Οι Ευρωπαίοι ηγέτες συζητούν για την τιμωρία που πρέπει να επιβληθεί στη
Ρωσία για τις ενέργειές της στην Κριμαία. Για πολλούς Γερμανούς,
ωστόσο, το κλειδί βρίσκεται στο να μην προκαλούν τους Ρώσους. Στο
γραφείο του βουλευτή του αριστερού κόμματος Die Linke Γιαν βαν Aκεν
κρέμεται η κλασική ασπρόμαυρη εικόνα του στρατιώτη του Κόκκινου Στρατού
που στέκεται σε μία από τις κορυφές του παλιού κτιρίου του Ράιχσταγκ,
πάνω από τα ερείπια του Βερολίνου. Οταν τον ρώτησα γιατί έχει μια τέτοια
κορνίζα μέσα στο γερμανικό Κοινοβούλιο, αστειεύτηκε ότι τραβήχτηκε την
ημέρα των γενεθλίων του, την πρώτη Μαΐου, και πρόσθεσε πιο σοβαρά ότι η
εικόνα λέει μία ιστορία.
Ο Ακεν είπε ότι οι Ρώσοι ήταν απελευθερωτές και πως έσωσαν το Βερολίνο
και τη Γερμανία από τους ναζί, χωρίς να υποτιμά τη συμβολή των
υπολοίπων. Η εικόνα, όμως, κρύβει και μια πιο πολύπλοκη ιστορία, μια
ιστορία προπαγάνδας. Η συγκεκριμένη φωτογραφία μπορεί να τραβήχτηκε την
πρώτη Μαΐου, αλλά το πραγματικό γεγονός συνέβη την 30ή Απριλίου, την
ίδια ημέρα που αυτοκτόνησε ο Χίτλερ. Ο στρατιώτης στην αρχική φωτογραφία
κρατούσε τη σημαία με ένα χέρι γεμάτο ρολόγια χειρός, που είχε
αποσπάσει από τον τρομοκρατημένο πληθυσμό. Πριν από τις ημέρες του
Photoshop, ο στρατιώτης έπρεπε να ανέβει ξανά στο Ράιχσταγκ με τη σημαία
με το χέρι του καθαρό από τα λάφυρα του πολέμου. Ο πληθυσμός της
Ανατολικής Γερμανίας απελευθερώθηκε, για να υποταχθεί ξανά για
περισσότερο από μισόν αιώνα.
Η εικόνα, ωστόσο, δείχνει την ίδια στιγμή τους λόγους που πολλοί
Γερμανοί είναι αμφίθυμοι απέναντι στα γεγονότα της Ουκρανίας. Το κόμμα
του Ακεν κατάγεται από το Κομμουνιστικό Κόμμα της Ανατολικής Γερμανίας
και πολλά μέλη του ευγνωμονούν ακόμη τη Σοβιετική Ενωση. Για τους
κατοίκους της Ανατολικής Γερμανίας η Ρωσία δεν ήταν μόνο η καταπιέστρια,
αλλά και η απελευθερώτρια. Τα σημάδια της απελευθέρωσης αυτής
παραμένουν έως σήμερα στους εξωτερικούς τοίχους της Μπούντεσταγκ, όπου
οι Ρώσοι στρατιώτες είχαν γράψει με κυριλλικά γράμματα ονόματα και
ημερομηνίες του Μαΐου του 1945. Ενας από τους στρατιώτες που σήκωσαν τη
σημαία του Κόκκινου Στρατού ήταν Ουκρανός. Οι νεαροί Γερμανοί της
Ανατολικής Γερμανίας, όπως η Αγκελα Μέρκελ, μάθαιναν ρωσικά.
Δεν γνωρίζουμε εάν η νεαρή Μέρκελ είχε ποτέ συναντήσει τον Πούτιν ως
πράκτορα της KGB στο Ντρέσντεν, αλλά τον συναντά συχνά πλέον. Το
Βερολίνο αισθάνεται πιο κοντά στη Μόσχα από ό,τι το Λονδίνο ή η
Ουάσιγκτον. Oχι μόνο γεωγραφικά, αλλά και συναισθηματικά. Ισως η
δέσμευση πολιτικών, όπως ο Χέλμουτ Σμιτ, με τη δημοκρατία να είναι
αδιάρρηκτη, αλλά ταυτόχρονα ο ίδιος έλεγε χαρακτηριστικά πως οι κυρώσεις
προς τη Ρωσία είναι «ανοησία».
Η Γερμανία καλείται να συνεργαστεί και σε οικονομικό επίπεδο με τη
Ρωσία· είναι το κοινό αίσθημα. Εκτός από τους προκατόχους της Μέρκελ,
μια σειρά από ισχυρούς Γερμανούς επιχειρηματίες υποστηρίζουν τη Ρωσία,
από το αφεντικό της Siemens μέχρι τον γενικό διευθυντή της Adidas.
Σε μικρή απόσταση από την Μπούντεσταγκ υπάρχει ένα μεγαλόπρεπο σοβιετικό
μνημείο για τους πεσόντες του Βερολίνου. Στην κορυφή βρίσκεται ένας
στρατιώτης, που κοιτάζει αφ’ υψηλού όσους τολμούν να τον κοιτάξουν στα
μάτια. Μοιάζει να λέει: «Σας σώσαμε, μην ξεχνάτε πού βρίσκεται η ισχύς».