Κρίσιμος ο Ρόλος της Υπόγειας Αποθήκης στην Νότιο Καβάλα για την Περαιτέρω Ανάπτυξη του Φυσικού Αερίου

Στις αρχές του περασμένου Αυγούστου, και εν μέσω θέρους, το ΤΑΙΠΕΔ ανακοίνωσε ένα διαγωνισμό που έπρεπε κανονικά να είχε προκηρύξει εδώ και χρόνια, δηλαδή σχεδόν από τα τέλη του 2010, λίγους μήνες μετά την ίδρυση του. Εκείνη την περίοδο, και υπό το κλίμα ενός αδικαιολόγητου πανικού, η τότε πολιτική ηγεσία για λόγους οι οποίοι ουδέποτε επεξηγήθηκαν επαρκώς, και προφανώς έκρυβαν μια διαχειριστική ανεπάρκεια εκ μέρους της, παρέδιδε την κυριότητα του εξαντληθέντος κοιτάσματος φυσικού αερίου της Νότιας Καβάλας στο ΤΑΙΠΕΔ για να αποφασίσει αυτό το εάν και πότε και υπό ποιές συνθήκες θα μπορούσε να αξιοποιηθεί με  την μετατροπή του σε μία μόνιμη υπόγεια αποθήκη φυσικού αερίου ικανή να καλύψει τις ανάγκες του εθνικού συστήματος αερίου.

energia.gr
Τετ, 19 Σεπτεμβρίου 2018 - 08:54

Ασφαλώς και το εν λόγω έργο, λόγω της ιδιαιτερότητας του και της αντικειμενικής δυσκολίας οργάνωσης ενός διεθνούς διαγωνισμού, ουδέποτε έως τώρα αποτέλεσε προτεραιότητα για το Ταμείο. Και η μεν βασική δυσκολία συνίστατο στο γεγονός ότι το κοίτασμα αποτελούσε αναπόσπαστο μέρος της νόμιμης καθ’ όλα παραχώρησης μιας εταιρείας η οποία δραστηριοποιείτο στην περιοχή, της Energean Oil & Gas, η οποία και επενδυτικό σχέδιο για την αξιοποίηση του συγκεκριμένου κοιτάσματος είχε υποβάλει και ενεργός επενδυτής ήτο στα άλλα κοιτάσματα της περιοχής, δηλ. αυτά του Πρίνου και Βόρειου Πρίνου. Η άλλη σημαντική δυσκολία συνίστατο στον προσδιορισμό των προδιαγραφών ενός διεθνούς διαγωνισμού, καθότι δεν ήτο ξεκάθαρο τι πραγματικά θα ζητούσε το ΤΑΙΠΕΔ από τους εν δυνάμει επενδυτές. Να αναλάβουν το συνολικό κόστος μετατροπής, την αποθήκευση μια σημαντικής ποσότητας αερίου σε μόνιμη βάση και την εν συνεχεία διαχείριση του, με τι όρους, με ποια σχέση με το ελληνικό δημόσιο και για ποιο χρονικό διάστημα;

Τελικά, το ΤΑΙΠΕΔ ενθαρρυμένο από την επιτυχία της διαγωνιστικής διαδικασίας για την πώληση του 66% του ΔΕΣΦΑ στην κοινοπραξία της Snam (μετά την αποτυχημένη και άκρως επιζήμια απόπειρα πώλησης του στην αζέρικη Socar) και ως αποτέλεσμα της κατάστασης έκτακτης ανάγκης που αντιμετώπισε η χώρα το Δεκέμβριο 2016 και Φεβρουάριο 2017, λόγω αδυναμίας συνεχούς προμήθειας φυσικού αερίου ως αποτέλεσμα των άκρως αντίξοων καιρικών συνθηκών και της αδυναμίας της διεθνούς αγοράς να προμηθεύσει εγκαίρως ικανές ποσότητες, και μετά από σχετικές παρεμβάσεις της Κομισιόν (βλέπε περιφερειακό σχέδιο δημιουργίας solidarity mechanisms), αλλά και του ΥΠΕΝ, προχώρησε σε διαγωνισμό για την εξασφάλιση υπηρεσιών έμπειρου οικονομοτεχνικού συμβούλου και αντίστοιχου για νομική υποστήριξη, αναγνωρίζοντας τη μεγάλη δυσκολία του όλου εγχειρήματος. Καλώς εχόντων των πραγμάτων, το ΤΑΙΠΕΔ θα πρέπει πριν το τέλος του έτους να έχει ορίσει συμβούλους και να μπορέσει να προκηρύξει το διαγωνισμό μέχρι το καλοκαίρι του 2019, καθότι η δημιουργία μιας μόνιμης υπόγειας δεξαμενής φυσικού αερίου αποτελεί πλέον αναγκαιότητα για την εύρυθμη λειτουργία ενός συστήματος.

Σήμερα το εθνικό σύστημα φυσικού αερίου, ένα από τα πλέον σύγχρονα στην Ευρώπη, αποτελείται από περίπου 1.500 χλμ κυρίως αγωγών και κλάδων υψηλής πίεσης και διπλάσιο σχεδόν μήκος αγωγών μέσης και χαμηλής πίεσης, ενώ πέραν της χωρητικότητας των ίδιων των αγωγών, δε διαθέτει άλλη αποθηκευτική ικανότητα. Ο δε τερματικός σταθμός LNG της Ρεβυθούσας, ακόμα και με την επέκταση των δεξαμενών του, δε λογίζεται ως αποθηκευτικός χώρος καθότι είναι τελείως διαφορετική η αποστολή του, αφού χρησιμοποιείται για λόγους εξισορρόπησης του όλου συστήματος, παρέχοντας τη βασική πύλη εφοδιασμού από το Νότο, εξυπηρετώντας συγχρόνως εμπορικά φορτία ανεφοδιασμού μεγάλων καταναλωτών αερίου. Το 2017 η συνολική ετήσια κατανάλωση της χώρας έφθασε τα 5,0 δισ. κυβικά μέτρα, σημειώνοντας ιστορικό ρεκόρ, αντανακλώντας εν μέρει την στροφή της ηλεκτροπαραγωγής και μια σταδιακά αυξανόμενη χρήση σε εμπορικό και οικιακό επίπεδο.

Με τις προοπτικές για μία αυξανόμενη κατανάλωση φυσικού αερίου, απόλυτα κατανοητή και προβλεπόμενη, στο πλαίσιο του επιχειρούμενου τώρα στην Ευρώπη και παγκοσμίως ενεργειακού μετασχηματισμού (με την ανάδειξη του φυσικού αερίου ως του καύσιμου επιλογής -fuel of choise- στο πλαίσιο της προσπάθειας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής) προβλέπεται μια συνεχώς μεγαλύτερη χρήση φυσικού αερίου. Υπό αυτή την έννοια, η δημιουργία μίας μόνιμης υπόγειας δεξαμενής στο εξαντληθέν κοίτασμα αερίου της Νότιας Καβάλας (το μοναδικό μέχρι στιγμής φυσικά απαντώμενο στην Ελλάδα) επείγει όσο ποτέ άλλοτε, καθότι η λειτουργία του θα μπορέσει αφ’ ενός μεν να εξασφαλίσει συνθήκες σταθερότητας και ασφάλειας στο όλο σύστημα, ενώ ταυτόχρονα θα συμβάλλει ουσιαστικά στην εμπορικότερη λειτουργία της αγοράς, διευκολύνοντας την αντιστάθμιση κινδύνου μεταξύ θέρους και χειμώνα, αλλά επιπλέον προσφέροντας πολύτιμους αποθηκευτικούς χώρους σε εταιρείες και εμπόρους, διευκολύνοντας την ανάδειξη ενός εμπορικού κόμβου φυσικού αερίου ( gas trading hub) στα πρότυπα λειτουργίας παρόμοιων κόμβων σε αρκετές άλλες ευρωπαϊκές χώρες.