Τα όσα συμβαίνουν τις τελευταίες εβδομάδες στο διεθνή, αλλά και
τον περιφερειακό χώρο έρχονται να επιβεβαιώσουν τη γενικότερη απορρύθμιση της
διεθνούς ισορροπίας δυνάμεων, όπως αυτή έτεινε να διαμορφωθεί μετά το τέλος του
Ψυχρού Πολέμου. Η αρχική αντίληψη που επικράτησε τη δεκαετία του 1990 περί ενός
μονοπολικού κόσμου, μέσω της απόλυτης και δια μακρόν κυριαρχίας των Ηνωμένων
Πολιτειών, και άρα το τέλος της ιστορίας κατά Φράνσις Φουκιγιάμα, αρκετά
σύντομα εγκαταλήφθη με την απατηλή, δια του ευρώ, ισχυροποίηση της Ευρώπης και
το άνοιγμα των ασιατικών αγορών. Λίγο αργότερα, την πρώτη δεκαετία του 2000, η
σιωπηλή ανασυγκρότηση της Ρωσίας -ελέω Πούτιν- και η ραγδαία οικονομική και τεχνολογική
άνοδος της Κίνας, ελέω ΗΠΑ, ανέκοψαν την επικράτηση της Pax Americana.
Αντ´ αυτής, την τελευταία δεκαετία έχουμε την ανάδυση ενός
πολυ-πολικού κόσμου με έντονη την παρουσία της Ρωσίας στην προσπάθεια της με
κάθε τρόπο να ανακτήσει την τρωθείσα, κατά τη μετά-Σοβιέτ περίοδο, πολιτική και
πολεμική ισχύ της, ενώ, από την άλλη πλευρά, έχουμε την παράλληλη ανάδειξη της
Κίνας ως του νέου κέντρου βάρους της μεγάλης ασιατικής μάζας και μάλιστα με
παγκόσμιες βλέψεις. Με την Ευρώπη να παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς την όλη
κατάσταση, με σημαντικό κρυμμένο πλούτο αλλά περιθωριακή οικονομικο-πολιτική
παρουσία, αδυνατούσα να εκφέρει συγκροτημένη άποψη, πόσω μάλλον να
διαδραματίσει ουσιαστικό ρόλο σε γεωπολιτικό επίπεδο.
Το ρόλο αυτό σε περιφερειακή βάση επιθυμεί διακαώς να
διαδραματίσει η Τουρκία, προβάλλοντας orbit et urbit τη Νέο-Οθωμανική της
ταυτότητα, υποστηριζόμενη -προς το παρόν τουλάχιστον και όχι άνευ σοβαρών ανταλλαγμάτων-
από τη Ρωσία, η οποία πιστεύει ότι επιτέλους έχει αποκτήσει την πολυπόθητη
πρόσβαση στα θερμά νερά της Μεσογείου. Τη μέχρι σήμερα ισχυρή θέση της Αμερικής
στη Μέση Ανατολή (η οποία εσκεμμένα απωλέσθη μετά την απόφαση επί προεδρίας
Obama να υπάρξει σταδιακή αποδέσμευση
των ΗΠΑ από το σφαγείο του Ιράκ) αποβλέπει σαφώς να καταλάβει η Ρωσία, η
οποία, με μεγάλο οικονομικό και ανθρώπινο κόστος, έχει καταφέρει να εδραιώσει
το γεωστρατηγικό της προγεφύρωμα στην περιοχή.
Η νέα διακυβέρνηση του προέδρου Donald Trump επιχειρεί τώρα
μία, έστω κατόπιν εορτής, αναδιάταξη δυνάμεων με τον ίδιο να ανακαλύπτει αίφνης
ότι το δόγμα του περί America First δε μπορεί να ισχύσει με την πλήρη απόσυρση
και περιχαράκωση των ΗΠΑ στην αμερικανική ενδοχώρα, όσο πλούσια και εάν είναι
αυτή σε πρώτες ύλες, τεχνολογια, βιομηχανία και ανθρώπινο δυναμικό. Τη μετεκπαίδευση,
σε μεταπτυχιακό επίπεδο, του Trump καλείται τώρα να βιώσει ο υπόλοιπος κόσμος, καθώς
το κατά Eisenhower στρατό-βιομηχανικό σύμπλεγμα θα επιχειρεί μια ρελάνς στην
Μέση Ανατολή, μέσω στρατιωτικών επεμβάσεων με επίκεντρο τον άξονα Συρίας - Ιράν.
Με την Τουρκία να επιχειρεί, μέσα στην αναταραχή και στα πόδια των ελεφάντων, να
επωφεληθεί, παγιώνοντας τη θέση της στην βορειοανατολική Συρία, μέσω της
μόνιμης κατοχής εδαφών και αποβλέποντας πάντοτε στον έλεγχο του Κιρκούκ και της
Μοσούλης. Ενδεχομένως προσφέροντας ως αντάλλαγμα την απόσυρση της από την κυπριακή
ΑΟΖ και από τα ενδιαφέροντα της στην Βόρειο Αφρική, αλλά όχι από το Αιγαίο.
Είναι εξαιρετικά δυσκολο, εάν όχι αδύνατο να προβλέψει
κάποιος τις επόμενες δράσεις και αλληλουχία κινήσεων των βασικών παικτών, δηλ.
ΗΠΑ, Ρωσίας, Κίνας, Τουρκίας, Ιράν και Ισραήλ, στην παγκόσμια και περιφερειακή
σκακιέρα. Όμως αυτό που με μεγάλη βεβαιότητα μπορούμε να διακρίνουμε είναι μια
ταχύτατα αυξανόμενη πόλωση, κάτι που έγινε ιδιαίτερα εμφανές τις τελευταίες
εβδομάδες μέσα από τον κλιμακούμενο εμπορικό πόλεμο μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, την
επιχειρούμενη για μία ακόμα φορά απομόνωση της Μόσχας, μέσω σωρείας κυρώσεων
από ΗΠΑ - Βρετανία και τη δημιουργία casus belli (βλέπε δήθεν επίθεση χημικών
κατά αμάχων από το καθεστώς Άσαντ) για μια «συμμαχική» στρατιωτική επιχείρηση στη
Συρία. Με μια ευρύτερη ανάφλεξη να είναι επί θύρας, όπως πιστοποιούν άλλωστε οι
ραγδαία αυξανόμενες τιμές πρώτων υλών -με το αργό πετρέλαιο και το χρυσό να
σημειώνουν νέα ανοδικά ρεκόρ- και την αμερικανική Fed να ετοιμάζεται για μια
νέα αύξηση επιτοκίων. Η θύελλα δεν έχει ακόμη ξεσπάσει, αλλά τα σημάδια είναι
απόλυτα ευκρινή.