Από ρωσικής πλευράς ο στρατηγικός σχεδιασμός είναι ξεκάθαρος και διατυπωμένος με σαφήνεια εδώ και χρόνια (χωρίς πισωγυρίσματα) και αποβλέπει στην ενδυνάμωση των υποδομών μεταφοράς φυσικού αερίου μέσω αγωγών προς την Ευρώπη, η οποία εξαρτάται κατά 40% περίπου για την κάλυψη των αναγκών της σε αέριο από τη Ρωσία, με παράκαμψη της ‘προβληματικής’, για τη Μόσχα, Ουκρανίας. Ο απώτερος στόχος του Κρεμλίνου παραμένει η σχεδόν πλήρης παράκαμψη της Ουκρανίας -μέσω της οποίας σήμερα διέρχεται το μεγαλύτερο μέρος των παραδοτέων όγκων φυσικού αερίου προς την Ευρώπη- με τη δημιουργία δύο βασικών αξόνων μεταφοράς, ενός στα βόρεια μέσω του Nord Stream και ενός νοτίου, μέσω του Turkish Stream. Να θυμίσουμε ότι ο Nord Stream I λειτουργεί ήδη από το 2011, ενώ η κατασκευή του Nord Stream II ξεκίνησε πριν από μερικούς μήνες, παρά το λυσσαλέο πόλεμο από πλευράς ΗΠΑ (οι οποίες αποβλέπουν στην ανάπτυξη των εξαγωγών τους LNG και βλέπουν την Ευρώπη ως δυνητικό πελάτη) και μέρους του ευρωπαϊκού κατεστημένου.
Εν τω μεταξύ, ολοκληρώθηκε πριν μερικές εβδομάδες η κατασκευή του πρώτου σκέλους του αγωγού Turkish Stream που θα καλύπτει ένα σημαντικό μέρος των τουρκικών αναγκών φυσικού αερίου (15,5 bcm), το οποίο σήμερα προμηθεύει η Gasprom μέσω του Trans Balkan Pipeline, που σύντομα όμως θα καταργηθεί, αφού η αφετηρία του είναι στην Ουκρανία. Βάσει του σχεδιασμού της Gazprom, το δεύτερο σκέλος του Turkish Stream, η κατασκευή του οποίου θα ξεκινήσει εντός του 2019, θα μεταφέρει επιπλέον ποσότητες (+15,5 bcm άμεσα και αύριο πολύ περισσότερο) προς δυσμάς για να καλύψει τις ανάγκες των Βαλκανίων και ΝΑ Ευρώπης που σήμερα εξυπηρετούνται μέσω του Νότιου Βαλκανικού αγωγού, η χρήση του οποίου -βάσει δηλώσεων της διοίκησης της εταιρείας- θα σταματήσει από το 2020 και μετά.
Η Ελλάδα θα μπορούσε να διευκολύνει τη μεταφορά αερίου προερχόμενου από τον Turkish Stream, με κατεύθυνση προς Ιταλία και από εκεί τις ευρωπαϊκές αγορές, μέσω της αναβίωσης του 800 χλμ. αγωγού ITGI που είχε προταθεί και σχεδιαστεί με μεγάλη λεπτομέρεια από την κοινοπραξία DEPA-Poseidon στο πλαίσιο διεκδίκησης του Νότιου Διαδρόμου (τη θέση του οποίου κατέλαβε αργότερα ο TANAP-TAP) και συνιστά μια επένδυση της τάξης του 1,8 δισ. ευρώ. Όμως η προώθηση σήμερα ενός τέτοιου σχεδίου, που είναι απόλυτα συμβατό με τούς ρωσικούς σχεδιασμούς, είναι πρακτικά αδύνατη αφού έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τα σχέδια και επιδιώξεις των ΗΠΑ στην περιοχή, με τα οποία η σημερινή ελληνική κυβέρνηση είναι πλήρως εναρμονισμένη και μάλιστα προωθεί με ιδιαίτερο ζήλο.
Η ρωσική κυβέρνηση και ο πρόεδρος Πούτιν ιδιαίτερα μπορεί να επιθυμούν διακαώς την εμπλοκή της Ελλάδας στην προώθηση των σχεδίων τους για την ανάπτυξη εναλλακτικών διαδρομών για τη μεταφορά φυσικού αερίοου στην Ευρώπη, κάτι που έκαναν απόλυτα σαφές στον Αλέξη Τσίπρα, γνωρίζουν όμως καλά ότι υπό την παρούσα συγκυρία και εν όψει της εμβάθυνσης της συνεργασίας Αθηνών - Ουάσινγκτον (βλέπε έναρξη στρατηγικού διαλόγου στις 13/12 στην αμερικανική πρωτεύουσα) είναι τελείως ανέφικτο να επιδιώξουν σε αυτό το στάδιο την επέκταση του Turkish Stream μέσω Ελλάδος. Για αυτό, σύμφωνα με αξιόπιστες πηγές του energia.gr στη ρωσική πρωτεύουσα, θεωρείται ως ειλημμένη απόφαση η επέκταση του Turkish Stream προς βορρά, δηλ. μέσω Βουλγαρίας και Σερβίας, αρχικά μέσω αντίστροφης ροής του Trans Balkan και εν συνέχεια μέσω της κατασκευής ξεχωριστού αγωγού που θα καταλήγει στο Baumgarten της Αυστρίας. Με άλλα λόγια, από το 2020 και μετά το σύνολο των δια ξηράς, μέσω αγωγών, εισαγωγών αερίου της Ελλάδας θα διέρχονται αποκλειστικά μέσω Τουρκίας. Μια όχι και τόσο θετική εξέλιξη για την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας μας, που προφανώς δεν προβληματίζει καθόλου τη σημερινή κυβέρνηση η οποία αφελώς εξακολουθεί να ομιλεί περί στρατηγικού ρόλου της Ελλάδας στην ΝΑ Ευρώπη. Όπως επίσης να προωθεί και να ενισχύει τις φαντασιώσεις περί ανάδειξης της Ελλάδος ως του ενεργειακού κόμβου της ευρύτερης περιοχής, αγνοώντας (και προφανώς μη κατανοώντας) τον κομβικό ρόλο που εδώ και πολλά χρόνια παίζει η Τουρκία στη διαμετακόμιση μεγάλων ποσοτήτων φυσικού αερίου και πετρελαίου.
Ετσι, το αφήγημα περί δήθεν ενίσχυσης του στρατηγικού ρόλου της χώρας στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων και ΝΑ Ευρώπης, το οποίο με την επιστροφή του πρωθυπουργού από τη Μόσχα, προσπάθησε παντί τρόπο να προωθήσει το Μαξίμου, όχι μόνο μπάζει εννοιολογικά αλλά φαίνεται ότι ενόχλησε σφόδρα την αμερικανική πλευρά, η οποία το τελευταίο που θέλει να ακούσει αυτή την εποχή είναι επαναφορά μιας συνεργασίας Αθήνας - Μόσχας για την προώθηση ενεργειακών έργων υποδομής στην περιοχή. Συμπερασματικά, όχι μόνο κατέρρευσε πλήρως το κυβερνητικό αφήγημα περί μιας νέας εποχής στις σχέσεις Ελλάδος - Ρωσίας, αλλά η αλήθεια είναι ότι ο πρωθυπουργός επέστρεψε κυριολεκτικά με άδεια χέρια, αφού ουδεμία ρωσική δέσμευση υπήρξε περί συνεργασιών, ιδιαίτερα στον κρίσιμο ενεργειακό τομέα, αφού το Κρεμλίνο μη εμπιστευόμενο την παρούσα κυβέρνηση στην Αθήνα προτιμά να προωθεί και να διευρύνει τις συνεργασίες του με την Τουρκία, απ’ όπου και μπορεί να αναμένει απείρως περισσότερα και απτά οικονομικά και πολιτικά οφέλη.