς σταθμούς, αλλά και μονάδες ηλιακής και αιολικής ενέργειας, που όταν ολοκληρωθούν θα αποτελούν ένα από τα μεγαλύτερα ενιαία ενεργειακά πρότζεκτ στον κόσμο.

Σύμφωνα με υψηλά ιστάμενες πηγές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που μίλησαν κατά αποκλειστικότητα στο energia.gr, στην σύσκεψη της περασμένης Παρασκευής ελήφθη μια ιστορική απόφαση για την υλοποίηση του έργου το οποίο, πέρα από την ενεργειακή του διάσταση, έχει ύψιστη πολιτική σημασία, αφού χάρις στη διαμεσολάβηση και τεχνική υποστήριξη της Ελλάδος επιτεύχθηκε συμφωνία μεταξύ οκτώ χωρών της περιοχής για συμμετοχή στο έργο. Βάσει της μάλλον φειδωλής πληροφόρησης που υπάρχει μέχρις στιγμής, οι συμμετέχουσες χώρες περιλαμβάνουν την Αλβανία, το Μαυροβούνιο, την Κροατία, τη Βόρειο Μακεδονία, το Κόσοβο, τη Σερβία, τη Βοσνία Ερζεγοβίνη και ασφαλώς την Ελλάδα. Κομβικός από κάθε άποψη θεωρείται ο ρόλος της Ιταλίας, αφού ένα μεγάλο μέρος της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας θα εξάγεται μέσω μιας σειράς υποθαλασσίων καλωδίων (πέντε ζεύγη των 4,0 GW έκαστο) με στόχο την παροχή "φθηνής πράσινης ενέργειας" προς τις απαιτητικές ενεργειακές αγορές της Ευρώπης.

Όπως αποκάλυψαν οι εν λόγω πηγές στο energia.gr, χρειάστηκαν πολύμηνες, κοπιαστικές και δύσκολες διαπραγματεύσεις, που διεξήχθησαν με απόλυτη μυστικότητα, μεταξύ των εμπλεκομένων χωρών, προκειμένου να συμφωνηθεί η συμμετοχή τους και η αντίστοιχη συμβολή τους. Όταν με το καλό ολοκληρωθεί αυτό το regional gigantic energy project, γνωστό και ως REGIEN -P, στα πλαίσιο του σφικτού χρονοδιαγράμματος των 48 μηνών που έχει τεθεί, θα αλλάξει δια παντός η ενεργειακή όψη της ευρύτερης περιοχής. Με ένα αρχικό στόχο για την εγκατάσταση 150 GW -που μαζί με τα απαραίτητα δίκτυα, ηλεκτρικές μπαταρίες, power electronics και αυτοματισμούς αντιστοιχεί μια συνολική επένδυση 250 δισ. ευρώ- η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ένα διπλό στόχο. Αφ’ ενός μεν να επιταχύνει την ολοκλήρωση της ενιαίας περιφερειακής ηλεκτρικής αγοράς (regional electricity market integration) και αφ’ ετέρου να εξασφαλίσει μεγάλες ποσότητες πράσινης ενέργειας σε ανταγωνιστικές τιμές για πολλά ευρωπαϊκά κράτη στο πλαίσιο της ενεργειακής μετάβασης και των ευρωπαϊκών στόχων για απανθρακοποίηση.

Με δεδομένο ότι από τα 150 GW ένα μεγάλο μέρος (άνω των 35 GW) αφορούν θερμικές λιγνιτικές μονάδες, εύλογα τίθεται το ερώτημα ως προς την περιβαλλοντική καταλληλότητα μιας τέτοιας επιλογής. Σύμφωνα με non paper της DG Energy, που έχουν στα χέρια τους οι συντάκτες του energia.gr, όλοι οι προβλεπόμενοι λιγνιτικοί και ανθρακικοί σταθμού που προγραμματίζονται, θα κατασκευασθούν με την αυστηρή ενσωμάτωση συστημάτων CCS/CCU -και βασει τεχνολογίας που έχει αναπτύξει το πανεπιστήμιο του Βελιγραδίου- έτσι ώστε να επιτυγχάνεται ο πλήρης ενταφιασμός και η επιτυχής περιβαλλοντική διαχείριση όλων ανεξαιρέτως των εκπομπών, χωρίς την παραμικρή δυσμενή επίπτωση για το περιβάλλον και τους πολίτες.

Τέλος, σε ότι αφορά τη χρηματοδότηση του φαραωνικού αυτού έργου, το οποίο λόγω μεγέθους δεν εμπίπτει σε κανένα από τα τρέχοντα ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά προγράμματα, ανώτερο στέλεχος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (EIB), η οποία εκτελεί χρέη συμβούλου, αποκάλυψε ότι έχει ήδη λάβει την έγκριση από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στην Φρανκφούρτη για την έκδοση ευρωομολόγου, για το σύνολο του ποσού, με στόχο να απευθυνθεί στις αγορές το β΄ εξάμηνο του τρέχοντος έτους. Τη δε εκταμίευση του ποσού θα διαχειρίζεται ειδική υπηρεσία της Κομισιόν που σύντομα θα συσταθεί και θα έχει την έδρα της στην Κοζάνη, (με γραφεία σε Τίρανα, Σκόπια και Βελιγράδι), ώστε να ευρίσκεται στην καρδιά των περιοχών που προγραμματίζεται να κατασκευασθούν τα σχετικά έργα.