Όταν πρωτοεπισκέφτηκα το Αμύνταιο πριν από 35 χρόνια περίπου για τα
εγκαίνια του ομώνυμου Ατμοηλεκτρικού Σταθμού, μια ιδιαίτερα λαμπρή εκδήλωση που
απ’ ότι θυμάμαι παρευρέθηκε ο τότε πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου, μου ήτο
τελείως αδύνατο να φανταστώ ότι στο τέλος της χρήσιμης ζωής του ο ΑΗΣ θα
μπορούσε ποτέ να αποτελέσει μήλο της έριδος από επιχειρηματικά συμφέροντα που
επιθυμούν την αναβάθμιση και παράταση ζωής του.
Γιατί δεν πέρασε ούτε μια εβδομάδα από την δημοσίευση
της πρότασης του Ομίλου Μυτιληναίος προς τη ΔΕΗ για την αποκατάσταση του
σταθμού έναντι μακροχρόνιας σύμβασης προμήθειας, και μία δεύτερη
πρόταση για το Αμύνταιο, αυτή τη φορά από την ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ, δημοσιοποιήθηκε προχθές.
Υπάρχει δε ακόμα και μία τρίτη πρόταση, πάλι για το Αμύνταιο, από τον Όμιλο
Κοπελούζου και την Κινέζικη Shenhua, αρκετά διαφοροποιημένη, που προβλέπει την
λειτουργία της μονάδας με μειοψηφική συμμετοχή της ΔΕΗ αφού προηγηθεί η πλήρης
περιβαλλοντική αναβάθμιση και αποκατάσταση των μονάδων.
Θα πρέπει να αναφερθεί ότι η
ΑΗΣ Αμυνταίου, αποτελείται από δύο μονάδες, – συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 600MW,
και θεωρείται μία από τις πιο παλιές μονάδες της ΔΕΗ, που για περιβαλλοντικούς
λόγους λειτουργεί σε καθεστώς περιορισμένης λειτουργίας 19,500 ωρών μέχρι το
2019. Επίσης, το ορυχείο του Αμύνταιου υπέστη σοβαρές ζημιές εξαιτίας της
πρόσφατης κατολίσθησης τον περασμένο Ιούνιο στο χωριό Ανάργυροι. Σύμφωνα με την
εκτίμηση της ΔΕΗ το συνολικό κόστος της αποκατάστασης και περιβαλλοντικής
αναβάθμισης της μονάδας ανέρχεται σε 110 εκατ. ευρώ.
Η πρόταση της
Μυτιληναίος προβλέπει την καταβολή 110 εκατ. ευρώ για την αναβάθμιση του
σταθμού και περιλαμβάνει επίσης την υπογραφή σύμβασης προμήθειας ενέργειας για
την Αλουμίνιον 12ετούς διάρκειας. Η Μυτιληναίος έχει αφήσει ανοιχτό το
ενδεχόμενο να ενταχθούν στο σχήμα και άλλες βαριές ενεργοβόρες βιομηχανίες,
κατά το πρότυπο που ισχύει στη Γαλλία, όπου έχει συσταθεί κοινοπραξία
βιομηχανιών που έχει υπογράψει διμερή μακροχρόνια σύμβαση με την EdF.
Όχι πολύ διαφορετική
η πρόταση της ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ προβλέπει όπως αναλάβει αυτή το κόστος αποκατάστασης και
αναβάθμισης των δύο μονάδων του Αμυνταίου έναντι μακροχρόνιας σύμβασης για την
απορρόφηση της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας σε προσυμφωνημένη τιμή. Εκτιμάται
ότι η ισχύς του αναβαθμισμένου Αμυνταίου θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα της
θυγατρικής της «Ήρων Θερμοηλεκτρική» στη λιανική αγορά. Όπως αποκάλυψε η
εφημερίδα «Καθημερινή» (13/2) η εταιρεία αναμένει τώρα τις αποφάσεις της ΔΕΗ
και του ΥΠΕΝ σχετικά με την παράταση του χρόνου ζωής του Αμυνταίου, θέμα που
όπως είναι ήδη γνωστό ο υπουργός Γιώργος Σταθάκης διαπραγματεύεται με τις
Βρυξέλλες.
Η τρίτη πρόταση προέρχεται
από τον όμιλο Κοπελούζου και την κινεζική Shenhua. Το κοινό σχήμα (οι δύο
εταιρείες έχουν υπογράψει μνημόνιο συνεργασίας) έχει ενδιαφερθεί να αναλάβει
επίσης την περιβαλλοντική αναβάθμιση και αποκατάσταση των μονάδων. Η πρόταση
Κοπελούζου - Κινέζων προβλέπει τη λειτουργία του σταθμού από κοινή εταιρεία που
θα δημιουργηθεί, στην οποία η ΔΕΗ θα διατηρήσει μειοψηφικό μετοχικό πακέτο.
Όμως ανεξάρτητα από
τις ανωτέρω προτάσεις η ίδια η ΔΕΗ, μέσω του Προέδρου της κ. Μανώλη
Παναγιωτάκη, έχει γνωστοποιήσει ότι επιδιώκει την παράταση της ζωής του Αμυνταίου
και την αναβάθμιση του σταθμού και δεν έχει αποκρύψει το γεγονός ότι αναζητεί
επενδυτή που θα προσφέρει τα απαιτούμενα κεφάλαια, αφού η ίδια αντιμετωπίζει
πρόβλημα ρευστότητας. Η ΔΕΗ έχει τοποθετηθεί συνολικά για την χρήση του λιγνίτη
στο ενεργειακό της μείγμα έχοντας συνδέσει την αναβάθμιση του ΑΗΣ Αμυνταίου με
το ποσοστό συμμετοχής του λιγνίτη στην ηλεκτροπαραγωγή.
Εξάλλου ο ίδιος ο
Υπουργός Ενέργειας, κ. Γ. Σταθάκης, κατά τη διάρκεια των πρόσφατων
διαπραγματεύσεων με τους θεσμούς, και ιδιαίτερα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, επεδίωξε
να πείσει για την αναγκαιότητα να κρατηθεί στη ζωή ο ΑΗΣ Αμυνταίου πέραν της
προγραμματισμένης απόσυρσης το 2019, επικαλούμενος τόσο ζητήματα επάρκειας της
χώρας σε ηλεκτρισμό όσο και τη διασφάλιση της απασχόλησης των 1.000 εργαζομένων
αλλά και της τηλεθέρμανσης που εξασφαλίζεται μέσω αυτού στις πόλεις Αμυνταίου
και Φιλώτα. Να θυμίσουμε ότι οι διαπραγματεύσεις αυτή την περίοδο διεξάγονται
μεταξύ του ΥΠΕΝ και της Γενικής Διεύθυνσης Περιβάλλοντος της Ε.Ε.
Εν όψει του μεγάλου
ενδιαφέροντος που έχει πλέον δημιουργηθεί για το Αμύνταιο παράγοντες της αγοράς
στους οποίους απευθυνθήκαμε ζητώντας την άποψη τους για το όλο θέμα παρατηρούν
ότι η διοίκηση της ΔΕΗ θα πρέπει πλέον να εξετάσει με την δέουσα επιμέλεια τη
δυνατότητα προκήρυξης ενός ad hoc διεθνούς διαγωνισμού ζητώντας την υποβολή
δεσμευτικών προσφορών. Η διενέργεια ενός τέτοιου διαγωνισμού από τη ΔΕΗ, η
οποία σημειωτέον θα κρατήσει την κυριότητα του σταθμού ως περιουσιακό στοιχείο,
δεν αποκλείεται από την νομοθεσία της ΕΕ, εφόσον οι όροι αγοράς ηλεκτρισμού σε
μακροπρόθεσμη βάση καθώς και η εμπορία του δεν αντιβαίνουν στις βασικές διατάξεις
που προβλέπονται από τον Κώδικα Λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Επιπλέον, η διενέργεια ενός τέτοιου διαγωνισμού με αμοιβαία οφέλη και προς
όφελος της εθνικής οικονομίας και απασχόλησης, θα δώσει στην διοίκηση της ΔΕΗ την
ευκαιρία όπως προβάλλει τις επενδυτικές ευκαιρίες που εξακολουθεί να προσφέρει
η Επιχείρηση στέλνοντας ένα ηχηρό μήνυμα του νέου επιχειρηματικού μοντέλου που
αυτή προωθεί αυτή την περίοδο.
Έτσι εκτός από «πολύφερνη νύφη», ο ΑΗΣ Αμυνταίου θα μπορούσε
να αναδειχθεί μια πραγματική ευκαιρία για τη βιομηχανία που έχει απόλυτη ανάγκη
για μειωμένο και ανταγωνιστικό ενεργειακό κόστος, ενώ παράλληλα θα προσφέρει στη
ΔΕΗ τη δυνατότητα για αποκατάσταση των ορυχείων και περιβαλλοντική αναβάθμιση
του σταθμού, ενισχύοντας με αυτόν τον τρόπο το παραγωγικό της δυναμικό και
συμβάλλοντας στη βελτίωση της αξίας της.