Δεν
ήταν λίγοι αυτοί που έσπευσαν να εκφράσουν την άποψη για ανατροπή των
ενεργειακών και γεωπολιτικών ισορροπιών στην Ανατολική Μεσόγειο μετά την
πρόσφατη ανακοίνωση της Ιταλικής εταιρείας υδρογονανθράκων
ENI για την
ανακάλυψη του νέου μεγάλου κοιτάσματος φυσικού αερίου, Ζορ, εντός της ΑΟΖ της Αιγύπτου.
Όμως τόσο το εκτιμώμενο μέγεθος του κοιτάσματος, οι τεράστιες ανάγκες της
εγχώριας Αιγυπτιακής αγοράς των 85 εκατομμυρίων κατοίκων, ο συσχετισμός με τα
άλλα κοιτάσματα της περιοχής σε Ισραήλ και Κύπρο, και τα υπό εξέλιξη τεχνικά
έργα εκμετάλλευσης ενισχύουν την θέση ότι η νέα αυτή πράγματι μεγάλη ανακάλυψη
δεν πρόκειται να επιφέρει κοσμογονικές αλλαγές στις γεωπολιτικές ισορροπίες της
περιοχής. Αντίθετα το νέο αυτό κοίτασμα
και η προοπτική εκμετάλλευσης του μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, ενδεχομένως
μέχρι το 2017, πρόκειται να ενισχύσουν οικονομικά και ενεργειακά την Αίγυπτο η
κυβέρνηση της οποίας δοκιμάζεται υπό την πίεση μίας υποβόσκουσας Ισλαμικής
εξέγερσης.
Το
κοίτασμα φυσικού αεριού Ζορ εντοπίστηκε σε βάθος 1.450 μέτρων από την επιφάνεια
της θάλασσας, καλύπτει μια περιοχή 100 τετραγωνικών χιλιομέτρων, απέχει 190
χιλιόμετρα από την ακτογραμμή της Αιγύπτου και υπολογίζεται πως έχει δυνατότητα
παραγωγής έως και 30 τρισ. κυβικά πόδια φυσικού αερίου.
Εκτιμάται ότι το κοίτασμα αυτό μπορεί να καλύψει τη ζήτηση φυσικού αερίου της
Αιγύπτου για τα επόμενα 15 χρόνια, με πιθανή την προοπτική και εξαγωγών όπως εκτιμούν
οικονομικοί αναλυτές.
Σχολιάζοντας
την ανακάλυψη, ο διευθύνων σύμβουλος της Eni, Κλαούντιο Ντεσκάλτζι, επισήμανε
πως αυτή «αλλάζει όλο το παιχνίδι για την Αίγυπτο. Είναι πολύ σημαντικό
για τη χώρα αλλά και για τη Μεσόγειο σε ό,τι αφορά τη σταθερότητα στην ευρύτερη
περιοχή». Δεν προσδιόρισε τη χρονική στιγμή που θα ξεκινήσει η αξιοποίηση του
κοιτάσματος αλλά άφησε να εννοηθεί πως η διαδικασία δεν θα είναι τόσο χρονοβόρα
διότι αφού υπάρχουν οι σχετικές υποδομές και το πεδίο βρίσκεται κοντά στις
μονάδες επεξεργασίας φυσικού αερίου που διαθέτει η Eni στην Αίγυπτο.
Η
Eni, ένας ενεργειακός κολοσσός με κεφαλαιοποίηση περίπου 54 δισ. ευρώ,
δραστηριοποιείται στην Αίγυπτο πάνω από μια 60ετία μέσω της θυγατρικής IEOC.
Eίναι μια από τις εταιρείες με τη μεγαλύτερη παραγωγή ενέργειας στην Αίγυπτο
που αντιστοιχεί σε 200.000 βαρέλια πετρελαίου σε ημερήσια βάση. Τον Ιούνιο, η
Eni υπέγραψε συμφωνία εκμετάλλευσης με το υπουργείο Πετρελαίου της Αιγύπτου,
ύψους 2 δισ. δολαρίων, ενώ είχε προηγηθεί μνημόνιο συνεργασίας τον Μάρτιο για
τη διεξαγωγή ερευνών στο Σινά, τον κόλπο του Σουέζ, τη Μεσόγειο και στο Δέλτα
του Νείλου.
Με
την ανακάλυψη του νέου αυτού γιγαντιαίου κοιτάσματος, η Αίγυπτος μπορεί να
αποτελέσει εκτός του Ισραήλ και έως έναν βαθμό της Κύπρου μια ακόμη χώρα με
πλούσια δραστηριότητα στην παραγωγή φυσικού αερίου στην ευρύτερη περιοχή της
ανατολικής Μεσογείου αλλά και της Μέσης Ανατολής. Προβλέπεται, μάλιστα, να ανατρέψει
σχέδια του Ισραήλ για εξαγωγές μεγάλων ποσοτήτων φυσικού αερίου στην Αίγυπτο.
Θα
πρέπει επίσης να αναφερθεί ότι μέχρι σήμερα τα συνολικά αποδεδειγμένα αποθέματα
φυσικού αερίου της Αιγύπτου ανέρχονται σε 65.2 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα αερίου.
Τώρα με την ανακάλυψη του κοιτάσματος Ζορ τα Αιγυπτιακά αποθέματα αυξάνονται
κάθετα και ενδέχεται να φθάσουν τα 100.0 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα,
καθιστώντας την Αίγυπτο βασικό ενεργειακό παίκτη στην περιοχή και ενισχύοντας
σημαντικά την γεωπολιτική της θέση. Για λόγους σύγκρισης θα πρέπει να
γνωρίζουμε ότι τα συνολικά αποθέματα του Αζερμπαϊτζάν (την κατά τα άλλα μεγάλη
ελπίδα της Ε. Επιτροπής για την ενεργειακή προμήθεια της Ευρώπης!), ανέρχονται
μόλις στα 41.2 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ή 1.2 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα.
Βασικό πρόβλημα σε ότι αφορά το ενεργειακό εκτόπισμα της Αιγύπτου θα παραμείνει
η ισχυρή εγχώρια κατανάλωση που μειώνει κατά πολύ τις δυνατότητες για εξαγωγές.
Τέλος, θα πρέπει να αναφέρουμε ότι το οικόπεδο 12 της Κύπρου, γνωστό ως Αφροδίτη,
έχει μέγεθος 4.5 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα, το Ισραηλινό
Tamar
(που ήδη παράγει) 7.9 τρισεκατομμύρια και του
Leviathan
που είναι υπό ανάπτυξη 17.0 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα. Άρα, σήμερα, μετά την
νέα μεγάλη ανακάλυψη η Αίγυπτος έχει το καθαρό προβάδισμα και έτσι αποτελεί την
ανερχόμενη ενεργειακή δύναμη της περιοχής και όχι μόνο.