Ωστόσο, ο κορωνοϊός «χτύπησε» και τον τομέα της εξοικονόμησης, με δεδομένο ότι οι προτεραιότητες έχουν πλέον αλλάξει για τις περισσότερες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, παρότι η ανακαίνιση κτιρίων θεωρείται ένας σίγουρος τρόπος επανέναρξης της οικονομίας μετά την άρση των μέτρων περιορισμού, με δεδομένο ότι ο κατασκευαστικός τομέας υπήρξε ανέκαθεν βασικός μοχλός της οικονομικής ανάκαμψης.
Θα πει κανείς «εδώ το σπίτι καταρρέει, θα ασχοληθούμε με τον κήπο»; Όμως όπως εξηγεί εκπρόσωπος της Κομισιόν στο Euractiv, η έγκαιρη υποβολή της στρατηγικής ανακαίνισης του κτιριακού δυναμικού των χωρών έχει μεγάλη σημασία, με δεδομένο ότι η αξιολόγηση του θα πρόσθετε λεπτομέρειες στα Εθνικά Σχέδια για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), τα οποία αναμένονταν να είχαν την τελική έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έως το τέλος του περασμένου Δεκέμβρη.
Ωστόσο, πολλά κράτη μέλη δεν έχουν ενσωματώσει ούτε την σχετική οδηγία για την ενεργειακή απόδοση. Έως τις 8 Απριλίου, μόνο 16 κράτη μέλη είχαν αποστείλει στην Κομισιόν ενημέρωση σχετικά με τη μεταφορά της στο εθνικό τους δίκαιο. Η Ελλάδα, όπως είχε αναφέρει σε ημερίδα του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος η Γενική Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, κυρία Αλεξάνδρα Σδούκου, προτεραιότητα στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης ήταν η εναρμόνιση με την αναθεωρημένη οδηγία 2018/844 έως τις 10 Μαρτίου 2020, αλλά ο κορωνοϊός φρέναρε και αυτές τις διαδικασίες καθώς το περιβαλλοντικό νομοσχέδιο στο οποίο περιλαμβάνονται σχετικές ρυθμίσεις δεν έχει προωθηθεί στη Βουλή. Σύμφωνα με τα όσα είχε επισημάνει την ίδια, βασικά σημεία της υπό εκπόνηση μακροχρόνιας στρατηγικής για την ανακαίνιση του κτιριακού αποθέματος έχουν ήδη ενσωματωθεί στο ελληνικό ΕΣΕΚ.
Η συγκεκριμένη στρατηγική θα αποτυπώνει όλα τα μέτρα και τις απαιτούμενες ενέργειες για την ανακαίνιση του κτιριακού αποθέματος της Ελλάδας -περιλαμβανομένης της χρηματοδότησης. Επίσης, θα αποτελέσει και κριτήριο αιρεσιμότητας ώστε να αποδεσμευτούν κονδύλια από την επόμενη προγραμματική περίοδο (2021-2027) για έργα εξοικονόμησης ενέργειας.
Σύμφωνα με το ΕΣΕΚ, ο στόχος για την Ελλάδα έως το 2030 είναι το 15% των κατοικιών να έχει ανακαινιστεί ή να έχει αντικατασταθεί από νέα κτίρια σχεδόν μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης. Ο συνολικός αριθμός κτιρίων που πρέπει να ανακαινιστούν υπολογίζεται σε περίπου 600.000. Επομένως κάθε χρόνο θα αναβαθμίζονται ενεργειακά ή θα αντικαθίστανται από νέα ενεργειακά αποδοτικότερα κατά μέσο όρο 60.000 κτίρια ή κτιριακές μονάδες. Συνολικά η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης του κτιριακού αποθέματος αναμένεται να οδηγήσει σε αύξηση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας κατά 8 δισ. ευρώ και στη δημιουργία και διατήρηση 22 χιλιάδων νέων θέσεων εργασίας πλήρους απασχόλησης.
Όσον αφορά στο «Εξοικονομώ ΙΙ» η Επενδυτική Επιτροπή του Ταμείου στα τέλη Μαρτίου ενέκρινε την υπαγωγή 8.731 αιτήσεων (από τις συνολικά 15.300) στον Β’ κύκλο του προγράμματος «Εξοικονόμηση κατ’ Οίκον ΙΙ», θέτοντας τις σχετικές παρεμβάσεις σε τροχιά υλοποίησης. Θα ακολουθήσει υπαγωγή και των υπολοίπων αιτήσεων. Ο συνολικός επιλέξιμος προϋπολογισμός παρεμβάσεων των αιτήσεων υπερβαίνει τα 146 εκατ. ευρώ και η δημόσια δαπάνη τα 102 εκατ. ευρώ (επιχορήγηση και δάνειο). Ο συνολικός αριθμός αιτήσεων σε υπαγωγή για τον Α’ κύκλο ανέρχεται σε 42.676, συνολικού προϋπολογισμού παρεμβάσεων 637 εκατ . ευρώ.
Παράλληλα, με πρόσφατη απόφασή του ο υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων κ. Γιάννης Τσακίρης ενέκρινε τη συγχρηματοδότηση του προγράμματος «Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, Ενεργειακή Αποδοτικότητα» με διαχειριστή το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών και Εξοικονόμησης Ενέργειας (ΚΑΠΕ). Από τα 10 εκατ. ευρώ του προϋπολογισμού του, τα 7,5 προέρχονται από τον Χρηματοδοτικό Μηχανισμό του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου και τα 2,5 εκατ. ευρώ από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.
Σχετικά με την υλοποίηση του προγράμματος «Ηλέκτρα» για παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας σε κτίρια του Δημόσιου τομέα, αναμενόταν να ξεκινήσει έως το τέλος Ιουνίου, αλλά τα νέα δεδομένα λόγω πανδημίας, τοποθετούν τον προγραμματισμό για αργότερα. Πρόκειται για ένα πρότζεκτ, συνολικού προϋπολογισμού 500 εκατ. ευρώ, που αφορά στη χορήγηση επενδυτικών δανείων μέσω του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων στους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, τα οποία θα αποπληρώνονται από το Πρόγραμμα Δημόσιων Επενδύσεων. Επίσης, από Σεπτέμβριο αναμένεται η υλοποίηση προγραμμάτων εξοικονόμησης ενέργειας σε κατοικίες και βιομηχανικά κτίρια.
Είναι αξιοσημείωτο ότι μια από τις δράσεις του European Green Deal που ανακοινώθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο αφορά στην πρωτοβουλία “renovation wave” που έχει ως στόχο να αυξήσει τους χαμηλούς ρυθμούς ανακαίνισης στα κράτη-μέλη (περίπου 1% σε Ευρωπαϊκό επίπεδο), προκειμένου η Ευρώπη να επιτύχει τους περιβαλλοντικούς και ενεργειακούς στόχους που έχει θέσει.