Οι χώρες του OPEC και ορισμένοι υπουργοί πετρελαίου χωρών εκτός OPEC συναντήθηκαν στη Βιέννη την περασμένη εβδομάδα (6-7 Δεκεμβρίου) και συμφώνησαν να περιορίσουν την παραγωγή τους κατά 1,2 εκατ. βαρέλια την ημέρα, προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα αυξανόμενα πλεονάσματα στην αγορά. Η συμφωνία αποσκοπεί στην επίτευξη σχετικής σταθερότητας, ώστε να ισορροπήσει η αγορά και να ελεγχθούν τα υψηλά αποθέματα. Μέχρι στιγμής, η τιμή της ποικιλίας Brent, του διεθνούς benchmark, φαίνεται ότι βρήκε ένα κατώτατο όριο, παραμένοντας κοντά στα $60 το βαρέλι, περίπου όσο ήταν όταν συναντήθηκαν οι υπουργοί. Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΙΕΑ) στην τελευταία του μηνιαία έκθεση για το πετρέλαιο, η οποία δημοσιεύτηκε σήμερα.

Το τελευταίο διάστημα οι τιμές παρουσιάζουν σημαντική μεταβλητότητα. Στις αρχές Οκτωβρίου, οι τιμές του αργού πετρελαίου τύπου Brent έφθασαν τα $86 το βαρέλι εν μέσω ανησυχιών λόγω της εφαρμογής των ιρανικών κυρώσεων. Τότε, 37 ημέρες αργότερα, έπεσαν στα $58 το βαρέλι, καθώς οι παραγωγοί αντιμετώπισαν επιτυχώς την πρόκληση της αντικατάστασης του Ιρανικού και άλλων χωρών πετρελαίου. Η μεταβλητότητα αυτή δεν είναι προς το συμφέρον των παραγωγών ή των καταναλωτών, προσθέτει ο ΙΕΑ.

Η συνάντηση της προηγούμενης εβδομάδας μάς υπενθύμισε ότι οι «Μεγάλοι Τρεις» του πετρελαίου (δηλ. Ρωσία, Σαουδική Αραβία και Ηνωμένες Πολιτείες), των οποίων η συνολική παραγωγή των πετρελαϊκών προϊόντων αποτελεί σήμερα περίπου το 40% του παγκόσμιου συνόλου, είναι οι κυρίαρχοι παίκτες. Η συνεργασία μεταξύ της Ρωσίας και της Σαουδικής Αραβίας είναι τώρα η βάση της διαχείρισης της πετρελαϊκής παραγωγής, με αυτές τις δύο χώρες να έχουν μεγάλη ικανότητα να μετατοπίζουν την παραγωγή με τον έναν ή τον άλλον τρόπο. Για αυτές τις δύο χώρες, η περαιτέρω πτώση των τιμών θα επιβαρύνει τον προϋπολογισμό τους. Το τρίτο μέλος των «Μεγάλων Τριών» είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες, που είναι πλέον ο μεγαλύτερος παραγωγός αργού πετρελαίου στον κόσμο. Οι ΗΠΑ είναι, επίσης, ο μεγαλύτερος καταναλωτής στον κόσμο και οι χαμηλότερες τιμές είναι ευπρόσδεκτες, αν και οι παραγωγοί στις ΗΠΑ θα θέλουν να τις δουν να παραμένουν σε υψηλά επίπεδα, ώστε να ενθαρρύνουν περαιτέρω επενδύσεις.

Ενώ οι ΗΠΑ δεν συμμετείχαν στην συνάντηση της Βιέννης, κανείς δεν μπορούσε να αγνοήσει την αυξανόμενη επιρροή τους. Την ημέρα που οι υπουργοί των χωρών του OPEC κάθισαν να μιλήσουν, δημοσιεύθηκε μία πληθώρα αμερικανικών δεδομένων. Σύμφωνα με τον αμερικανικό οργανισμό ενέργειας (ΕΙΑ), την εβδομάδα έως τις 30 Νοεμβρίου, οι ΗΠΑ ήταν καθαρός εξαγωγέας αργού και πετρελαϊκών προϊόντων για πρώτη φορά από το 1991. Τα 211 χιλιάδες βαρέλια την ημέρα είναι ένας μέτριος αριθμός, αλλά η μακροπρόθεσμη τάση είναι σαφής. Από τις αρχές του 2018 μέχρι σήμερα, οι καθαρές εισαγωγές πετρελαίου των ΗΠΑ έχουν κατά μέσο όρο φτάσει τα 3,1 εκατ. βαρέλια την ημέρα, ενώ πριν από δέκα χρόνια, λίγο πριν από την επανάσταση του σχιστόλιθου, ο αριθμός ήταν 11,1 εκατ. βαρέλια την ημέρα. Καθώς η πετρελαϊκή παραγωγή αυξάνεται, οι καθαρές εισαγωγές μειώνονται και οι αυξανόμενες αμερικανικές εξαγωγές αναμένεται να συμβάλουν στον ανταγωνισμό πολλών χωρών, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων από αυτές που συναντήθηκαν στην Βιέννη την προηγούμενη εβδομάδα.

Τα νέα δεδομένα, στην τελευταία έκθεση του ΙΕΑ, δείχνουν μικρή αλλαγή στις εκτιμήσεις του για το 2018. Η ζήτηση θα αυξηθεί κατά 1,3 εκατ. βαρέλια την ημέρα, αν και υπάρχουν ενδείξεις ότι ο ρυθμός δεν είναι ο αναμενόμενος σε ορισμένες χώρες, καθώς οι επιπτώσεις των υψηλότερων πετρελαϊκών τιμών παραμένουν. Όσον αφορά στην πετρελαϊκή προσφορά των χωρών εκτός OPEC, η εκτίμηση του ΙΕΑ για την ανάπτυξή της αναθεωρήθηκε ελαφρώς προς τα πάνω, στα 2,4 εκατ. βαρέλια την ημέρα. Για το 2019, οι προοπτικές ανάπτυξης της πετρελαϊκής ζήτησης παραμένουν στα 1,4 εκατ. βαρέλια την ημέρα, παρόλο που οι τιμές του πετρελαίου μειώθηκαν σημαντικά από την κορύφωσή τους στις αρχές Οκτωβρίου. Ο ΙΕΑ έχει αναθεωρήσει προς τα κάτω, για το 2019, τις προβλέψεις ανάπτυξης της πετρελαϊκής προσφοράς των χωρών εκτός OPEC κατά 415 χιλιάδες βαρέλια την ημέρα, εν μέρει, λόγω των αναμενόμενων περικοπών από τη Ρωσία που συμφωνήθηκαν την περασμένη εβδομάδα.

Μόνο ο χρόνος θα δείξει πόσο αποτελεσματική θα είναι η νέα συμφωνία για την πετρελαϊκή παραγωγή όσον αφορά την εξισορρόπηση της αγοράς πετρελαίου. Η επόμενη συνάντηση των χωρών της Συμφωνίας της Βιέννης θα πραγματοποιηθεί τον Απρίλιο του 2019 και ελπίζουμε ότι η περίοδος που θα μεσολαβήσει θα είναι λιγότερο ασταθής από ότι πρόσφατα.